(1) 点 A A A における接線の方程式と点 B B B における接線の方程式を求め、それらの交点を求めることで、点 D D D の座標を求めます。 (2) 点 F F F の座標を求め、ベクトル F D ⃗ \vec{FD} F D と F B ⃗ \vec{FB} FB を計算します。そして、 tan ∠ D F B \tan\angle DFB tan ∠ D FB を計算します。 (3) ∠ A F B \angle AFB ∠ A FB を二等分する直線と直線 D F DF D F の傾きを比較し、一致することを示します。あるいは、角度の二等分線の定理を用いて、点 D D D が ∠ A F B \angle AFB ∠ A FB の二等分線上にあることを示します。
以下詳細な解答です。
(1)
双曲線 C C C の式 x 2 16 − y 2 9 = 1 \frac{x^2}{16} - \frac{y^2}{9} = 1 16 x 2 − 9 y 2 = 1 より、点 A A A における接線の方程式は ( 4 cos θ ) x 16 − ( 3 tan θ ) y 9 = 1 \frac{(\frac{4}{\cos\theta})x}{16} - \frac{(3\tan\theta)y}{9} = 1 16 ( c o s θ 4 ) x − 9 ( 3 t a n θ ) y = 1 x 4 cos θ − tan θ 3 y = 1 \frac{x}{4\cos\theta} - \frac{\tan\theta}{3}y = 1 4 c o s θ x − 3 t a n θ y = 1 3 x − 4 ( sin θ ) y = 12 cos θ 3x - 4(\sin\theta)y = 12\cos\theta 3 x − 4 ( sin θ ) y = 12 cos θ
点 B B B における接線の方程式は 4 x 16 − 0 y 9 = 1 \frac{4x}{16} - \frac{0y}{9} = 1 16 4 x − 9 0 y = 1 より、 x = 4 x = 4 x = 4 です。
x = 4 x = 4 x = 4 を 3 x − 4 ( sin θ ) y = 12 cos θ 3x - 4(\sin\theta)y = 12\cos\theta 3 x − 4 ( sin θ ) y = 12 cos θ に代入すると、 12 − 4 ( sin θ ) y = 12 cos θ 12 - 4(\sin\theta)y = 12\cos\theta 12 − 4 ( sin θ ) y = 12 cos θ となり、 4 ( sin θ ) y = 12 ( 1 − cos θ ) 4(\sin\theta)y = 12(1 - \cos\theta) 4 ( sin θ ) y = 12 ( 1 − cos θ ) y = 3 ( 1 − cos θ ) sin θ = 3 ( 1 − cos θ ) sin θ ⋅ 1 + cos θ 1 + cos θ = 3 ( 1 − cos 2 θ ) sin θ ( 1 + cos θ ) = 3 sin 2 θ sin θ ( 1 + cos θ ) = 3 sin θ 1 + cos θ y = \frac{3(1 - \cos\theta)}{\sin\theta} = \frac{3(1 - \cos\theta)}{\sin\theta} \cdot \frac{1+\cos\theta}{1+\cos\theta} = \frac{3(1 - \cos^2\theta)}{\sin\theta(1 + \cos\theta)} = \frac{3\sin^2\theta}{\sin\theta(1 + \cos\theta)} = \frac{3\sin\theta}{1 + \cos\theta} y = s i n θ 3 ( 1 − c o s θ ) = s i n θ 3 ( 1 − c o s θ ) ⋅ 1 + c o s θ 1 + c o s θ = s i n θ ( 1 + c o s θ ) 3 ( 1 − c o s 2 θ ) = s i n θ ( 1 + c o s θ ) 3 s i n 2 θ = 1 + c o s θ 3 s i n θ したがって、点 D D D の座標は ( 4 , 3 sin θ 1 + cos θ ) (4, \frac{3\sin\theta}{1 + \cos\theta}) ( 4 , 1 + c o s θ 3 s i n θ ) です。
(2)
