与えられた行列が逆行列を持つかどうかを判定し、もし持つならば逆行列を求める問題です。具体的には、以下の5つの行列について考えます。 (1) $\begin{bmatrix} 2 & -7 \\ -1 & 3 \end{bmatrix}$ (2) $\begin{bmatrix} 4 & -2 \\ -2 & 1 \end{bmatrix}$ (3) $\begin{bmatrix} -1 & 2 \\ 1 & 5 \end{bmatrix}$ (4) $\begin{bmatrix} 1 & 2 & 1 \\ 1 & 2 & 0 \\ 0 & 1 & 1 \end{bmatrix}$ (5) $\begin{bmatrix} 4 & 3 & 0 \\ -2 & 0 & 1 \\ 1 & 2 & 1 \end{bmatrix}$

代数学線形代数行列逆行列行列式
2025/7/24

1. 問題の内容

与えられた行列が逆行列を持つかどうかを判定し、もし持つならば逆行列を求める問題です。具体的には、以下の5つの行列について考えます。
(1) [2713]\begin{bmatrix} 2 & -7 \\ -1 & 3 \end{bmatrix}
(2) [4221]\begin{bmatrix} 4 & -2 \\ -2 & 1 \end{bmatrix}
(3) [1215]\begin{bmatrix} -1 & 2 \\ 1 & 5 \end{bmatrix}
(4) [121120011]\begin{bmatrix} 1 & 2 & 1 \\ 1 & 2 & 0 \\ 0 & 1 & 1 \end{bmatrix}
(5) [430201121]\begin{bmatrix} 4 & 3 & 0 \\ -2 & 0 & 1 \\ 1 & 2 & 1 \end{bmatrix}

2. 解き方の手順

逆行列を持つための条件は、行列式が0でないことです。まず、それぞれの行列の行列式を計算します。
(1) 2713=(2)(3)(7)(1)=67=1\begin{vmatrix} 2 & -7 \\ -1 & 3 \end{vmatrix} = (2)(3) - (-7)(-1) = 6 - 7 = -1
行列式が-1なので逆行列を持ちます。逆行列は、
11[3712]=[3712]\frac{1}{-1}\begin{bmatrix} 3 & 7 \\ 1 & 2 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} -3 & -7 \\ -1 & -2 \end{bmatrix}
(2) 4221=(4)(1)(2)(2)=44=0\begin{vmatrix} 4 & -2 \\ -2 & 1 \end{vmatrix} = (4)(1) - (-2)(-2) = 4 - 4 = 0
行列式が0なので逆行列を持ちません。
(3) 1215=(1)(5)(2)(1)=52=7\begin{vmatrix} -1 & 2 \\ 1 & 5 \end{vmatrix} = (-1)(5) - (2)(1) = -5 - 2 = -7
行列式が-7なので逆行列を持ちます。逆行列は、
17[5211]=[5/72/71/71/7]\frac{1}{-7}\begin{bmatrix} 5 & -2 \\ -1 & -1 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} -5/7 & 2/7 \\ 1/7 & 1/7 \end{bmatrix}
(4) 121120011=1201121001+11201=1(20)2(10)+1(10)=22+1=1\begin{vmatrix} 1 & 2 & 1 \\ 1 & 2 & 0 \\ 0 & 1 & 1 \end{vmatrix} = 1\begin{vmatrix} 2 & 0 \\ 1 & 1 \end{vmatrix} - 2\begin{vmatrix} 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{vmatrix} + 1\begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 0 & 1 \end{vmatrix} = 1(2-0) - 2(1-0) + 1(1-0) = 2 - 2 + 1 = 1
行列式が1なので逆行列を持ちます。
余因子行列を求めます。
C11=2011=2C_{11} = \begin{vmatrix} 2 & 0 \\ 1 & 1 \end{vmatrix} = 2, C12=1001=1C_{12} = -\begin{vmatrix} 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{vmatrix} = -1, C13=1201=1C_{13} = \begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 0 & 1 \end{vmatrix} = 1
C21=2111=1C_{21} = -\begin{vmatrix} 2 & 1 \\ 1 & 1 \end{vmatrix} = -1, C22=1101=1C_{22} = \begin{vmatrix} 1 & 1 \\ 0 & 1 \end{vmatrix} = 1, C23=1201=1C_{23} = -\begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 0 & 1 \end{vmatrix} = -1
C31=2120=2C_{31} = \begin{vmatrix} 2 & 1 \\ 2 & 0 \end{vmatrix} = -2, C32=1110=1C_{32} = -\begin{vmatrix} 1 & 1 \\ 1 & 0 \end{vmatrix} = 1, C33=1212=0C_{33} = \begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 1 & 2 \end{vmatrix} = 0
余因子行列は[211111210]\begin{bmatrix} 2 & -1 & 1 \\ -1 & 1 & -1 \\ -2 & 1 & 0 \end{bmatrix}
転置行列は[212111110]\begin{bmatrix} 2 & -1 & -2 \\ -1 & 1 & 1 \\ 1 & -1 & 0 \end{bmatrix}
逆行列は[212111110]\begin{bmatrix} 2 & -1 & -2 \\ -1 & 1 & 1 \\ 1 & -1 & 0 \end{bmatrix}
(5) 430201121=4012132111+02012=4(02)3(21)+0=8+9=1\begin{vmatrix} 4 & 3 & 0 \\ -2 & 0 & 1 \\ 1 & 2 & 1 \end{vmatrix} = 4\begin{vmatrix} 0 & 1 \\ 2 & 1 \end{vmatrix} - 3\begin{vmatrix} -2 & 1 \\ 1 & 1 \end{vmatrix} + 0\begin{vmatrix} -2 & 0 \\ 1 & 2 \end{vmatrix} = 4(0-2) - 3(-2-1) + 0 = -8 + 9 = 1
行列式が1なので逆行列を持ちます。
余因子行列を求めます。
C11=0121=2C_{11} = \begin{vmatrix} 0 & 1 \\ 2 & 1 \end{vmatrix} = -2, C12=2111=3C_{12} = -\begin{vmatrix} -2 & 1 \\ 1 & 1 \end{vmatrix} = 3, C13=2012=4C_{13} = \begin{vmatrix} -2 & 0 \\ 1 & 2 \end{vmatrix} = -4
C21=3021=3C_{21} = -\begin{vmatrix} 3 & 0 \\ 2 & 1 \end{vmatrix} = -3, C22=4011=4C_{22} = \begin{vmatrix} 4 & 0 \\ 1 & 1 \end{vmatrix} = 4, C23=4312=5C_{23} = -\begin{vmatrix} 4 & 3 \\ 1 & 2 \end{vmatrix} = -5
C31=3001=3C_{31} = \begin{vmatrix} 3 & 0 \\ 0 & 1 \end{vmatrix} = 3, C32=4021=4C_{32} = -\begin{vmatrix} 4 & 0 \\ -2 & 1 \end{vmatrix} = -4, C33=4320=6C_{33} = \begin{vmatrix} 4 & 3 \\ -2 & 0 \end{vmatrix} = 6
余因子行列は[234345346]\begin{bmatrix} -2 & 3 & -4 \\ -3 & 4 & -5 \\ 3 & -4 & 6 \end{bmatrix}
転置行列は[233344456]\begin{bmatrix} -2 & -3 & 3 \\ 3 & 4 & -4 \\ -4 & -5 & 6 \end{bmatrix}
逆行列は[233344456]\begin{bmatrix} -2 & -3 & 3 \\ 3 & 4 & -4 \\ -4 & -5 & 6 \end{bmatrix}

