## 1. 問題の内容

代数学式の計算有理化根号二次式の展開
2025/5/18
##

1. 問題の内容

x=13+1x = \frac{1}{\sqrt{3} + 1}, y=131y = \frac{1}{\sqrt{3} - 1} のとき、以下の式の値を求めよ。
(1) x+yx+y
(2) xyxy
(3) x2+y2x^2+y^2
##

2. 解き方の手順

(1) x+yx+y の計算
xxyy の分母を有理化します。
x=13+1=31(3+1)(31)=3131=312x = \frac{1}{\sqrt{3} + 1} = \frac{\sqrt{3} - 1}{(\sqrt{3} + 1)(\sqrt{3} - 1)} = \frac{\sqrt{3} - 1}{3 - 1} = \frac{\sqrt{3} - 1}{2}
y=131=3+1(31)(3+1)=3+131=3+12y = \frac{1}{\sqrt{3} - 1} = \frac{\sqrt{3} + 1}{(\sqrt{3} - 1)(\sqrt{3} + 1)} = \frac{\sqrt{3} + 1}{3 - 1} = \frac{\sqrt{3} + 1}{2}
x+y=312+3+12=31+3+12=232=3x+y = \frac{\sqrt{3} - 1}{2} + \frac{\sqrt{3} + 1}{2} = \frac{\sqrt{3} - 1 + \sqrt{3} + 1}{2} = \frac{2\sqrt{3}}{2} = \sqrt{3}
(2) xyxy の計算
xy=13+1131=1(3+1)(31)=131=12xy = \frac{1}{\sqrt{3} + 1} \cdot \frac{1}{\sqrt{3} - 1} = \frac{1}{(\sqrt{3} + 1)(\sqrt{3} - 1)} = \frac{1}{3 - 1} = \frac{1}{2}
(3) x2+y2x^2+y^2 の計算
(x+y)2=x2+2xy+y2(x+y)^2 = x^2 + 2xy + y^2 より、x2+y2=(x+y)22xyx^2+y^2 = (x+y)^2 - 2xy
(1) と (2) の結果を利用して、x+y=3x+y = \sqrt{3}xy=12xy = \frac{1}{2} であるから、
x2+y2=(3)2212=31=2x^2 + y^2 = (\sqrt{3})^2 - 2 \cdot \frac{1}{2} = 3 - 1 = 2
##

3. 最終的な答え

(1) x+y=3x+y = \sqrt{3}
(2) xy=12xy = \frac{1}{2}
(3) x2+y2=2x^2+y^2 = 2