与えられた行列 $A = \begin{bmatrix} 0 & 1 \\ -1/6 & 5/6 \end{bmatrix}$ に対して以下の問題を解く。 (1) $A$ の固有値を絶対値の小さい順に $\lambda_1, \lambda_2$ とする。また、$\lambda_1, \lambda_2$ に対応する固有ベクトルを $v_1, v_2$ とする。$\lambda_1, \lambda_2$ および $v_1, v_2$ を求めよ。 (2) $k$ を $0$ 以上の整数とする。$A^k$ を $(1)$ の $\lambda_1, \lambda_2$ および $2 \times 2$ 行列 $B, C$ を用いて $A^k = (\lambda_1)^k B + (\lambda_2)^k C$ の形に表す。$B, C$ を求めよ。 (3) $S_n$ を $S_n = \sum_{k=0}^{n-1} A^k$ と定義する。 $n \to \infty$ のとき、$S_n$ はある $2 \times 2$ 行列に収束する。$\lim_{n \to \infty} S_n = S$ とするとき、$S$ を求めよ。

代数学線形代数行列固有値固有ベクトル行列のべき乗数列の和収束
2025/8/4

1. 問題の内容

与えられた行列 A=[011/65/6]A = \begin{bmatrix} 0 & 1 \\ -1/6 & 5/6 \end{bmatrix} に対して以下の問題を解く。
(1) AA の固有値を絶対値の小さい順に λ1,λ2\lambda_1, \lambda_2 とする。また、λ1,λ2\lambda_1, \lambda_2 に対応する固有ベクトルを v1,v2v_1, v_2 とする。λ1,λ2\lambda_1, \lambda_2 および v1,v2v_1, v_2 を求めよ。
(2) kk00 以上の整数とする。AkA^k(1)(1)λ1,λ2\lambda_1, \lambda_2 および 2×22 \times 2 行列 B,CB, C を用いて Ak=(λ1)kB+(λ2)kCA^k = (\lambda_1)^k B + (\lambda_2)^k C の形に表す。B,CB, C を求めよ。
(3) SnS_nSn=k=0n1AkS_n = \sum_{k=0}^{n-1} A^k と定義する。 nn \to \infty のとき、SnS_n はある 2×22 \times 2 行列に収束する。limnSn=S\lim_{n \to \infty} S_n = S とするとき、SS を求めよ。