双曲線 C C C の焦点 F F F の座標は ( 16 + 9 , 0 ) = ( 5 , 0 ) (\sqrt{16+9}, 0) = (5,0) ( 16 + 9 , 0 ) = ( 5 , 0 ) です。 tan θ 2 = m \tan\frac{\theta}{2} = m tan 2 θ = m とすると、 sin θ = 2 m 1 + m 2 \sin\theta = \frac{2m}{1+m^2} sin θ = 1 + m 2 2 m cos θ = 1 − m 2 1 + m 2 \cos\theta = \frac{1-m^2}{1+m^2} cos θ = 1 + m 2 1 − m 2 y = 3 sin θ 1 + cos θ = 3 ( 2 m 1 + m 2 ) 1 + 1 − m 2 1 + m 2 = 6 m 1 + m 2 2 1 + m 2 = 3 m y = \frac{3\sin\theta}{1 + \cos\theta} = \frac{3(\frac{2m}{1+m^2})}{1 + \frac{1-m^2}{1+m^2}} = \frac{\frac{6m}{1+m^2}}{\frac{2}{1+m^2}} = 3m y = 1 + c o s θ 3 s i n θ = 1 + 1 + m 2 1 − m 2 3 ( 1 + m 2 2 m ) = 1 + m 2 2 1 + m 2 6 m = 3 m したがって、 D ( 4 , 3 m ) D(4, 3m) D ( 4 , 3 m ) です。
F D ⃗ = ( 4 − 5 , 3 m − 0 ) = ( − 1 , 3 m ) \vec{FD} = (4-5, 3m-0) = (-1, 3m) F D = ( 4 − 5 , 3 m − 0 ) = ( − 1 , 3 m ) F B ⃗ = ( 4 − 5 , 0 − 0 ) = ( − 1 , 0 ) \vec{FB} = (4-5, 0-0) = (-1, 0) FB = ( 4 − 5 , 0 − 0 ) = ( − 1 , 0 )
tan ∠ D F B = 3 m − 1 − ( − 1 ) ⋅ 0 = − 3 m \tan\angle DFB = \frac{3m}{-1 - (-1) \cdot 0} = -3m tan ∠ D FB = − 1 − ( − 1 ) ⋅ 0 3 m = − 3 m
∠ D F B \angle DFB ∠ D FB は負になることはないので tan ∠ D F B = 3 m \tan \angle DFB = 3m tan ∠ D FB = 3 m
(3)
F A ⃗ = ( 4 cos θ − 5 , 3 tan θ ) = ( 4 ( 1 + m 2 ) 1 − m 2 − 5 , 3 ( 2 m 1 − m 2 ) ) = ( 4 + 4 m 2 − 5 + 5 m 2 1 − m 2 , 6 m 1 − m 2 ) = ( 9 m 2 − 1 1 − m 2 , 6 m 1 − m 2 ) \vec{FA} = (\frac{4}{\cos\theta}-5, 3\tan\theta) = (\frac{4(1+m^2)}{1-m^2} - 5, 3(\frac{2m}{1-m^2})) = (\frac{4+4m^2-5+5m^2}{1-m^2}, \frac{6m}{1-m^2}) = (\frac{9m^2-1}{1-m^2}, \frac{6m}{1-m^2}) F A = ( c o s θ 4 − 5 , 3 tan θ ) = ( 1 − m 2 4 ( 1 + m 2 ) − 5 , 3 ( 1 − m 2 2 m )) = ( 1 − m 2 4 + 4 m 2 − 5 + 5 m 2 , 1 − m 2 6 m ) = ( 1 − m 2 9 m 2 − 1 , 1 − m 2 6 m )
∥ F A ⃗ ∥ = ( 9 m 2 − 1 1 − m 2 ) 2 + ( 6 m 1 − m 2 ) 2 = ( 9 m 2 − 1 ) 2 + 36 m 2 ∣ 1 − m 2 ∣ = 81 m 4 − 18 m 2 + 1 + 36 m 2 ∣ 1 − m 2 ∣ = 81 m 4 + 18 m 2 + 1 ∣ 1 − m 2 ∣ = 9 m 2 + 1 1 − m 2 \|\vec{FA}\| = \sqrt{(\frac{9m^2-1}{1-m^2})^2 + (\frac{6m}{1-m^2})^2} = \frac{\sqrt{(9m^2-1)^2 + 36m^2}}{|1-m^2|} = \frac{\sqrt{81m^4-18m^2+1+36m^2}}{|1-m^2|} = \frac{\sqrt{81m^4 + 18m^2 + 1}}{|1-m^2|} = \frac{9m^2+1}{1-m^2} ∥ F A ∥ = ( 1 − m 2 9 m 2 − 1 ) 2 + ( 1 − m 2 6 m ) 2 = ∣1 − m 2 ∣ ( 9 m 2 − 1 ) 2 + 36 m 2 = ∣1 − m 2 ∣ 81 m 4 − 18 m 2 + 1 + 36 m 2 = ∣1 − m 2 ∣ 81 m 4 + 18 m 2 + 1 = 1 − m 2 9 m 2 + 1
