## 問題の回答

解析学不定積分部分積分置換積分三角関数指数関数
2025/7/29
## 問題の回答
###

1. 問題の内容

問題は、次の4つの不定積分を求めることです。
(1) excosxdx\int e^x \cos x \, dx
(2) exsin2xdx\int e^x \sin 2x \, dx
(3) ekxcos(ωx+α)dx\int e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) \, dx
(4) 1+x2dx\int \sqrt{1+x^2} \, dx
###

2. 解き方の手順

** (1) excosxdx\int e^x \cos x \, dx**
部分積分を2回繰り返します。
I=excosxdxI = \int e^x \cos x \, dx とおきます。
1回目:
u=cosxu = \cos x, dv=exdxdv = e^x \, dx とすると、
du=sinxdxdu = -\sin x \, dx, v=exv = e^x となります。
したがって、
I=excosxex(sinx)dx=excosx+exsinxdxI = e^x \cos x - \int e^x (-\sin x) \, dx = e^x \cos x + \int e^x \sin x \, dx
2回目:
J=exsinxdxJ = \int e^x \sin x \, dx とおきます。
u=sinxu = \sin x, dv=exdxdv = e^x \, dx とすると、
du=cosxdxdu = \cos x \, dx, v=exv = e^x となります。
したがって、
J=exsinxexcosxdx=exsinxIJ = e^x \sin x - \int e^x \cos x \, dx = e^x \sin x - I
I=excosx+J=excosx+exsinxII = e^x \cos x + J = e^x \cos x + e^x \sin x - I
2I=ex(cosx+sinx)2I = e^x (\cos x + \sin x)
I=12ex(cosx+sinx)+CI = \frac{1}{2}e^x (\cos x + \sin x) + C
** (2) exsin2xdx\int e^x \sin 2x \, dx**
部分積分を2回繰り返します。
I=exsin2xdxI = \int e^x \sin 2x \, dx とおきます。
1回目:
u=sin2xu = \sin 2x, dv=exdxdv = e^x \, dx とすると、
du=2cos2xdxdu = 2 \cos 2x \, dx, v=exv = e^x となります。
したがって、
I=exsin2xex(2cos2x)dx=exsin2x2excos2xdxI = e^x \sin 2x - \int e^x (2 \cos 2x) \, dx = e^x \sin 2x - 2\int e^x \cos 2x \, dx
2回目:
J=excos2xdxJ = \int e^x \cos 2x \, dx とおきます。
u=cos2xu = \cos 2x, dv=exdxdv = e^x \, dx とすると、
du=2sin2xdxdu = -2 \sin 2x \, dx, v=exv = e^x となります。
したがって、
J=excos2xex(2sin2x)dx=excos2x+2exsin2xdx=excos2x+2IJ = e^x \cos 2x - \int e^x (-2 \sin 2x) \, dx = e^x \cos 2x + 2 \int e^x \sin 2x \, dx = e^x \cos 2x + 2I
I=exsin2x2J=exsin2x2(excos2x+2I)=exsin2x2excos2x4II = e^x \sin 2x - 2J = e^x \sin 2x - 2(e^x \cos 2x + 2I) = e^x \sin 2x - 2e^x \cos 2x - 4I
5I=ex(sin2x2cos2x)5I = e^x (\sin 2x - 2 \cos 2x)
I=15ex(sin2x2cos2x)+CI = \frac{1}{5}e^x (\sin 2x - 2 \cos 2x) + C
** (3) ekxcos(ωx+α)dx\int e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) \, dx**
部分積分を2回繰り返します。
I=ekxcos(ωx+α)dxI = \int e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) \, dx とおきます。
1回目:
u=cos(ωx+α)u = \cos (\omega x + \alpha), dv=ekxdxdv = e^{-kx} \, dx とすると、
du=ωsin(ωx+α)dxdu = -\omega \sin (\omega x + \alpha) \, dx, v=1kekxv = -\frac{1}{k} e^{-kx} となります。
したがって、
I=1kekxcos(ωx+α)(1kekx)(ωsin(ωx+α))dx=1kekxcos(ωx+α)ωkekxsin(ωx+α)dxI = -\frac{1}{k} e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) - \int (-\frac{1}{k} e^{-kx}) (-\omega \sin (\omega x + \alpha)) \, dx = -\frac{1}{k} e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) - \frac{\omega}{k} \int e^{-kx} \sin (\omega x + \alpha) \, dx
2回目:
J=ekxsin(ωx+α)dxJ = \int e^{-kx} \sin (\omega x + \alpha) \, dx とおきます。