2. 解き方の手順

(1) 固有値 λ\lambda を求める。
固有方程式は det(AλI)=0\det(A - \lambda I) = 0 である。
AλI=[λ11/65/6λ]A - \lambda I = \begin{bmatrix} -\lambda & 1 \\ -1/6 & 5/6 - \lambda \end{bmatrix} より、
det(AλI)=λ(5/6λ)(1)(1/6)=λ256λ+16=0\det(A - \lambda I) = -\lambda(5/6 - \lambda) - (1)(-1/6) = \lambda^2 - \frac{5}{6}\lambda + \frac{1}{6} = 0
これを解くと、
λ=56±(56)24(16)2=56±253624362=56±162\lambda = \frac{\frac{5}{6} \pm \sqrt{(\frac{5}{6})^2 - 4(\frac{1}{6})}}{2} = \frac{\frac{5}{6} \pm \sqrt{\frac{25}{36} - \frac{24}{36}}}{2} = \frac{\frac{5}{6} \pm \frac{1}{6}}{2}
λ1=4/62=13,λ2=6/62=12\lambda_1 = \frac{4/6}{2} = \frac{1}{3}, \lambda_2 = \frac{6/6}{2} = \frac{1}{2}
絶対値の小さい順に λ1=13,λ2=12\lambda_1 = \frac{1}{3}, \lambda_2 = \frac{1}{2}
次に固有ベクトル v1,v2v_1, v_2 を求める。
λ1=13\lambda_1 = \frac{1}{3} に対して、(A13I)v1=0(A - \frac{1}{3}I)v_1 = 0
A13I=[1/311/65/61/3]=[1/311/61/2]A - \frac{1}{3}I = \begin{bmatrix} -1/3 & 1 \\ -1/6 & 5/6 - 1/3 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} -1/3 & 1 \\ -1/6 & 1/2 \end{bmatrix}
13x+y=0    y=13x-\frac{1}{3}x + y = 0 \implies y = \frac{1}{3}x
v1=[31]v_1 = \begin{bmatrix} 3 \\ 1 \end{bmatrix}
λ2=12\lambda_2 = \frac{1}{2} に対して、(A12I)v2=0(A - \frac{1}{2}I)v_2 = 0
A12I=[1/211/65/61/2]=[1/211/61/3]A - \frac{1}{2}I = \begin{bmatrix} -1/2 & 1 \\ -1/6 & 5/6 - 1/2 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} -1/2 & 1 \\ -1/6 & 1/3 \end{bmatrix}
12x+y=0    y=12x-\frac{1}{2}x + y = 0 \implies y = \frac{1}{2}x
v2=[21]v_2 = \begin{bmatrix} 2 \\ 1 \end{bmatrix}
(2) Ak=(13)kB+(12)kCA^k = (\frac{1}{3})^k B + (\frac{1}{2})^k C
k=0:A0=I=B+Ck = 0: A^0 = I = B + C
k=1:A=13B+12Ck = 1: A = \frac{1}{3}B + \frac{1}{2}C
B=[abcd],C=[efgh]B = \begin{bmatrix} a & b \\ c & d \end{bmatrix}, C = \begin{bmatrix} e & f \\ g & h \end{bmatrix} とすると、
a+e=1,b+f=0,c+g=0,d+h=1a + e = 1, b + f = 0, c + g = 0, d + h = 1
13a+12e=0,13b+12f=1,13c+12g=1/6,13d+12h=5/6\frac{1}{3}a + \frac{1}{2}e = 0, \frac{1}{3}b + \frac{1}{2}f = 1, \frac{1}{3}c + \frac{1}{2}g = -1/6, \frac{1}{3}d + \frac{1}{2}h = 5/6
e=1a,f=b,g=c,h=1de = 1-a, f = -b, g = -c, h = 1-d より、
13a+12(1a)=0    2a+33a=0    a=3,e=2\frac{1}{3}a + \frac{1}{2}(1-a) = 0 \implies 2a + 3 - 3a = 0 \implies a = 3, e = -2
13b12b=1    2b3b=6    b=6,f=6\frac{1}{3}b - \frac{1}{2}b = 1 \implies 2b - 3b = 6 \implies b = -6, f = 6
13c12c=1/6    2c3c=1    c=1,g=1\frac{1}{3}c - \frac{1}{2}c = -1/6 \implies 2c - 3c = -1 \implies c = 1, g = -1
13d+12(1d)=5/6    2d+33d=5    d=2,h=3\frac{1}{3}d + \frac{1}{2}(1-d) = 5/6 \implies 2d + 3 - 3d = 5 \implies d = -2, h = 3
B=[3612],C=[2613]B = \begin{bmatrix} 3 & -6 \\ 1 & -2 \end{bmatrix}, C = \begin{bmatrix} -2 & 6 \\ -1 & 3 \end{bmatrix}
(3) S=limnSn=limnk=0n1Ak=limnk=0n1((13)kB+(12)kC)S = \lim_{n \to \infty} S_n = \lim_{n \to \infty} \sum_{k=0}^{n-1} A^k = \lim_{n \to \infty} \sum_{k=0}^{n-1} ((\frac{1}{3})^k B + (\frac{1}{2})^k C)
S=limnBk=0n1(13)k+Ck=0n1(12)kS = \lim_{n \to \infty} B\sum_{k=0}^{n-1} (\frac{1}{3})^k + C\sum_{k=0}^{n-1} (\frac{1}{2})^k
k=0n1rk=1rn1r\sum_{k=0}^{n-1} r^k = \frac{1-r^n}{1-r}
limnk=0n1(13)k=1113=123=32\lim_{n \to \infty} \sum_{k=0}^{n-1} (\frac{1}{3})^k = \frac{1}{1 - \frac{1}{3}} = \frac{1}{\frac{2}{3}} = \frac{3}{2}
limnk=0n1(12)k=1112=112=2\lim_{n \to \infty} \sum_{k=0}^{n-1} (\frac{1}{2})^k = \frac{1}{1 - \frac{1}{2}} = \frac{1}{\frac{1}{2}} = 2
S=32B+2C=32[3612]+2[2613]=[9249+123223+6]=[1/231/23]S = \frac{3}{2}B + 2C = \frac{3}{2}\begin{bmatrix} 3 & -6 \\ 1 & -2 \end{bmatrix} + 2\begin{bmatrix} -2 & 6 \\ -1 & 3 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} \frac{9}{2} - 4 & -9 + 12 \\ \frac{3}{2} - 2 & -3 + 6 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 1/2 & 3 \\ -1/2 & 3 \end{bmatrix}

