以下の2つの極限の等式が成り立つように、定数 $a$ と $b$ の値を求める問題です。 (1) $\displaystyle \lim_{x \to -1} \frac{x^2 + ax + b}{x+1} = 2$ (2) $\displaystyle \lim_{x \to \infty} (\sqrt{4x^2 + ax} - bx) = -1$

解析学極限関数の極限不定形有理化因数分解
2025/4/2

1. 問題の内容

以下の2つの極限の等式が成り立つように、定数 aabb の値を求める問題です。
(1) limx1x2+ax+bx+1=2\displaystyle \lim_{x \to -1} \frac{x^2 + ax + b}{x+1} = 2
(2) limx(4x2+axbx)=1\displaystyle \lim_{x \to \infty} (\sqrt{4x^2 + ax} - bx) = -1

2. 解き方の手順

(1) について:
極限 limx1x2+ax+bx+1\displaystyle \lim_{x \to -1} \frac{x^2 + ax + b}{x+1} が存在するためには、分母が0に近づくとき、分子も0に近づく必要があります。つまり、x=1x = -1 を分子に代入すると0になる必要があります。
(1)2+a(1)+b=0(-1)^2 + a(-1) + b = 0
1a+b=01 - a + b = 0
b=a1b = a - 1
これを元の式に代入すると、
limx1x2+ax+a1x+1=2\displaystyle \lim_{x \to -1} \frac{x^2 + ax + a - 1}{x+1} = 2
分子を因数分解すると、
limx1(x+1)(x+a1)x+1=2\displaystyle \lim_{x \to -1} \frac{(x+1)(x+a-1)}{x+1} = 2
x1x \neq -1のとき、(x+1)(x+1)で約分できるので、
limx1(x+a1)=2\displaystyle \lim_{x \to -1} (x + a - 1) = 2
1+a1=2-1 + a - 1 = 2
a2=2a - 2 = 2
a=4a = 4
b=a1b = a - 1 より、
b=41=3b = 4 - 1 = 3
(2) について:
limx(4x2+axbx)=1\displaystyle \lim_{x \to \infty} (\sqrt{4x^2 + ax} - bx) = -1
4x2+axbx=(4x2+axbx)(4x2+ax+bx)4x2+ax+bx=4x2+axb2x24x2+ax+bx=(4b2)x2+ax4x2+ax+bx\sqrt{4x^2 + ax} - bx = \frac{(\sqrt{4x^2 + ax} - bx)(\sqrt{4x^2 + ax} + bx)}{\sqrt{4x^2 + ax} + bx} = \frac{4x^2 + ax - b^2x^2}{\sqrt{4x^2 + ax} + bx} = \frac{(4-b^2)x^2 + ax}{\sqrt{4x^2 + ax} + bx}
極限が存在するためには、x2x^2 の項が0になる必要があります。したがって、4b2=04-b^2 = 0
b2=4b^2 = 4
b=±2b = \pm 2
xx \to \infty4x2+ax\sqrt{4x^2+ax}2x2x に漸近するので、bb は正である必要があり、b=2b=2
したがって、
limx(4x2+ax2x)=limxax4x2+ax+2x=limxaxx(4+ax+2)=a4+2=a4=1\displaystyle \lim_{x \to \infty} (\sqrt{4x^2 + ax} - 2x) = \lim_{x \to \infty} \frac{ax}{\sqrt{4x^2 + ax} + 2x} = \lim_{x \to \infty} \frac{ax}{x(\sqrt{4 + \frac{a}{x}} + 2)} = \frac{a}{\sqrt{4} + 2} = \frac{a}{4} = -1
a=4a = -4

3. 最終的な答え

(1) a=4a = 4, b=3b = 3
(2) a=4a = -4, b=2b = 2