数列 $\{a_n\}$ が $a_1 = 3$, $a_{n+1} = 3a_n + n^2 + 2n$ で定義されている。数列 $\{b_n\}$ を $b_n = a_{n+1} - a_n$ と定義すると、$\{b_n\}$ は漸化式 $b_{n+1} = 3b_n + 2n + 3$ を満たす。また、数列 $\{c_n\}$ を $c_n = b_{n+1} - b_n$ と定義すると、$\{c_n\}$ は漸化式 $c_{n+1} = 3c_n +$ (2) を満たす。$b_1$, $c_1$, $c_n$, $b_n$, $a_n$ をそれぞれ求めよ。

代数学数列漸化式等比数列一般項
2025/4/27

1. 問題の内容

数列 {an}\{a_n\}a1=3a_1 = 3, an+1=3an+n2+2na_{n+1} = 3a_n + n^2 + 2n で定義されている。数列 {bn}\{b_n\}bn=an+1anb_n = a_{n+1} - a_n と定義すると、{bn}\{b_n\} は漸化式 bn+1=3bn+2n+3b_{n+1} = 3b_n + 2n + 3 を満たす。また、数列 {cn}\{c_n\}cn=bn+1bnc_n = b_{n+1} - b_n と定義すると、{cn}\{c_n\} は漸化式 cn+1=3cn+c_{n+1} = 3c_n + (2) を満たす。b1b_1, c1c_1, cnc_n, bnb_n, ana_n をそれぞれ求めよ。

2. 解き方の手順

(1) b1b_1 を求める。bn=an+1anb_n = a_{n+1} - a_n より b1=a2a1b_1 = a_2 - a_1 である。
a2=3a1+12+2(1)=3(3)+1+2=9+1+2=12a_2 = 3a_1 + 1^2 + 2(1) = 3(3) + 1 + 2 = 9+1+2 = 12 なので、b1=a2a1=123=9b_1 = a_2 - a_1 = 12 - 3 = 9
(2) cn+1=3cn+c_{n+1} = 3c_n + (2) の (2) を求める。
cn=bn+1bnc_n = b_{n+1} - b_n より、
cn+1=bn+2bn+1c_{n+1} = b_{n+2} - b_{n+1}
bn+1=3bn+2n+3b_{n+1} = 3b_n + 2n + 3 より、bn+2=3bn+1+2(n+1)+3=3bn+1+2n+5b_{n+2} = 3b_{n+1} + 2(n+1) + 3 = 3b_{n+1} + 2n + 5
cn+1=bn+2bn+1=(3bn+1+2n+5)bn+1=2bn+1+2n+5c_{n+1} = b_{n+2} - b_{n+1} = (3b_{n+1} + 2n + 5) - b_{n+1} = 2b_{n+1} + 2n + 5
cn=bn+1bnc_n = b_{n+1} - b_n より、bn+1=cn+bnb_{n+1} = c_n + b_n
cn+1=2(cn+bn)+2n+5c_{n+1} = 2(c_n + b_n) + 2n + 5
また、cn=bn+1bnc_n = b_{n+1} - b_n より、cn+1=bn+2bn+1=(3bn+1+2n+5)bn+1=2bn+1+2n+5c_{n+1} = b_{n+2} - b_{n+1} = (3b_{n+1} + 2n + 5) - b_{n+1} = 2b_{n+1} + 2n + 5
cn+13cn=(bn+2bn+1)3(bn+1bn)=bn+24bn+1+3bnc_{n+1} - 3c_n = (b_{n+2} - b_{n+1}) - 3(b_{n+1} - b_n) = b_{n+2} - 4b_{n+1} + 3b_n
bn+2=3bn+1+2(n+1)+3=3bn+1+2n+5b_{n+2} = 3b_{n+1} + 2(n+1) + 3 = 3b_{n+1} + 2n + 5 なので
cn+13cn=(3bn+1+2n+5)4bn+1+3bn=bn+1+3bn+2n+5=(3bn+2n+3)+3bn+2n+5=2c_{n+1} - 3c_n = (3b_{n+1} + 2n + 5) - 4b_{n+1} + 3b_n = -b_{n+1} + 3b_n + 2n + 5 = -(3b_n + 2n + 3) + 3b_n + 2n + 5 = 2
よって、cn+1=3cn+2c_{n+1} = 3c_n + 2
(3) c1c_1 を求める。cn=bn+1bnc_n = b_{n+1} - b_n より c1=b2b1c_1 = b_2 - b_1
b1=9b_1 = 9 であり、b2=3b1+2(1)+3=3(9)+2+3=27+5=32b_2 = 3b_1 + 2(1) + 3 = 3(9) + 2 + 3 = 27 + 5 = 32
c1=b2b1=329=23c_1 = b_2 - b_1 = 32 - 9 = 23
(4) cnc_n を求める。漸化式 cn+1=3cn+2c_{n+1} = 3c_n + 2 より
cn+1+1=3(cn+1)c_{n+1} + 1 = 3(c_n + 1)
dn=cn+1d_n = c_n + 1 とおくと dn+1=3dnd_{n+1} = 3d_n となるので、{dn}\{d_n\} は公比 3 の等比数列である。
d1=c1+1=23+1=24d_1 = c_1 + 1 = 23 + 1 = 24 より dn=243n1=83nd_n = 24 \cdot 3^{n-1} = 8 \cdot 3^n
cn=dn1=83n1c_n = d_n - 1 = 8 \cdot 3^n - 1
(5) bnb_n を求める。cn=bn+1bnc_n = b_{n+1} - b_n より bn+1=bn+cnb_{n+1} = b_n + c_n
bn=b1+k=1n1ck=9+k=1n1(83k1)=9+8k=1n13kk=1n11b_n = b_1 + \sum_{k=1}^{n-1} c_k = 9 + \sum_{k=1}^{n-1} (8 \cdot 3^k - 1) = 9 + 8 \sum_{k=1}^{n-1} 3^k - \sum_{k=1}^{n-1} 1
k=1n13k=3(3n11)31=32(3n11)\sum_{k=1}^{n-1} 3^k = \frac{3(3^{n-1} - 1)}{3-1} = \frac{3}{2}(3^{n-1} - 1)
k=1n11=n1\sum_{k=1}^{n-1} 1 = n-1
bn=9+832(3n11)(n1)=9+12(3n11)n+1=9+123n112n+1=123n1n2=43nn2b_n = 9 + 8 \cdot \frac{3}{2}(3^{n-1} - 1) - (n-1) = 9 + 12(3^{n-1} - 1) - n + 1 = 9 + 12 \cdot 3^{n-1} - 12 - n + 1 = 12 \cdot 3^{n-1} - n - 2 = 4 \cdot 3^n - n - 2
(6) ana_n を求める。bn=an+1anb_n = a_{n+1} - a_n より an+1=an+bna_{n+1} = a_n + b_n
an=a1+k=1n1bk=3+k=1n1(43kk2)=3+4k=1n13kk=1n1kk=1n12a_n = a_1 + \sum_{k=1}^{n-1} b_k = 3 + \sum_{k=1}^{n-1} (4 \cdot 3^k - k - 2) = 3 + 4 \sum_{k=1}^{n-1} 3^k - \sum_{k=1}^{n-1} k - \sum_{k=1}^{n-1} 2
k=1n13k=3(3n11)31=32(3n11)\sum_{k=1}^{n-1} 3^k = \frac{3(3^{n-1} - 1)}{3-1} = \frac{3}{2}(3^{n-1} - 1)
k=1n1k=(n1)n2\sum_{k=1}^{n-1} k = \frac{(n-1)n}{2}
k=1n12=2(n1)\sum_{k=1}^{n-1} 2 = 2(n-1)
an=3+432(3n11)(n1)n22(n1)=3+6(3n11)n2n22n+2=3+63n16n2n22n+2=23n1n2n22n=23n1n2n+4n2=23n1n2+3n2=23nn2+3n+22a_n = 3 + 4 \cdot \frac{3}{2}(3^{n-1} - 1) - \frac{(n-1)n}{2} - 2(n-1) = 3 + 6(3^{n-1} - 1) - \frac{n^2 - n}{2} - 2n + 2 = 3 + 6 \cdot 3^{n-1} - 6 - \frac{n^2 - n}{2} - 2n + 2 = 2 \cdot 3^n - 1 - \frac{n^2 - n}{2} - 2n = 2 \cdot 3^n - 1 - \frac{n^2 - n + 4n}{2} = 2 \cdot 3^n - 1 - \frac{n^2 + 3n}{2} = 2 \cdot 3^n - \frac{n^2+3n+2}{2}