u=sin(ωx+α)u = \sin (\omega x + \alpha), dv=ekxdxdv = e^{-kx} \, dx とすると、
du=ωcos(ωx+α)dxdu = \omega \cos (\omega x + \alpha) \, dx, v=1kekxv = -\frac{1}{k} e^{-kx} となります。
したがって、
J=1kekxsin(ωx+α)(1kekx)(ωcos(ωx+α))dx=1kekxsin(ωx+α)+ωkekxcos(ωx+α)dx=1kekxsin(ωx+α)+ωkIJ = -\frac{1}{k} e^{-kx} \sin (\omega x + \alpha) - \int (-\frac{1}{k} e^{-kx}) (\omega \cos (\omega x + \alpha)) \, dx = -\frac{1}{k} e^{-kx} \sin (\omega x + \alpha) + \frac{\omega}{k} \int e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) \, dx = -\frac{1}{k} e^{-kx} \sin (\omega x + \alpha) + \frac{\omega}{k}I
I=1kekxcos(ωx+α)ωkJ=1kekxcos(ωx+α)ωk(1kekxsin(ωx+α)+ωkI)I = -\frac{1}{k} e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) - \frac{\omega}{k} J = -\frac{1}{k} e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) - \frac{\omega}{k} (-\frac{1}{k} e^{-kx} \sin (\omega x + \alpha) + \frac{\omega}{k}I)
I=1kekxcos(ωx+α)+ωk2ekxsin(ωx+α)ω2k2II = -\frac{1}{k} e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) + \frac{\omega}{k^2} e^{-kx} \sin (\omega x + \alpha) - \frac{\omega^2}{k^2}I
(1+ω2k2)I=1k2ekx(ωsin(ωx+α)kcos(ωx+α))(1 + \frac{\omega^2}{k^2})I = \frac{1}{k^2} e^{-kx} ( \omega \sin (\omega x + \alpha) - k \cos (\omega x + \alpha))
I=ekxk2+ω2(ωsin(ωx+α)kcos(ωx+α))+CI = \frac{e^{-kx}}{k^2 + \omega^2} (\omega \sin (\omega x + \alpha) - k \cos (\omega x + \alpha)) + C
** (4) 1+x2dx\int \sqrt{1+x^2} \, dx**
x=sinhtx = \sinh t と置換すると、dx=coshtdtdx = \cosh t \, dt となります。
1+x2dx=1+sinh2tcoshtdt=cosh2tdt\int \sqrt{1+x^2} \, dx = \int \sqrt{1+\sinh^2 t} \cosh t \, dt = \int \cosh^2 t \, dt
cosh2t=1+cosh2t2\cosh^2 t = \frac{1 + \cosh 2t}{2} より、
cosh2tdt=1+cosh2t2dt=12t+14sinh2t+C=12t+12sinhtcosht+C\int \cosh^2 t \, dt = \int \frac{1 + \cosh 2t}{2} \, dt = \frac{1}{2}t + \frac{1}{4}\sinh 2t + C = \frac{1}{2}t + \frac{1}{2} \sinh t \cosh t + C
x=sinhtx = \sinh t より、t=sinh1xt = \sinh^{-1} x であり、cosht=1+sinh2t=1+x2\cosh t = \sqrt{1 + \sinh^2 t} = \sqrt{1+x^2}
1+x2dx=12sinh1x+12x1+x2+C=12(x1+x2+arcsinh(x))+C=12(x1+x2+ln(x+1+x2))+C\int \sqrt{1+x^2} \, dx = \frac{1}{2} \sinh^{-1} x + \frac{1}{2} x \sqrt{1+x^2} + C = \frac{1}{2} \left( x\sqrt{1+x^2} + \text{arcsinh}(x) \right) + C = \frac{1}{2} (x \sqrt{1+x^2} + \ln(x + \sqrt{1+x^2}))+C
###

3. 最終的な答え

(1) excosxdx=12ex(cosx+sinx)+C\int e^x \cos x \, dx = \frac{1}{2}e^x (\cos x + \sin x) + C
(2) exsin2xdx=15ex(sin2x2cos2x)+C\int e^x \sin 2x \, dx = \frac{1}{5}e^x (\sin 2x - 2 \cos 2x) + C
(3) ekxcos(ωx+α)dx=ekxk2+ω2(ωsin(ωx+α)kcos(ωx+α))+C\int e^{-kx} \cos (\omega x + \alpha) \, dx = \frac{e^{-kx}}{k^2 + \omega^2} (\omega \sin (\omega x + \alpha) - k \cos (\omega x + \alpha)) + C
(4) 1+x2dx=12(x1+x2+ln(x+1+x2))+C\int \sqrt{1+x^2} \, dx = \frac{1}{2} (x \sqrt{1+x^2} + \ln(x + \sqrt{1+x^2})) + C