与えられた数列の和 $S_n = 1 + 2\cdot\frac{1}{3} + 3\cdot(\frac{1}{3})^2 + 4\cdot(\frac{1}{3})^3 + \cdots + n\cdot(\frac{1}{3})^{n-1}$ を $n$ の式で表す。

解析学数列級数等比数列
2025/5/9

1. 問題の内容

与えられた数列の和 Sn=1+213+3(13)2+4(13)3++n(13)n1S_n = 1 + 2\cdot\frac{1}{3} + 3\cdot(\frac{1}{3})^2 + 4\cdot(\frac{1}{3})^3 + \cdots + n\cdot(\frac{1}{3})^{n-1}nn の式で表す。

2. 解き方の手順

まず、SnS_n を書き出す。
Sn=1+213+3(13)2+4(13)3++n(13)n1S_n = 1 + 2\cdot\frac{1}{3} + 3\cdot(\frac{1}{3})^2 + 4\cdot(\frac{1}{3})^3 + \cdots + n\cdot(\frac{1}{3})^{n-1}
次に、SnS_n13\frac{1}{3} をかける。
13Sn=13+2(13)2+3(13)3++(n1)(13)n1+n(13)n\frac{1}{3}S_n = \frac{1}{3} + 2\cdot(\frac{1}{3})^2 + 3\cdot(\frac{1}{3})^3 + \cdots + (n-1)\cdot(\frac{1}{3})^{n-1} + n\cdot(\frac{1}{3})^{n}
SnS_n から 13Sn\frac{1}{3}S_n を引く。
Sn13Sn=1+(21)13+(32)(13)2+(43)(13)3++(n(n1))(13)n1n(13)nS_n - \frac{1}{3}S_n = 1 + (2-1)\cdot\frac{1}{3} + (3-2)\cdot(\frac{1}{3})^2 + (4-3)\cdot(\frac{1}{3})^3 + \cdots + (n-(n-1))\cdot(\frac{1}{3})^{n-1} - n\cdot(\frac{1}{3})^n
23Sn=1+13+(13)2+(13)3++(13)n1n(13)n\frac{2}{3}S_n = 1 + \frac{1}{3} + (\frac{1}{3})^2 + (\frac{1}{3})^3 + \cdots + (\frac{1}{3})^{n-1} - n\cdot(\frac{1}{3})^n
右辺の 1+13+(13)2+(13)3++(13)n11 + \frac{1}{3} + (\frac{1}{3})^2 + (\frac{1}{3})^3 + \cdots + (\frac{1}{3})^{n-1} は初項 11、公比 13\frac{1}{3}、項数 nn の等比数列の和なので、
1+13+(13)2+(13)3++(13)n1=1(13)n113=1(13)n23=32(1(13)n)1 + \frac{1}{3} + (\frac{1}{3})^2 + (\frac{1}{3})^3 + \cdots + (\frac{1}{3})^{n-1} = \frac{1 - (\frac{1}{3})^n}{1 - \frac{1}{3}} = \frac{1 - (\frac{1}{3})^n}{\frac{2}{3}} = \frac{3}{2}(1 - (\frac{1}{3})^n)
したがって、
23Sn=32(1(13)n)n(13)n\frac{2}{3}S_n = \frac{3}{2}(1 - (\frac{1}{3})^n) - n\cdot(\frac{1}{3})^n
Sn=3232(1(13)n)32n(13)n=94(1(13)n)3n2(13)nS_n = \frac{3}{2} \cdot \frac{3}{2}(1 - (\frac{1}{3})^n) - \frac{3}{2}n\cdot(\frac{1}{3})^n = \frac{9}{4}(1 - (\frac{1}{3})^n) - \frac{3n}{2}(\frac{1}{3})^n
Sn=9494(13)n3n2(13)n=94(94+6n4)(13)n=949+6n43n=943(3+2n)43nS_n = \frac{9}{4} - \frac{9}{4}(\frac{1}{3})^n - \frac{3n}{2}(\frac{1}{3})^n = \frac{9}{4} - (\frac{9}{4} + \frac{6n}{4})(\frac{1}{3})^n = \frac{9}{4} - \frac{9+6n}{4\cdot 3^n} = \frac{9}{4} - \frac{3(3+2n)}{4\cdot 3^n}
Sn=943+2n43n1S_n = \frac{9}{4} - \frac{3 + 2n}{4\cdot 3^{n-1}}

3. 最終的な答え

Sn=942n+343n1S_n = \frac{9}{4} - \frac{2n+3}{4 \cdot 3^{n-1}}
あるいは
Sn=93n12n343n1S_n = \frac{9 \cdot 3^{n-1} - 2n - 3}{4 \cdot 3^{n-1}}