与えられた行列 $A$ の正則性を掃き出し法を使って判定し、正則であれば逆行列 $A^{-1}$ を求める問題です。 $A = \begin{bmatrix} 2 & 4 & 0 & 0 & -2 \\ 4 & 2 & 2 & 4 & -2 \\ 2 & 4 & -4 & 4 & 4 \\ 2 & 0 & 4 & 2 & 0 \\ 4 & 2 & 4 & 4 & 0 \end{bmatrix}$
2025/6/14
1. 問題の内容
与えられた行列 の正則性を掃き出し法を使って判定し、正則であれば逆行列 を求める問題です。
$A = \begin{bmatrix}
2 & 4 & 0 & 0 & -2 \\
4 & 2 & 2 & 4 & -2 \\
2 & 4 & -4 & 4 & 4 \\
2 & 0 & 4 & 2 & 0 \\
4 & 2 & 4 & 4 & 0
\end{bmatrix}$
2. 解き方の手順
行列 に単位行列 を並べた拡大行列 を作り、行基本変形を用いて を単位行列に変形します。もし が単位行列に変形できれば、そのときの右側の行列が となります。もし変形途中で のある行がすべて0になってしまった場合は、 は正則ではありません。
拡大行列 は次のようになります。
$\begin{bmatrix}
2 & 4 & 0 & 0 & -2 &| & 1 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
4 & 2 & 2 & 4 & -2 &| & 0 & 1 & 0 & 0 & 0 \\
2 & 4 & -4 & 4 & 4 &| & 0 & 0 & 1 & 0 & 0 \\
2 & 0 & 4 & 2 & 0 &| & 0 & 0 & 0 & 1 & 0 \\
4 & 2 & 4 & 4 & 0 &| & 0 & 0 & 0 & 0 & 1
\end{bmatrix}$
以下、行基本変形を行います。
1. 1行目を1/2倍する。
$\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 0 & -1 &| & 1/2 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
4 & 2 & 2 & 4 & -2 &| & 0 & 1 & 0 & 0 & 0 \\
2 & 4 & -4 & 4 & 4 &| & 0 & 0 & 1 & 0 & 0 \\
2 & 0 & 4 & 2 & 0 &| & 0 & 0 & 0 & 1 & 0 \\
4 & 2 & 4 & 4 & 0 &| & 0 & 0 & 0 & 0 & 1
\end{bmatrix}$
2. 2行目から1行目の4倍を引く、3行目から1行目の2倍を引く、4行目から1行目の2倍を引く、5行目から1行目の4倍を引く。
$\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 0 & -1 &| & 1/2 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & -6 & 2 & 4 & 2 &| & -2 & 1 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & -4 & 4 & 6 &| & -1 & 0 & 1 & 0 & 0 \\
0 & -4 & 4 & 2 & 2 &| & -1 & 0 & 0 & 1 & 0 \\
0 & -6 & 4 & 4 & 4 &| & -2 & 0 & 0 & 0 & 1
\end{bmatrix}$
3. 2行目を-1/6倍する。
$\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 0 & -1 &| & 1/2 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 1 & -1/3 & -2/3 & -1/3 &| & 1/3 & -1/6 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & -4 & 4 & 6 &| & -1 & 0 & 1 & 0 & 0 \\
0 & -4 & 4 & 2 & 2 &| & -1 & 0 & 0 & 1 & 0 \\
0 & -6 & 4 & 4 & 4 &| & -2 & 0 & 0 & 0 & 1
\end{bmatrix}$
4. 1行目から2行目の2倍を引く、4行目に2行目の4倍を足す、5行目に2行目の6倍を足す。
$\begin{bmatrix}
1 & 0 & 2/3 & 4/3 & -1/3 &| & -1/6 & 1/3 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 1 & -1/3 & -2/3 & -1/3 &| & 1/3 & -1/6 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & -4 & 4 & 6 &| & -1 & 0 & 1 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 8/3 & -2/3 & -2/3 &| & 1/3 & -2/3 & 0 & 1 & 0 \\