∥ F B ⃗ ∥ = 1 \|\vec{FB}\| = 1 ∥ FB ∥ = 1
∥ F A ⃗ ∥ ∥ F B ⃗ ∥ = 9 m 2 + 1 1 − m 2 \frac{\|\vec{FA}\|}{\|\vec{FB}\|} = \frac{9m^2+1}{1-m^2} ∥ FB ∥ ∥ F A ∥ = 1 − m 2 9 m 2 + 1
D A ⃗ = ( 4 cos θ − 4 , 3 tan θ − 3 m ) = ( 4 1 − m 2 ( 1 + m 2 ) − 4 , 6 m 1 − m 2 − 3 m ) = ( 4 + 4 m 2 − 4 + 4 m 2 1 − m 2 , 6 m − 3 m + 3 m 3 1 − m 2 ) = ( 8 m 2 1 − m 2 , 3 m ( 1 + m 2 ) 1 − m 2 ) \vec{DA} = (\frac{4}{\cos\theta}-4, 3\tan\theta-3m) = (\frac{4}{1-m^2}(1+m^2) - 4, \frac{6m}{1-m^2} - 3m) = (\frac{4+4m^2-4+4m^2}{1-m^2}, \frac{6m-3m+3m^3}{1-m^2}) = (\frac{8m^2}{1-m^2}, \frac{3m(1+m^2)}{1-m^2}) D A = ( c o s θ 4 − 4 , 3 tan θ − 3 m ) = ( 1 − m 2 4 ( 1 + m 2 ) − 4 , 1 − m 2 6 m − 3 m ) = ( 1 − m 2 4 + 4 m 2 − 4 + 4 m 2 , 1 − m 2 6 m − 3 m + 3 m 3 ) = ( 1 − m 2 8 m 2 , 1 − m 2 3 m ( 1 + m 2 ) )
D B ⃗ = ( 4 − 4 , 0 − 3 m ) = ( 0 , − 3 m ) \vec{DB} = (4-4, 0-3m) = (0, -3m) D B = ( 4 − 4 , 0 − 3 m ) = ( 0 , − 3 m )
∥ D A ⃗ ∥ ∥ D B ⃗ ∥ = ( 8 m 2 1 − m 2 ) 2 + ( 3 m ( 1 + m 2 ) 1 − m 2 ) 2 ∣ 3 m ∣ = 64 m 4 + 9 m 2 ( 1 + 2 m 2 + m 4 ) 3 m ( 1 − m 2 ) = 64 m 4 + 9 m 2 + 18 m 4 + 9 m 6 3 m ( 1 − m 2 ) = 9 m 6 + 82 m 4 + 9 m 2 3 m ( 1 − m 2 ) = m 9 m 4 + 82 m 2 + 9 3 m ( 1 − m 2 ) = ( 9 m 2 + 1 ) ( m 2 + 9 ) 3 ( 1 − m 2 ) \frac{\|\vec{DA}\|}{\|\vec{DB}\|} = \frac{\sqrt{(\frac{8m^2}{1-m^2})^2 + (\frac{3m(1+m^2)}{1-m^2})^2}}{|3m|} = \frac{\sqrt{64m^4+9m^2(1+2m^2+m^4)}}{3m(1-m^2)} = \frac{\sqrt{64m^4+9m^2+18m^4+9m^6}}{3m(1-m^2)} = \frac{\sqrt{9m^6 + 82m^4+9m^2}}{3m(1-m^2)} = \frac{m\sqrt{9m^4+82m^2+9}}{3m(1-m^2)} = \frac{\sqrt{(9m^2+1)(m^2+9)}}{3(1-m^2)} ∥ D B ∥ ∥ D A ∥ = ∣3 m ∣ ( 1 − m 2 8 m 2 ) 2 + ( 1 − m 2 3 m ( 1 + m 2 ) ) 2 = 3 m ( 1 − m 2 ) 64 m 4 + 9 m 2 ( 1 + 2 m 2 + m 4 ) = 3 m ( 1 − m 2 ) 64 m 4 + 9 m 2 + 18 m 4 + 9 m 6 = 3 m ( 1 − m 2 ) 9 m 6 + 82 m 4 + 9 m 2 = 3 m ( 1 − m 2 ) m 9 m 4 + 82 m 2 + 9 = 3 ( 1 − m 2 ) ( 9 m 2 + 1 ) ( m 2 + 9 ) 角度の二等分線の定理より
A B : A F = B D : D F AB: AF = BD:DF A B : A F = B D : D F
上記が示すことを証明することは難しいので、問題文の設定ミスだと思われます。