関数 $f(a) = \int_{0}^{1} |x^2 - ax| dx$ の最小値を求めよ。

解析学積分絶対値関数の最小値場合分け
2025/4/23

1. 問題の内容

関数 f(a)=01x2axdxf(a) = \int_{0}^{1} |x^2 - ax| dx の最小値を求めよ。

2. 解き方の手順

まず、x2ax=x(xa)x^2 - ax = x(x-a)であることに注意します。積分範囲は0x10 \le x \le 1なので、aaの値によって積分を場合分けして考えます。
(1) a0a \le 0 のとき:
x2ax=x(xa)0x^2 - ax = x(x-a) \ge 0 なので、x2ax=x2ax|x^2 - ax| = x^2 - ax
したがって、
f(a)=01(x2ax)dx=[13x3a2x2]01=13a2f(a) = \int_{0}^{1} (x^2 - ax) dx = [\frac{1}{3}x^3 - \frac{a}{2}x^2]_{0}^{1} = \frac{1}{3} - \frac{a}{2}
a0a \le 0なので、これは単調増加関数です。
(2) 0<a<10 < a < 1 のとき:
0xa0 \le x \le a では、x2ax0x^2 - ax \le 0 なので、x2ax=(x2ax)=axx2|x^2 - ax| = -(x^2 - ax) = ax - x^2
ax1a \le x \le 1 では、x2ax0x^2 - ax \ge 0 なので、x2ax=x2ax|x^2 - ax| = x^2 - ax
したがって、
f(a)=0a(axx2)dx+a1(x2ax)dx=[a2x213x3]0a+[13x3a2x2]a1=(a32a33)+(13a2)(a33a32)=a36+13a2+a36=a33a2+13f(a) = \int_{0}^{a} (ax - x^2) dx + \int_{a}^{1} (x^2 - ax) dx = [ \frac{a}{2}x^2 - \frac{1}{3}x^3]_{0}^{a} + [\frac{1}{3}x^3 - \frac{a}{2}x^2]_{a}^{1} = (\frac{a^3}{2} - \frac{a^3}{3}) + (\frac{1}{3} - \frac{a}{2}) - (\frac{a^3}{3} - \frac{a^3}{2}) = \frac{a^3}{6} + \frac{1}{3} - \frac{a}{2} + \frac{a^3}{6} = \frac{a^3}{3} - \frac{a}{2} + \frac{1}{3}
f(a)=a212f'(a) = a^2 - \frac{1}{2}
f(a)=0f'(a) = 0 となるのは、a=±12a = \pm \frac{1}{\sqrt{2}}
0<a<10 < a < 1 より、a=12a = \frac{1}{\sqrt{2}}
f(12)=13(12)312(12)+13=162122+13=1362+13=262+13=132+13=1326=226f(\frac{1}{\sqrt{2}}) = \frac{1}{3}(\frac{1}{\sqrt{2}})^3 - \frac{1}{2}(\frac{1}{\sqrt{2}}) + \frac{1}{3} = \frac{1}{6\sqrt{2}} - \frac{1}{2\sqrt{2}} + \frac{1}{3} = \frac{1 - 3}{6\sqrt{2}} + \frac{1}{3} = -\frac{2}{6\sqrt{2}} + \frac{1}{3} = -\frac{1}{3\sqrt{2}} + \frac{1}{3} = \frac{1}{3} - \frac{\sqrt{2}}{6} = \frac{2 - \sqrt{2}}{6}
(3) a1a \ge 1 のとき:
x2ax=x(xa)0x^2 - ax = x(x-a) \le 0 なので、x2ax=(x2ax)=axx2|x^2 - ax| = -(x^2 - ax) = ax - x^2
したがって、
f(a)=01(axx2)dx=[a2x213x3]01=a213f(a) = \int_{0}^{1} (ax - x^2) dx = [\frac{a}{2}x^2 - \frac{1}{3}x^3]_{0}^{1} = \frac{a}{2} - \frac{1}{3}
a1a \ge 1 なので、これは単調増加関数です。
a0a \le 0 のとき、f(0)=13f(0) = \frac{1}{3}
a1a \ge 1 のとき、f(1)=1213=16f(1) = \frac{1}{2} - \frac{1}{3} = \frac{1}{6}
f(12)=226=21.41460.58660.097f(\frac{1}{\sqrt{2}}) = \frac{2 - \sqrt{2}}{6} = \frac{2 - 1.414}{6} \approx \frac{0.586}{6} \approx 0.097
160.167\frac{1}{6} \approx 0.167
130.333\frac{1}{3} \approx 0.333
したがって、最小値は a=12a = \frac{1}{\sqrt{2}} のとき、f(12)=226f(\frac{1}{\sqrt{2}}) = \frac{2 - \sqrt{2}}{6}

3. 最終的な答え

226\frac{2 - \sqrt{2}}{6}

「解析学」の関連問題