与えられた漸化式で定義される数列 $\{a_n\}$ の一般項を求める問題です。 (1) $a_1 = 2, a_{n+1} = 2a_n + 3$ (2) $a_1 = 2, a_{n+1} = \frac{3}{4} a_n + \frac{n}{2}$ (3) $a_1 = -1, a_{n+1} = 2a_n - 3^n$

代数学数列漸化式等比数列特性方程式
2025/4/7

1. 問題の内容

与えられた漸化式で定義される数列 {an}\{a_n\} の一般項を求める問題です。
(1) a1=2,an+1=2an+3a_1 = 2, a_{n+1} = 2a_n + 3
(2) a1=2,an+1=34an+n2a_1 = 2, a_{n+1} = \frac{3}{4} a_n + \frac{n}{2}
(3) a1=1,an+1=2an3na_1 = -1, a_{n+1} = 2a_n - 3^n

2. 解き方の手順

(1) 漸化式 an+1=2an+3a_{n+1} = 2a_n + 3 を解きます。
特性方程式 x=2x+3x = 2x + 3 を解くと、x=3x = -3 となります。
そこで、an+3=bna_n + 3 = b_n とおくと、an=bn3a_n = b_n - 3 より、
bn+13=2(bn3)+3=2bn6+3=2bn3b_{n+1} - 3 = 2(b_n - 3) + 3 = 2b_n - 6 + 3 = 2b_n - 3
よって、bn+1=2bnb_{n+1} = 2b_n となり、数列 {bn}\{b_n\} は公比 2 の等比数列です。
b1=a1+3=2+3=5b_1 = a_1 + 3 = 2 + 3 = 5 なので、bn=52n1b_n = 5 \cdot 2^{n-1}
したがって、an=52n13a_n = 5 \cdot 2^{n-1} - 3
(2) 漸化式 an+1=34an+n2a_{n+1} = \frac{3}{4} a_n + \frac{n}{2} を解きます。
an+1f(n+1)=34(anf(n))a_{n+1} - f(n+1) = \frac{3}{4} (a_n - f(n)) となるように関数 f(n)f(n) を定めます。
an+1=34an34f(n)+f(n+1)a_{n+1} = \frac{3}{4} a_n - \frac{3}{4} f(n) + f(n+1)
an+1=34an+n2a_{n+1} = \frac{3}{4} a_n + \frac{n}{2}
n2=34f(n)+f(n+1)\frac{n}{2} = -\frac{3}{4} f(n) + f(n+1)
2n=3f(n)+4f(n+1)2n = -3 f(n) + 4 f(n+1)
f(n)=An+Bf(n) = An + B と仮定すると、
2n=3(An+B)+4(A(n+1)+B)=3An3B+4An+4A+4B=An+4A+B2n = -3(An + B) + 4(A(n+1) + B) = -3An - 3B + 4An + 4A + 4B = An + 4A + B
A=2A = 2, 4A+B=04A + B = 0 より、B=8B = -8
よって、f(n)=2n8f(n) = 2n - 8 となります。
したがって、an+1(2(n+1)8)=34(an(2n8))a_{n+1} - (2(n+1) - 8) = \frac{3}{4} (a_n - (2n - 8))
bn=an(2n8)b_n = a_n - (2n - 8) とおくと、bn+1=34bnb_{n+1} = \frac{3}{4} b_n
b1=a1(2(1)8)=2(28)=8b_1 = a_1 - (2(1) - 8) = 2 - (2 - 8) = 8
bn=8(34)n1b_n = 8 \cdot (\frac{3}{4})^{n-1}
an=8(34)n1+2n8a_n = 8 \cdot (\frac{3}{4})^{n-1} + 2n - 8
an=4(34)n1+2n8=4(34)n1+2(n4)a_n = 4 \cdot (\frac{3}{4})^{n-1} + 2n - 8 = 4 \cdot (\frac{3}{4})^{n-1} + 2(n-4)
(3) 漸化式 an+1=2an3na_{n+1} = 2a_n - 3^n を解きます。
an+1/3n+1=(2/3)(an/3n)1/3a_{n+1} / 3^{n+1} = (2/3) (a_n / 3^n) - 1/3
bn=an/3nb_n = a_n / 3^n とおくと、bn+1=(2/3)bn1/3b_{n+1} = (2/3) b_n - 1/3
特性方程式 x=(2/3)x1/3x = (2/3) x - 1/3 より、(1/3)x=1/3(1/3) x = -1/3 なので、x=1x = -1
bn+1+1=(2/3)(bn+1)b_{n+1} + 1 = (2/3) (b_n + 1)
cn=bn+1c_n = b_n + 1 とおくと、cn+1=(2/3)cnc_{n+1} = (2/3) c_n
c1=b1+1=a1/31+1=1/3+1=2/3c_1 = b_1 + 1 = a_1/3^1 + 1 = -1/3 + 1 = 2/3
cn=(2/3)(2/3)n1=(2/3)nc_n = (2/3) (2/3)^{n-1} = (2/3)^n
bn=(2/3)n1b_n = (2/3)^n - 1
an=3n((2/3)n1)=2n3na_n = 3^n ((2/3)^n - 1) = 2^n - 3^n

3. 最終的な答え

(1) an=52n13a_n = 5 \cdot 2^{n-1} - 3
1: 5
2: 2
3: 3
(2) an=4(34)n1+2n8a_n = 4 \cdot (\frac{3}{4})^{n-1} + 2n - 8
4: 4
5: 3
6: 4
7: 2
8: 4
(3) an=2n3na_n = 2^n - 3^n
9: 2
10: 3