与えられた行列 $A$ の正則性を掃き出し法を用いて判定し、正則であれば逆行列 $A^{-1}$ を求めます。 $ A = \begin{bmatrix} 2 & 4 & 0 & 0 & -2 \\ 4 & 2 & 2 & 4 & -2 \\ 2 & 4 & -4 & 4 & 4 \\ 2 & 0 & 4 & 2 & 0 \\ 4 & 2 & 4 & 4 & 0 \end{bmatrix} $

代数学線形代数行列逆行列掃き出し法ガウス・ジョルダン
2025/6/14

1. 問題の内容

与えられた行列 AA の正則性を掃き出し法を用いて判定し、正則であれば逆行列 A1A^{-1} を求めます。
A=[2400242242244442042042440] A = \begin{bmatrix} 2 & 4 & 0 & 0 & -2 \\ 4 & 2 & 2 & 4 & -2 \\ 2 & 4 & -4 & 4 & 4 \\ 2 & 0 & 4 & 2 & 0 \\ 4 & 2 & 4 & 4 & 0 \end{bmatrix}

2. 解き方の手順

掃き出し法(ガウス・ジョルダンの消去法)を使って、AA と単位行列 II を並べた拡大行列 [AI][A|I] を作り、行基本変形を行って、AA を単位行列 II に変換します。その際、II の部分が A1A^{-1} に変換されます。もし、AA が単位行列に変形できない場合、AA は正則ではありません。
(1) 拡大行列 [AI][A|I] を作成します。
[AI]=[24002100004224201000244440010020420000104244000001][A|I] = \begin{bmatrix} 2 & 4 & 0 & 0 & -2 &|& 1 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 4 & 2 & 2 & 4 & -2 &|& 0 & 1 & 0 & 0 & 0 \\ 2 & 4 & -4 & 4 & 4 &|& 0 & 0 & 1 & 0 & 0 \\ 2 & 0 & 4 & 2 & 0 &|& 0 & 0 & 0 & 1 & 0 \\ 4 & 2 & 4 & 4 & 0 &|& 0 & 0 & 0 & 0 & 1 \end{bmatrix}
(2) 行基本変形を行います。
1行目を1/2倍します。
[120011/200004224201000244440010020420000104244000001]\begin{bmatrix} 1 & 2 & 0 & 0 & -1 &|& 1/2 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 4 & 2 & 2 & 4 & -2 &|& 0 & 1 & 0 & 0 & 0 \\ 2 & 4 & -4 & 4 & 4 &|& 0 & 0 & 1 & 0 & 0 \\ 2 & 0 & 4 & 2 & 0 &|& 0 & 0 & 0 & 1 & 0 \\ 4 & 2 & 4 & 4 & 0 &|& 0 & 0 & 0 & 0 & 1 \end{bmatrix}
2行目を1行目x(-4) + 2行目とします。
3行目を1行目x(-2) + 3行目とします。
4行目を1行目x(-2) + 4行目とします。
5行目を1行目x(-4) + 5行目とします。
[120011/200000624221000004461010004422100100644420001]\begin{bmatrix} 1 & 2 & 0 & 0 & -1 &|& 1/2 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & -6 & 2 & 4 & 2 &|& -2 & 1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & -4 & 4 & 6 &|& -1 & 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -4 & 4 & 2 & 2 &|& -1 & 0 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -6 & 4 & 4 & 4 &|& -2 & 0 & 0 & 0 & 1 \end{bmatrix}
2行目を-1/6倍します。
[120011/20000011/32/31/31/31/6000004461010004422100100644420001]\begin{bmatrix} 1 & 2 & 0 & 0 & -1 &|& 1/2 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & -1/3 & -2/3 & -1/3 &|& 1/3 & -1/6 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & -4 & 4 & 6 &|& -1 & 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -4 & 4 & 2 & 2 &|& -1 & 0 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -6 & 4 & 4 & 4 &|& -2 & 0 & 0 & 0 & 1 \end{bmatrix}
1行目を2行目x(-2) + 1行目とします。
4行目を2行目x(4) + 4行目とします。
5行目を2行目x(6) + 5行目とします。
[102/34/31/31/61/3000011/32/31/31/31/60000044610100008/32/32/31/32/30100020201001]\begin{bmatrix} 1 & 0 & 2/3 & 4/3 & -1/3 &|& -1/6 & 1/3 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & -1/3 & -2/3 & -1/3 &|& 1/3 & -1/6 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & -4 & 4 & 6 &|& -1 & 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 8/3 & -2/3 & 2/3 &|& 1/3 & -2/3 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & 2 & 0 & 2 &|& 0 & -1 & 0 & 0 & 1 \end{bmatrix}
3行目を-1/4倍します。
[102/34/31/31/61/3000011/32/31/31/31/600000113/21/401/400008/32/32/31/32/30100020201001]\begin{bmatrix} 1 & 0 & 2/3 & 4/3 & -1/3 &|& -1/6 & 1/3 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & -1/3 & -2/3 & -1/3 &|& 1/3 & -1/6 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & -1 & -3/2 &|& 1/4 & 0 & -1/4 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 8/3 & -2/3 & 2/3 &|& 1/3 & -2/3 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & 2 & 0 & 2 &|& 0 & -1 & 0 & 0 & 1 \end{bmatrix}