3. 最終的な答え

(1) 逆行列を持ち、[3712]\begin{bmatrix} -3 & -7 \\ -1 & -2 \end{bmatrix}
(2) 逆行列を持たない。
(3) 逆行列を持ち、[5/72/71/71/7]\begin{bmatrix} -5/7 & 2/7 \\ 1/7 & 1/7 \end{bmatrix}
(4) 逆行列を持ち、[212111110]\begin{bmatrix} 2 & -1 & -2 \\ -1 & 1 & 1 \\ 1 & -1 & 0 \end{bmatrix}
(5) 逆行列を持ち、[233344456]\begin{bmatrix} -2 & -3 & 3 \\ 3 & 4 & -4 \\ -4 & -5 & 6 \end{bmatrix}

「代数学」の関連問題

整数 $n$ を使って奇数の平方から1を引いた数が4の倍数になることを説明する穴埋め問題です。

整数因数分解証明代数
2025/7/25

与えられた連立方程式 $Ax = b$ に対して、行列 $A$ の逆行列 $A^{-1}$ を求め、その結果を用いて連立方程式の解 $x$ を求める。 $A = \begin{bmatrix} 1 &...

線形代数逆行列連立方程式行列
2025/7/25

問題は $a^2b^2 - 2ab + 1$ を因数分解することです。

因数分解代数式
2025/7/25

$x = -3$、 $y = 2$ のとき、式 $x^2 - 4xy$ の値を求める。

式の計算代入多項式
2025/7/25

行列 $A = \begin{bmatrix} 1 & x & x \\ x & 1 & x \\ x & x & 1 \end{bmatrix}$ の階数を求めよ。ただし、$x$ は実数とする。

線形代数行列階数行列式行基本変形
2025/7/25

$x=-3$, $y=2$ のとき、$(x+2y)^2 - 4y(2x+y) - 32 - 4x$ の値を求めよ。

式の計算多項式代入展開
2025/7/25

与えられた2変数多項式 $x^2 + 4xy + 3y^2 + 2x + 4y + 1$ を因数分解してください。

因数分解多項式
2025/7/25

与えられた式 $(x+2y)^2 - 4y(2x+y)$ を簡略化してください。

式の展開因数分解多項式
2025/7/25

与えられた4つの行列に対して、逆行列が存在するかどうかを調べ、存在する場合は逆行列を求め、存在しない場合は「なし」と答えます。

行列逆行列行列式
2025/7/25

## 問題の解答

対数対数計算対数の性質
2025/7/25