3. 最終的な答え

(1) λ1=13,λ2=12,v1=[31],v2=[21]\lambda_1 = \frac{1}{3}, \lambda_2 = \frac{1}{2}, v_1 = \begin{bmatrix} 3 \\ 1 \end{bmatrix}, v_2 = \begin{bmatrix} 2 \\ 1 \end{bmatrix}
(2) B=[3612],C=[2613]B = \begin{bmatrix} 3 & -6 \\ 1 & -2 \end{bmatrix}, C = \begin{bmatrix} -2 & 6 \\ -1 & 3 \end{bmatrix}
(3) S=[1/231/23]S = \begin{bmatrix} 1/2 & 3 \\ -1/2 & 3 \end{bmatrix}

「代数学」の関連問題

問題は以下の通りです。 $x^3 = 1$ を満たす虚数の1つを $\omega$ とするとき、次の問いに答えよ。 (1) $\omega^3 = 1, \omega^2 + \omega + 1 =...

複素数因数分解三次方程式虚数解
2025/8/4

$x^3 = 1$ を満たす虚数の1つを $\omega$ とするとき、$\frac{\omega^{13} - \omega^5 + 1}{\omega + 1}$ の値を求める。

複素数立方根式の計算因数分解
2025/8/4

2次式 $3x^2 - 4x - 1$ を複素数の範囲で因数分解せよ。

因数分解二次方程式解の公式複素数
2025/8/4

数列 $\{a_n\}$ が $a_1 = 2$, $a_{n+1} = 3a_n - n$ ($n=1, 2, 3, \dots$) で定義されているとき、$a_2$, $a_3$, $a_4$ を...

数列漸化式
2025/8/4

数列 $\{a_n\}$ が $a_1 = 1$ および漸化式 $a_{n+1} = a_n + 4$ ($n=1, 2, 3, \dots$) で定義されるとき、$a_2$, $a_3$, $a_4...

数列漸化式等差数列
2025/8/4

次の式を計算します。 $\frac{3\sqrt{5} - 5\sqrt{3}}{\sqrt{5} + \sqrt{3}} + \frac{3\sqrt{5} + 4\sqrt{3}}{3\sqrt{...

式の計算有理化平方根
2025/8/4

与えられた数式が等しいことを示す問題です。具体的には、$\frac{2\pi h \tan \theta}{\sqrt{gh}}$ が $2\pi \sqrt{\frac{h}{g}} \tan \t...

数式変形ルート三角関数
2025/8/4

次の9つの方程式を解きます。 (1) $(x-4)^2 = 15$ (2) $(x+2)^2 = 7$ (3) $(x+1)^2 = 49$ (4) $3(x-3)^2 = 24$ (5) $(x-6...

二次方程式平方根
2025/8/4

次の方程式を解く問題です。 (1) $x^2 = 64$ (2) $2x^2 = 8$ (3) $x^2 - 8 = 0$ (4) $x^2 - 49 = 0$ (5) $1 - x^2 = 0$ (...

二次方程式方程式
2025/8/4

次の方程式を解きます。 (1) $(x-3)^2 = 16$ (2) $(x+3)^2 = 81$ (3) $(x+5)^2 = 12$

二次方程式平方根方程式の解法
2025/8/4