1行目を3行目x(-2/3) + 1行目とします。
2行目を3行目x(1/3) + 2行目とします。
4行目を3行目x(-8/3) + 4行目とします。
5行目を3行目x(-2) + 5行目とします。
[10024/31/31/31/60001011/25/121/61/120000113/21/401/400000214/31/22/32/310000251/211/201]\begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 2 & 4/3 &|& -1/3 & 1/3 & 1/6 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & -1 & -1/2 &|& 5/12 & -1/6 & -1/12 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & -1 & -3/2 &|& 1/4 & 0 & -1/4 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 2 & 14/3 &|& -1/2 & -2/3 & 2/3 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 2 & 5 &|& -1/2 & -1 & 1/2 & 0 & 1 \end{bmatrix}
4行目を1/2倍します。
[10024/31/31/31/60001011/25/121/61/120000113/21/401/40000017/31/41/31/31/20000251/211/201]\begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 2 & 4/3 &|& -1/3 & 1/3 & 1/6 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & -1 & -1/2 &|& 5/12 & -1/6 & -1/12 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & -1 & -3/2 &|& 1/4 & 0 & -1/4 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 1 & 7/3 &|& -1/4 & -1/3 & 1/3 & 1/2 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 2 & 5 &|& -1/2 & -1 & 1/2 & 0 & 1 \end{bmatrix}
1行目を4行目x(-2) + 1行目とします。
2行目を4行目x(1) + 2行目とします。
3行目を4行目x(1) + 3行目とします。
5行目を4行目x(-2) + 5行目とします。
[100010/31/611/210010011/61/61/21/41/2000101/601/31/121/2000017/31/41/31/31/2000001/301/3011]\begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 0 & -10/3 &|& 1/6 & 1 & -1/2 & -1 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & 0 & 11/6 &|& 1/6 & -1/2 & 1/4 & 1/2 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & 0 & 1/6 &|& 0 & -1/3 & 1/12 & 1/2 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 1 & 7/3 &|& -1/4 & -1/3 & 1/3 & 1/2 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 1/3 &|& 0 & -1/3 & 0 & -1 & 1 \end{bmatrix}
5行目を3倍します。
[100010/31/611/210010011/61/61/21/41/2000101/601/31/121/2000017/31/41/31/31/200000101033]\begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 0 & -10/3 &|& 1/6 & 1 & -1/2 & -1 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & 0 & 11/6 &|& 1/6 & -1/2 & 1/4 & 1/2 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & 0 & 1/6 &|& 0 & -1/3 & 1/12 & 1/2 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 1 & 7/3 &|& -1/4 & -1/3 & 1/3 & 1/2 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 1 &|& 0 & -1 & 0 & -3 & 3 \end{bmatrix}
1行目を5行目x(10/3) + 1行目とします。
2行目を5行目x(-11/6) + 2行目とします。
3行目を5行目x(-1/6) + 3行目とします。
4行目を5行目x(-7/3) + 4行目とします。
[100001/67/31/21110010001/611/4611/20010001/61/1211/2000101/421/3870000101033]\begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 0 & 0 &|& 1/6 & -7/3 & -1/2 & -11 & 10 \\ 0 & 1 & 0 & 0 & 0 &|& 1/6 & 1 & 1/4 & 6 & -11/2 \\ 0 & 0 & 1 & 0 & 0 &|& 0 & -1/6 & 1/12 & 1 & -1/2 \\ 0 & 0 & 0 & 1 & 0 &|& -1/4 & 2 & 1/3 & 8 & -7 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 1 &|& 0 & -1 & 0 & -3 & 3 \end{bmatrix}
したがって、Aは正則であり、逆行列は次のようになります。

3. 最終的な答え

A1=[1/67/31/211101/611/4611/201/61/1211/21/421/38701033] A^{-1} = \begin{bmatrix} 1/6 & -7/3 & -1/2 & -11 & 10 \\ 1/6 & 1 & 1/4 & 6 & -11/2 \\ 0 & -1/6 & 1/12 & 1 & -1/2 \\ -1/4 & 2 & 1/3 & 8 & -7 \\ 0 & -1 & 0 & -3 & 3 \end{bmatrix}