定積分 $\int_{0}^{1} \sqrt{x-x^2} \, dx$ を計算します。解析学定積分置換積分三角関数積分計算2025/7/111. 問題の内容定積分 ∫01x−x2 dx\int_{0}^{1} \sqrt{x-x^2} \, dx∫01x−x2dx を計算します。2. 解き方の手順まず、積分の中身を平方完成させます。x−x2=−(x2−x)=−(x2−x+14−14)=−((x−12)2−14)=14−(x−12)2x - x^2 = -(x^2 - x) = -(x^2 - x + \frac{1}{4} - \frac{1}{4}) = -( (x - \frac{1}{2})^2 - \frac{1}{4}) = \frac{1}{4} - (x - \frac{1}{2})^2x−x2=−(x2−x)=−(x2−x+41−41)=−((x−21)2−41)=41−(x−21)2したがって、∫01x−x2 dx=∫0114−(x−12)2 dx\int_{0}^{1} \sqrt{x-x^2} \, dx = \int_{0}^{1} \sqrt{\frac{1}{4} - (x - \frac{1}{2})^2} \, dx∫01x−x2dx=∫0141−(x−21)2dxここで、x−12=12sinθx - \frac{1}{2} = \frac{1}{2} \sin \thetax−21=21sinθ と置換します。すると、dx=12cosθ dθdx = \frac{1}{2} \cos \theta \, d\thetadx=21cosθdθ となります。また、積分範囲は以下のようになります。- x=0x=0x=0 のとき、−12=12sinθ-\frac{1}{2} = \frac{1}{2} \sin \theta−21=21sinθ より sinθ=−1\sin \theta = -1sinθ=−1, よって θ=−π2\theta = -\frac{\pi}{2}θ=−2π- x=1x=1x=1 のとき、12=12sinθ\frac{1}{2} = \frac{1}{2} \sin \theta21=21sinθ より sinθ=1\sin \theta = 1sinθ=1, よって θ=π2\theta = \frac{\pi}{2}θ=2πこれらを代入すると、∫0114−(x−12)2 dx=∫−π2π214−(12sinθ)2⋅12cosθ dθ=∫−π2π214−14sin2θ⋅12cosθ dθ\int_{0}^{1} \sqrt{\frac{1}{4} - (x - \frac{1}{2})^2} \, dx = \int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} \sqrt{\frac{1}{4} - (\frac{1}{2} \sin \theta)^2} \cdot \frac{1}{2} \cos \theta \, d\theta = \int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} \sqrt{\frac{1}{4} - \frac{1}{4} \sin^2 \theta} \cdot \frac{1}{2} \cos \theta \, d\theta∫0141−(x−21)2dx=∫−2π2π41−(21sinθ)2⋅21cosθdθ=∫−2π2π41−41sin2θ⋅21cosθdθ=∫−π2π214(1−sin2θ)⋅12cosθ dθ=∫−π2π212cos2θ⋅12cosθ dθ=∫−π2π214cos2θ dθ= \int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} \sqrt{\frac{1}{4} (1 - \sin^2 \theta)} \cdot \frac{1}{2} \cos \theta \, d\theta = \int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} \frac{1}{2} \sqrt{\cos^2 \theta} \cdot \frac{1}{2} \cos \theta \, d\theta = \int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} \frac{1}{4} \cos^2 \theta \, d\theta=∫−2π2π41(1−sin2θ)⋅21cosθdθ=∫−2π2π21cos2θ⋅21cosθdθ=∫−2π2π41cos2θdθcos2θ=1+cos2θ2\cos^2 \theta = \frac{1 + \cos 2\theta}{2}cos2θ=21+cos2θ を用いると、∫−π2π214cos2θ dθ=14∫−π2π21+cos2θ2 dθ=18∫−π2π2(1+cos2θ) dθ=18[θ+12sin2θ]−π2π2\int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} \frac{1}{4} \cos^2 \theta \, d\theta = \frac{1}{4} \int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} \frac{1 + \cos 2\theta}{2} \, d\theta = \frac{1}{8} \int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} (1 + \cos 2\theta) \, d\theta = \frac{1}{8} [\theta + \frac{1}{2} \sin 2\theta]_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}}∫−2π2π41cos2θdθ=41∫−2π2π21+cos2θdθ=81∫−2π2π(1+cos2θ)dθ=81[θ+21sin2θ]−2π2π=18[(π2+12sinπ)−(−π2+12sin(−π))]=18[(π2+0)−(−π2+0)]=18(π2+π2)=18π=π8= \frac{1}{8} [(\frac{\pi}{2} + \frac{1}{2} \sin \pi) - (-\frac{\pi}{2} + \frac{1}{2} \sin (-\pi))] = \frac{1}{8} [(\frac{\pi}{2} + 0) - (-\frac{\pi}{2} + 0)] = \frac{1}{8} (\frac{\pi}{2} + \frac{\pi}{2}) = \frac{1}{8} \pi = \frac{\pi}{8}=81[(2π+21sinπ)−(−2π+21sin(−π))]=81[(2π+0)−(−2π+0)]=81(2π+2π)=81π=8π3. 最終的な答えπ8\frac{\pi}{8}8π