3. 最終的な答え

(1) 9
(2) 2
(3) 23
(4) 83n18 \cdot 3^n - 1
(5) 43nn24 \cdot 3^n - n - 2
(6) 23nn2+3n+222 \cdot 3^n - \frac{n^2+3n+2}{2}

「代数学」の関連問題

次の連立不等式を解きます。 $\begin{cases} x^2 - 2x - 4 \geq 0 \\ -x^2 - x + 6 > 0 \end{cases}$

連立不等式二次不等式解の公式因数分解平方根
2025/4/27

与えられた連立不等式 $ \begin{cases} x^2 - 2x - 4 \le 0 \\ -x^2 - x + 6 > 0 \end{cases} $ を解く。

連立不等式二次不等式解の公式不等式の解法
2025/4/27

2次不等式 $x^2 - 4x + 4 \ge 0$ を解きます。

二次不等式因数分解実数
2025/4/27

与えられた2次不等式 $x^2 - 4x + 4 \le 0$ を解きます。

二次不等式因数分解完全平方
2025/4/27

与えられた式 $a^6 - 64b^6$ を因数分解してください。

因数分解式の展開3乗の差2乗の差
2025/4/27

複数の線形代数の問題が出題されています。 * **問題1:** 3次正方行列 $A$ が任意の3次正方行列 $X$ に対して $AX = XA$ を満たすとき、$A = \alpha I$ ($\...

線形代数行列正則行列べき零行列トレース
2025/4/27

与えられた式 $x^6 - 1$ を因数分解してください。

因数分解多項式差の平方差の立方和の立方
2025/4/27

与えられた式 $x^3 - 64$ を因数分解してください。

因数分解式の展開多項式
2025/4/27

与えられた多項式 $6x^2 + 7xy + 2y^2 + x - 2$ を因数分解してください。

因数分解多項式二変数
2025/4/27

問題は、式 $x^3 + 27a^3$ を因数分解することです。

因数分解立方和多項式
2025/4/27