0 & 0 & 2 & 0 & 2 &| & 0 & -1 & 0 & 0 & 1
\end{bmatrix}$
5. 3行目を-1/4倍する。
$\begin{bmatrix}
1 & 0 & 2/3 & 4/3 & -1/3 &| & -1/6 & 1/3 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 1 & -1/3 & -2/3 & -1/3 &| & 1/3 & -1/6 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 1 & -1 & -3/2 &| & 1/4 & 0 & -1/4 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 8/3 & -2/3 & -2/3 &| & 1/3 & -2/3 & 0 & 1 & 0 \\
0 & 0 & 2 & 0 & 2 &| & 0 & -1 & 0 & 0 & 1
\end{bmatrix}$
6. 1行目から3行目の2/3倍を引く、2行目に3行目の1/3倍を足す、4行目から3行目の8/3倍を引く、5行目から3行目の2倍を引く。
$\begin{bmatrix}
1 & 0 & 0 & 2 & 0 &| & -1/3 & 1/3 & 1/6 & 0 & 0 \\
0 & 1 & 0 & -1 & -1 &| & 5/12 & -1/6 & -1/12 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 1 & -1 & -3/2 &| & 1/4 & 0 & -1/4 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 2 & 4 &| & -1/2 & -2/3 & 2/3 & 1 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 2 & 5 &| & -1/2 & -1 & 1/2 & 0 & 1
\end{bmatrix}$
7. 4行目を1/2倍する。
$\begin{bmatrix}
1 & 0 & 0 & 2 & 0 &| & -1/3 & 1/3 & 1/6 & 0 & 0 \\
0 & 1 & 0 & -1 & -1 &| & 5/12 & -1/6 & -1/12 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 1 & -1 & -3/2 &| & 1/4 & 0 & -1/4 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 1 & 2 &| & -1/4 & -1/3 & 1/3 & 1/2 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 2 & 5 &| & -1/2 & -1 & 1/2 & 0 & 1
\end{bmatrix}$
8. 1行目から4行目の2倍を引く、2行目に4行目を足す、3行目に4行目を足す、5行目から4行目の2倍を引く。
$\begin{bmatrix}
1 & 0 & 0 & 0 & -4 &| & 0 & 1 & -1/2 & -1 & 0 \\
0 & 1 & 0 & 0 & 1 &| & 1/6 & -1/2 & 1/12 & 1/2 & 0 \\
0 & 0 & 1 & 0 & 1/2 &| & 0 & -1/3 & 1/12 & 1/2 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 1 & 2 &| & -1/4 & -1/3 & 1/3 & 1/2 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 1 &| & 0 & -1/3 & -1/6 & -1 & 1
\end{bmatrix}$
9. 1行目に5行目の4倍を足す、2行目から5行目を引く、3行目から5行目の1/2倍を引く、4行目から5行目の2倍を引く。
$\begin{bmatrix}
1 & 0 & 0 & 0 & 0 &| & 0 & -1/3 & -1/2 & -5 & 4 \\
0 & 1 & 0 & 0 & 0 &| & 1/6 & -1/6 & 1/6 & 3/2 & -1 \\
0 & 0 & 1 & 0 & 0 &| & 0 & -1/6 & 1/6 & 3/2 & -1/2 \\
0 & 0 & 0 & 1 & 0 &| & -1/4 & -1/9 & 2/3 & 5/2 & -2 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 1 &| & 0 & -1/3 & -1/6 & -1 & 1
\end{bmatrix}$
3. 最終的な答え
逆行列 は次のようになります。
$A^{-1} = \begin{bmatrix}
0 & -1/3 & -1/2 & -5 & 4 \\
1/6 & -1/6 & 1/6 & 3/2 & -1 \\
0 & -1/6 & 1/6 & 3/2 & -1/2 \\
-1/4 & -1/9 & 2/3 & 5/2 & -2 \\
0 & -1/3 & -1/6 & -1 & 1
\end{bmatrix}$