次の数列が有界で単調増加であることを示し、極限を求めよ。 (1) $a_1 = 1, a_{n+1} = \sqrt{a_n + 2}$ (2) $a_1 = 1, a_{n+1} = \frac{3a_n + 2}{a_n + 1}$

解析学数列極限単調増加有界
2025/7/30

1. 問題の内容

次の数列が有界で単調増加であることを示し、極限を求めよ。
(1) a1=1,an+1=an+2a_1 = 1, a_{n+1} = \sqrt{a_n + 2}
(2) a1=1,an+1=3an+2an+1a_1 = 1, a_{n+1} = \frac{3a_n + 2}{a_n + 1}

2. 解き方の手順

**(1) a1=1,an+1=an+2a_1 = 1, a_{n+1} = \sqrt{a_n + 2}**
(i) 単調増加性を示す:
a1=1a_1 = 1
a2=1+2=31.732a_2 = \sqrt{1 + 2} = \sqrt{3} \approx 1.732
a3=3+23.7321.932a_3 = \sqrt{\sqrt{3} + 2} \approx \sqrt{3.732} \approx 1.932
a1<a2<a3a_1 < a_2 < a_3なので、帰納法でan<an+1a_n < a_{n+1}を示す。
an<an+1a_n < a_{n+1}を仮定する。
an+2<an+1+2a_n + 2 < a_{n+1} + 2
an+2<an+1+2\sqrt{a_n + 2} < \sqrt{a_{n+1} + 2}
an+1<an+2a_{n+1} < a_{n+2}
したがって、an<an+1a_n < a_{n+1}が示された。
(ii) 有界性を示す:
a1=1<2a_1 = 1 < 2
an<2a_n < 2を仮定する。
an+2<4a_n + 2 < 4
an+2<4=2\sqrt{a_n + 2} < \sqrt{4} = 2
an+1<2a_{n+1} < 2
したがって、an<2a_n < 2が示された。
(iii) 極限を求める:
limnan=α\lim_{n \to \infty} a_n = \alphaとすると、
α=α+2\alpha = \sqrt{\alpha + 2}
α2=α+2\alpha^2 = \alpha + 2
α2α2=0\alpha^2 - \alpha - 2 = 0
(α2)(α+1)=0(\alpha - 2)(\alpha + 1) = 0
α=2,1\alpha = 2, -1
an>0a_n > 0よりα=2\alpha = 2
**(2) a1=1,an+1=3an+2an+1a_1 = 1, a_{n+1} = \frac{3a_n + 2}{a_n + 1}**
(i) 単調増加性を示す:
a1=1a_1 = 1
a2=3(1)+21+1=52=2.5a_2 = \frac{3(1) + 2}{1 + 1} = \frac{5}{2} = 2.5
a3=3(52)+252+1=152+4252+22=19272=1972.714a_3 = \frac{3(\frac{5}{2}) + 2}{\frac{5}{2} + 1} = \frac{\frac{15}{2} + \frac{4}{2}}{\frac{5}{2} + \frac{2}{2}} = \frac{\frac{19}{2}}{\frac{7}{2}} = \frac{19}{7} \approx 2.714
an+1an=3an+2an+1an=3an+2an(an+1)an+1=3an+2an2anan+1=an2+2an+2an+1a_{n+1} - a_n = \frac{3a_n + 2}{a_n + 1} - a_n = \frac{3a_n + 2 - a_n(a_n + 1)}{a_n + 1} = \frac{3a_n + 2 - a_n^2 - a_n}{a_n + 1} = \frac{-a_n^2 + 2a_n + 2}{a_n + 1}
an+1an>0a_{n+1} - a_n > 0を示すためには、an2+2an+2>0-a_n^2 + 2a_n + 2 > 0を示せばよい。
まずは、an<1+3a_n < 1 + \sqrt{3}であることを示す。
(ii) 有界性を示す:
a1=1<1+3a_1 = 1 < 1 + \sqrt{3}
an<1+3a_n < 1 + \sqrt{3}を仮定する。
an+1=3an+2an+1a_{n+1} = \frac{3a_n + 2}{a_n + 1}
an+1<1+3a_{n+1} < 1 + \sqrt{3}を示す。
3an+2an+1<1+3\frac{3a_n + 2}{a_n + 1} < 1 + \sqrt{3}
3an+2<(1+3)(an+1)3a_n + 2 < (1 + \sqrt{3})(a_n + 1)
3an+2<(1+3)an+1+33a_n + 2 < (1 + \sqrt{3})a_n + 1 + \sqrt{3}
(23)an<31(2 - \sqrt{3})a_n < \sqrt{3} - 1
an<3123=(31)(2+3)(23)(2+3)=23+32343=3+1a_n < \frac{\sqrt{3} - 1}{2 - \sqrt{3}} = \frac{(\sqrt{3} - 1)(2 + \sqrt{3})}{(2 - \sqrt{3})(2 + \sqrt{3})} = \frac{2\sqrt{3} + 3 - 2 - \sqrt{3}}{4 - 3} = \sqrt{3} + 1
したがって、an<1+3a_n < 1 + \sqrt{3}が示された。
an2+2an+2>0-a_n^2 + 2a_n + 2 > 0
an22an2<0a_n^2 - 2a_n - 2 < 0
13<an<1+31 - \sqrt{3} < a_n < 1 + \sqrt{3}
an>1a_n > 1なので、an+1an>0a_{n+1} - a_n > 0
したがって、an<an+1a_n < a_{n+1}が示された。
(iii) 極限を求める:
limnan=α\lim_{n \to \infty} a_n = \alphaとすると、
α=3α+2α+1\alpha = \frac{3\alpha + 2}{\alpha + 1}
α2+α=3α+2\alpha^2 + \alpha = 3\alpha + 2
α22α2=0\alpha^2 - 2\alpha - 2 = 0
α=2±4+82=2±122=2±232=1±3\alpha = \frac{2 \pm \sqrt{4 + 8}}{2} = \frac{2 \pm \sqrt{12}}{2} = \frac{2 \pm 2\sqrt{3}}{2} = 1 \pm \sqrt{3}
an>0a_n > 0よりα=1+3\alpha = 1 + \sqrt{3}

3. 最終的な答え

(1) 極限: 2
(2) 極限: 1+31 + \sqrt{3}