$\int \frac{x-1}{x^2+x+3} dx$ を計算します。

解析学積分不定積分置換積分部分分数分解
2025/8/15

1. 問題の内容

x1x2+x+3dx\int \frac{x-1}{x^2+x+3} dx を計算します。

2. 解き方の手順

まず、分母 x2+x+3x^2 + x + 3 を微分すると、2x+12x + 1 になります。分子を 2x+12x+1 の形に近づけるために、次のように変形します。
x1=12(2x+1)121=12(2x+1)32x - 1 = \frac{1}{2}(2x+1) - \frac{1}{2} - 1 = \frac{1}{2}(2x+1) - \frac{3}{2}
したがって、積分は次のようになります。
x1x2+x+3dx=12(2x+1)32x2+x+3dx=122x+1x2+x+3dx321x2+x+3dx\int \frac{x-1}{x^2+x+3} dx = \int \frac{\frac{1}{2}(2x+1) - \frac{3}{2}}{x^2+x+3} dx = \frac{1}{2} \int \frac{2x+1}{x^2+x+3} dx - \frac{3}{2} \int \frac{1}{x^2+x+3} dx
最初の積分は、u=x2+x+3u = x^2 + x + 3 と置換することで、簡単に計算できます。
du=(2x+1)dxdu = (2x+1)dxなので、
122x+1x2+x+3dx=121udu=12lnu+C1=12lnx2+x+3+C1\frac{1}{2} \int \frac{2x+1}{x^2+x+3} dx = \frac{1}{2} \int \frac{1}{u} du = \frac{1}{2} \ln |u| + C_1 = \frac{1}{2} \ln |x^2+x+3| + C_1
次に、2番目の積分を計算します。分母を平方完成します。
x2+x+3=(x+12)2+314=(x+12)2+114x^2 + x + 3 = (x + \frac{1}{2})^2 + 3 - \frac{1}{4} = (x+\frac{1}{2})^2 + \frac{11}{4}
したがって、
1x2+x+3dx=1(x+12)2+114dx\int \frac{1}{x^2+x+3} dx = \int \frac{1}{(x+\frac{1}{2})^2 + \frac{11}{4}} dx
x+12=112tanθx+\frac{1}{2} = \frac{\sqrt{11}}{2} \tan \theta と置換すると、dx=112sec2θdθdx = \frac{\sqrt{11}}{2} \sec^2 \theta d\theta なので、
1(x+12)2+114dx=1114tan2θ+114112sec2θdθ=1114(tan2θ+1)112sec2θdθ\int \frac{1}{(x+\frac{1}{2})^2 + \frac{11}{4}} dx = \int \frac{1}{\frac{11}{4} \tan^2 \theta + \frac{11}{4}} \cdot \frac{\sqrt{11}}{2} \sec^2 \theta d\theta = \int \frac{1}{\frac{11}{4} (\tan^2 \theta + 1)} \cdot \frac{\sqrt{11}}{2} \sec^2 \theta d\theta
=1114sec2θ112sec2θdθ=411112dθ=211θ+C2=211arctan(2x+111)+C2= \int \frac{1}{\frac{11}{4} \sec^2 \theta} \cdot \frac{\sqrt{11}}{2} \sec^2 \theta d\theta = \frac{4}{11} \cdot \frac{\sqrt{11}}{2} \int d\theta = \frac{2}{\sqrt{11}} \theta + C_2 = \frac{2}{\sqrt{11}} \arctan(\frac{2x+1}{\sqrt{11}}) + C_2
よって、
x1x2+x+3dx=12lnx2+x+332211arctan(2x+111)+C=12lnx2+x+3311arctan(2x+111)+C\int \frac{x-1}{x^2+x+3} dx = \frac{1}{2} \ln |x^2+x+3| - \frac{3}{2} \cdot \frac{2}{\sqrt{11}} \arctan(\frac{2x+1}{\sqrt{11}}) + C = \frac{1}{2} \ln |x^2+x+3| - \frac{3}{\sqrt{11}} \arctan(\frac{2x+1}{\sqrt{11}}) + C

3. 最終的な答え

12ln(x2+x+3)311arctan(2x+111)+C\frac{1}{2} \ln (x^2+x+3) - \frac{3}{\sqrt{11}} \arctan\left(\frac{2x+1}{\sqrt{11}}\right) + C