3つの問題があります。 (1) $z = e^u \sin v$, $u = xy$, $v = x+y$のとき、$(x, y) = (0, \frac{\pi}{6})$における$\frac{\partial z}{\partial x}$と$\frac{\partial z}{\partial y}$を求めよ。 (2) $z = uv + \sin t$, $u = e^t$, $v = \cos t$のとき、$t = 0$における$\frac{dz}{dt}$を求めよ。 (3) $f(x, y) = \sin x + \sqrt{3} \cos y - \frac{1 + \sqrt{3}}{\sqrt{2}} = 0$について、$(x, y) = (\frac{3\pi}{4}, \frac{\pi}{4})$における$\frac{dy}{dx}$を求めよ。

解析学偏微分連鎖律陰関数合成関数の微分
2025/7/4
はい、承知いたしました。問題を解いていきます。

1. 問題の内容

3つの問題があります。
(1) z=eusinvz = e^u \sin v, u=xyu = xy, v=x+yv = x+yのとき、(x,y)=(0,π6)(x, y) = (0, \frac{\pi}{6})におけるzx\frac{\partial z}{\partial x}zy\frac{\partial z}{\partial y}を求めよ。
(2) z=uv+sintz = uv + \sin t, u=etu = e^t, v=costv = \cos tのとき、t=0t = 0におけるdzdt\frac{dz}{dt}を求めよ。
(3) f(x,y)=sinx+3cosy1+32=0f(x, y) = \sin x + \sqrt{3} \cos y - \frac{1 + \sqrt{3}}{\sqrt{2}} = 0について、(x,y)=(3π4,π4)(x, y) = (\frac{3\pi}{4}, \frac{\pi}{4})におけるdydx\frac{dy}{dx}を求めよ。

2. 解き方の手順

(1) zx\frac{\partial z}{\partial x}zy\frac{\partial z}{\partial y}をそれぞれ連鎖律を用いて計算し、(x,y)=(0,π6)(x, y) = (0, \frac{\pi}{6})を代入する。
zx=zuux+zvvx=eusinvy+eucosv1\frac{\partial z}{\partial x} = \frac{\partial z}{\partial u} \frac{\partial u}{\partial x} + \frac{\partial z}{\partial v} \frac{\partial v}{\partial x} = e^u \sin v \cdot y + e^u \cos v \cdot 1
zy=zuuy+zvvy=eusinvx+eucosv1\frac{\partial z}{\partial y} = \frac{\partial z}{\partial u} \frac{\partial u}{\partial y} + \frac{\partial z}{\partial v} \frac{\partial v}{\partial y} = e^u \sin v \cdot x + e^u \cos v \cdot 1
(x,y)=(0,π6)(x, y) = (0, \frac{\pi}{6})を代入すると、u=0,v=π6u = 0, v = \frac{\pi}{6}なので、
zx=e0sinπ6π6+e0cosπ61=12π6+32=π12+32\frac{\partial z}{\partial x} = e^0 \sin \frac{\pi}{6} \cdot \frac{\pi}{6} + e^0 \cos \frac{\pi}{6} \cdot 1 = \frac{1}{2} \cdot \frac{\pi}{6} + \frac{\sqrt{3}}{2} = \frac{\pi}{12} + \frac{\sqrt{3}}{2}
zy=e0sinπ60+e0cosπ61=0+32=32\frac{\partial z}{\partial y} = e^0 \sin \frac{\pi}{6} \cdot 0 + e^0 \cos \frac{\pi}{6} \cdot 1 = 0 + \frac{\sqrt{3}}{2} = \frac{\sqrt{3}}{2}
(2) dzdt\frac{dz}{dt}を連鎖律を用いて計算し、t=0t = 0を代入する。
dzdt=dzdududt+dzdvdvdt+ddt(sint)=vet+u(sint)+cost=costet+et(sint)+cost\frac{dz}{dt} = \frac{dz}{du} \frac{du}{dt} + \frac{dz}{dv} \frac{dv}{dt} + \frac{d}{dt}(\sin t) = v \cdot e^t + u \cdot (-\sin t) + \cos t = \cos t \cdot e^t + e^t \cdot (-\sin t) + \cos t
t=0t = 0を代入すると、u=e0=1,v=cos0=1u = e^0 = 1, v = \cos 0 = 1なので、
dzdt=cos0e0+e0(sin0)+cos0=11+10+1=2\frac{dz}{dt} = \cos 0 \cdot e^0 + e^0 \cdot (-\sin 0) + \cos 0 = 1 \cdot 1 + 1 \cdot 0 + 1 = 2
(3) 陰関数の微分を用いる。f(x,y)=0f(x, y) = 0のとき、dydx=fxfy\frac{dy}{dx} = -\frac{\frac{\partial f}{\partial x}}{\frac{\partial f}{\partial y}}
fx=cosx\frac{\partial f}{\partial x} = \cos x
fy=3siny\frac{\partial f}{\partial y} = -\sqrt{3} \sin y
dydx=cosx3siny=cosx3siny\frac{dy}{dx} = -\frac{\cos x}{-\sqrt{3} \sin y} = \frac{\cos x}{\sqrt{3} \sin y}
(x,y)=(3π4,π4)(x, y) = (\frac{3\pi}{4}, \frac{\pi}{4})を代入すると、
dydx=cos3π43sinπ4=12312=13=33\frac{dy}{dx} = \frac{\cos \frac{3\pi}{4}}{\sqrt{3} \sin \frac{\pi}{4}} = \frac{-\frac{1}{\sqrt{2}}}{\sqrt{3} \cdot \frac{1}{\sqrt{2}}} = -\frac{1}{\sqrt{3}} = -\frac{\sqrt{3}}{3}

