問題は、$a = \frac{1}{2\sqrt{2} + 2}$, $b = \frac{\sqrt{2}}{2 - \sqrt{2}}$と与えられたとき、以下の問いに答える問題です。 (1) $2a - b$と$ab$の値を求めよ。 (2) $8a^3 - b^3$の値を求めよ。 (3) $x = |\frac{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}{\sqrt{2}a + \sqrt{b}}|$ , $y = |\frac{\sqrt{2}a + \sqrt{b}}{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}|$ とするとき、$x$、$y$の値をそれぞれ求めよ。また、$x^4 - y^4$の値を求めよ。

代数学式の計算有理化代入展開
2025/8/18

1. 問題の内容

問題は、a=122+2a = \frac{1}{2\sqrt{2} + 2}, b=222b = \frac{\sqrt{2}}{2 - \sqrt{2}}と与えられたとき、以下の問いに答える問題です。
(1) 2ab2a - bababの値を求めよ。
(2) 8a3b38a^3 - b^3の値を求めよ。
(3) x=2ab2a+bx = |\frac{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}{\sqrt{2}a + \sqrt{b}}| , y=2a+b2aby = |\frac{\sqrt{2}a + \sqrt{b}}{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}| とするとき、xxyyの値をそれぞれ求めよ。また、x4y4x^4 - y^4の値を求めよ。

2. 解き方の手順

(1)
まず、aabbの分母を有理化します。
a=122+2=12(2+1)=212(2+1)(21)=212(21)=212a = \frac{1}{2\sqrt{2} + 2} = \frac{1}{2(\sqrt{2} + 1)} = \frac{\sqrt{2} - 1}{2(\sqrt{2} + 1)(\sqrt{2} - 1)} = \frac{\sqrt{2} - 1}{2(2 - 1)} = \frac{\sqrt{2} - 1}{2}
b=222=2(2+2)(22)(2+2)=22+242=22+22=2+1b = \frac{\sqrt{2}}{2 - \sqrt{2}} = \frac{\sqrt{2}(2 + \sqrt{2})}{(2 - \sqrt{2})(2 + \sqrt{2})} = \frac{2\sqrt{2} + 2}{4 - 2} = \frac{2\sqrt{2} + 2}{2} = \sqrt{2} + 1
したがって、2ab=2(212)(2+1)=2121=22a - b = 2(\frac{\sqrt{2} - 1}{2}) - (\sqrt{2} + 1) = \sqrt{2} - 1 - \sqrt{2} - 1 = -2
ab=(212)(2+1)=(21)(2+1)2=212=12ab = (\frac{\sqrt{2} - 1}{2})(\sqrt{2} + 1) = \frac{(\sqrt{2} - 1)(\sqrt{2} + 1)}{2} = \frac{2 - 1}{2} = \frac{1}{2}
(2)
8a3b3=(2a)3b3=(2ab)((2a)2+2ab+b2)8a^3 - b^3 = (2a)^3 - b^3 = (2a - b)((2a)^2 + 2ab + b^2)
ここで、2a=212a = \sqrt{2} - 1, b=2+1b = \sqrt{2} + 1
2ab=22a - b = -2 (既に計算済み)
(2a)2=(21)2=222+1=322(2a)^2 = (\sqrt{2} - 1)^2 = 2 - 2\sqrt{2} + 1 = 3 - 2\sqrt{2}
b2=(2+1)2=2+22+1=3+22b^2 = (\sqrt{2} + 1)^2 = 2 + 2\sqrt{2} + 1 = 3 + 2\sqrt{2}
2ab=2(12)=12ab = 2(\frac{1}{2}) = 1
8a3b3=(2)(322+1+3+22)=(2)(7)=148a^3 - b^3 = (-2)(3 - 2\sqrt{2} + 1 + 3 + 2\sqrt{2}) = (-2)(7) = -14
(3)
x=2ab2a+bx = |\frac{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}{\sqrt{2}a + \sqrt{b}}|, y=2a+b2aby = |\frac{\sqrt{2}a + \sqrt{b}}{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}|
2a=2(21)2=222=122\sqrt{2}a = \frac{\sqrt{2}(\sqrt{2} - 1)}{2} = \frac{2 - \sqrt{2}}{2} = 1 - \frac{\sqrt{2}}{2}
b=2+1\sqrt{b} = \sqrt{\sqrt{2} + 1}
x=1222+1122+2+1x = |\frac{1 - \frac{\sqrt{2}}{2} - \sqrt{\sqrt{2} + 1}}{1 - \frac{\sqrt{2}}{2} + \sqrt{\sqrt{2} + 1}}|, y=122+2+11222+1y = |\frac{1 - \frac{\sqrt{2}}{2} + \sqrt{\sqrt{2} + 1}}{1 - \frac{\sqrt{2}}{2} - \sqrt{\sqrt{2} + 1}}|
ここで、y=1xy = \frac{1}{x}であり、x>0x>0, y>0y>0
x4y4=x4(1x)4=x41x4x^4 - y^4 = x^4 - (\frac{1}{x})^4 = x^4 - \frac{1}{x^4}
x=2ab2a+b=2ab2a+b×2ab2ab=(2ab)2(2a)2(b)2x = |\frac{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}{\sqrt{2}a + \sqrt{b}}| = |\frac{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}{\sqrt{2}a + \sqrt{b}} \times \frac{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}{\sqrt{2}a - \sqrt{b}}| = |\frac{(\sqrt{2}a - \sqrt{b})^2}{(\sqrt{2}a)^2 - (\sqrt{b})^2}|
(2a)2=(122)2=12+12=322(\sqrt{2}a)^2 = (1 - \frac{\sqrt{2}}{2})^2 = 1 - \sqrt{2} + \frac{1}{2} = \frac{3}{2} - \sqrt{2}
(b)2=b=2+1(\sqrt{b})^2 = b = \sqrt{2} + 1
(2ab)2=(2a)222ab+b=(322)2(122)2+1+2+1=52(22)2+1(\sqrt{2}a - \sqrt{b})^2 = (\sqrt{2}a)^2 - 2\sqrt{2}a\sqrt{b} + b = (\frac{3}{2} - \sqrt{2}) - 2(1 - \frac{\sqrt{2}}{2})\sqrt{\sqrt{2}+1} + \sqrt{2} + 1 = \frac{5}{2} - (2 - \sqrt{2})\sqrt{\sqrt{2}+1}
x4y4x^4 - y^4は計算が複雑すぎるため、問題に誤りがあるか、またはさらに簡単な解法が存在する可能性があります。

3. 最終的な答え

(1) 2ab=22a - b = -2, ab=12ab = \frac{1}{2}
(2) 8a3b3=148a^3 - b^3 = -14
(3) 計算が複雑すぎるため、xx, yy, x4y4x^4 - y^4は求めることができません。