3. 最終的な答え

(1) zx(0,π6)=π12+32\frac{\partial z}{\partial x}|_{(0, \frac{\pi}{6})} = \frac{\pi}{12} + \frac{\sqrt{3}}{2}
zy(0,π6)=32\frac{\partial z}{\partial y}|_{(0, \frac{\pi}{6})} = \frac{\sqrt{3}}{2}
(2) dzdtt=0=2\frac{dz}{dt}|_{t=0} = 2
(3) dydx(3π4,π4)=33\frac{dy}{dx}|_{(\frac{3\pi}{4}, \frac{\pi}{4})} = -\frac{\sqrt{3}}{3}

「解析学」の関連問題

関数 $f(x)$ が $x=a$ で微分可能ならば、$x=a$ で連続であることを証明する。

微分連続性極限関数の性質証明
2025/7/4

与えられた6つの関数を微分します。ただし、$a, b$は定数で、$a > 0, a \neq 1$とします。 (1) $y=(x+2)(x-1)(x-5)$ (2) $y=\frac{x^2-x-2}...

微分対数関数指数関数三角関数合成関数積の微分商の微分
2025/7/4

与えられた極限 $\lim_{x \to 0} \frac{e^x - 1}{x}$ を計算します。

極限ロピタルの定理指数関数マクローリン展開
2025/7/4

ベクトル関数 $\mathbf{r}(t) = (\cos t, \sin t, 1)$ ( $0 \le t \le \pi$ ) で表される曲線を $C$ とするとき、ベクトル場 $\mathbf...

線積分ベクトル場パラメータ表示積分
2025/7/4

ベクトル関数 $\mathbf{r}(t) = (\cos t, \sin t, 1)$ ( $0 \le t \le \pi$ ) で表される曲線を $C$ とするとき、ベクトル場 $\mathbf...

線積分面積分発散定理ストークスの定理ベクトル場
2025/7/4

半球面 $S: x^2 + y^2 + z^2 = 4$ ($z \ge 0$) と、その境界 $C: \mathbf{r}(t) = (2\cos t, 2\sin t, 0)$ ($0 \le t...

ベクトル解析ストークスの定理面積分線積分
2025/7/4

ベクトル関数 $\mathbf{r}(u, v) = (u, v, 3 - 2u - 2v)$ で表される曲面 $S$ が与えられている。定義域は $D: 0 \leq u \leq 1, 0 \le...

ベクトル解析面積分曲面積分
2025/7/4

関数 $f(x) = (x+1)e^{-x}$ を微分せよ。

微分関数の微分積の微分公式指数関数
2025/7/4

ベクトル関数 $\vec{r}(t) = (\cos t, \sin t, 1)$ ($0 \le t \le \pi$) で表される曲線 $C$ に沿って、ベクトル場 $\vec{a} = (x-z...

線積分ベクトル場曲線パラメータ表示ベクトルの内積
2025/7/4

曲線 $C: \mathbf{r}(t) = (t^3, t^2, \frac{2}{3}t), (0 \leq t \leq 1)$ に沿って、以下の線積分の値を求めます。 (a) $\int_C ...

線積分ベクトル解析パラメータ表示積分
2025/7/4