行列 $A = \begin{pmatrix} 2 & 1 \\ 3 & 4 \end{pmatrix}$ と $P = \begin{pmatrix} 1 & 1 \\ 3 & -1 \end{pmatrix}$ が与えられたとき、$P^{-1}AP$ と $P^{-1}A^3P$ を求める。

代数学行列逆行列対称行列交代行列
2025/5/14
## 問題1

1. 問題の内容

行列 A=(2134)A = \begin{pmatrix} 2 & 1 \\ 3 & 4 \end{pmatrix}P=(1131)P = \begin{pmatrix} 1 & 1 \\ 3 & -1 \end{pmatrix} が与えられたとき、P1APP^{-1}APP1A3PP^{-1}A^3P を求める。

2. 解き方の手順

まず、P1P^{-1}を求める。
P=(1131)P = \begin{pmatrix} 1 & 1 \\ 3 & -1 \end{pmatrix} の行列式は (1)(1)(1)(3)=4(1)(-1) - (1)(3) = -4 なので、
P1=14(1131)=(1/41/43/41/4)P^{-1} = \frac{1}{-4} \begin{pmatrix} -1 & -1 \\ -3 & 1 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 1/4 & 1/4 \\ 3/4 & -1/4 \end{pmatrix}
次に、P1APP^{-1}APを計算する。
AP=(2134)(1131)=(51151)AP = \begin{pmatrix} 2 & 1 \\ 3 & 4 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} 1 & 1 \\ 3 & -1 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 5 & 1 \\ 15 & -1 \end{pmatrix}
P1AP=(1/41/43/41/4)(51151)=(5004)P^{-1}AP = \begin{pmatrix} 1/4 & 1/4 \\ 3/4 & -1/4 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} 5 & 1 \\ 15 & -1 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 5 & 0 \\ 0 & 4 \end{pmatrix}
したがって、P1AP=(5001)P^{-1}AP = \begin{pmatrix} 5 & 0 \\ 0 & -1 \end{pmatrix}
次に、P1A3PP^{-1}A^3Pを計算する。
(P1AP)3=(P1AP)(P1AP)(P1AP)=P1A(PP1)A(PP1)AP=P1A3P(P^{-1}AP)^3 = (P^{-1}AP)(P^{-1}AP)(P^{-1}AP) = P^{-1}A(PP^{-1})A(PP^{-1})AP = P^{-1}A^3P
したがって、P1A3P=(P1AP)3P^{-1}A^3P = (P^{-1}AP)^3
P1AP=(5001)P^{-1}AP = \begin{pmatrix} 5 & 0 \\ 0 & -1 \end{pmatrix} なので、
(P1AP)3=(5001)3=(5300(1)3)=(125001)(P^{-1}AP)^3 = \begin{pmatrix} 5 & 0 \\ 0 & -1 \end{pmatrix}^3 = \begin{pmatrix} 5^3 & 0 \\ 0 & (-1)^3 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 125 & 0 \\ 0 & -1 \end{pmatrix}

3. 最終的な答え

P1AP=(5001)P^{-1}AP = \begin{pmatrix} 5 & 0 \\ 0 & -1 \end{pmatrix}
P1A3P=(125001)P^{-1}A^3P = \begin{pmatrix} 125 & 0 \\ 0 & -1 \end{pmatrix}
## 問題2

1. 問題の内容

4×44 \times 4 行列 A,B,CA, B, CA2+A2E=OA^2 + A - 2E = O, B2=OB^2 = O, C=E+BC = E + B を満たすとき、A,B,CA, B, C のうち逆行列を持つものを判定する。EE4×44 \times 4 単位行列、OO4×44 \times 4 零行列とする。

2. 解き方の手順

* A2+A2E=OA^2 + A - 2E = O より A2+A=2EA^2 + A = 2EA(A+E)=2EA(A + E) = 2E。 これより、A(12(A+E))=EA (\frac{1}{2}(A+E)) = E よって AA は逆行列を持つ。
* B2=OB^2 = O より、BB の行列式は 00 であるため、BB は逆行列を持たない。
* C=E+BC = E + B より、CC が逆行列を持つかどうかは、BB に依存する。例えば、もし BBE-E なら C=OC = O となり逆行列を持たない。しかし、BBE-E でなければ CC が逆行列を持つこともありえる。

3. 最終的な答え

AA は逆行列を持つ。
BB は逆行列を持たない。
CC は逆行列を持つとは限らない。
## 問題3

1. 問題の内容

行列 A=(1101310002111011)A = \begin{pmatrix} 1 & 1 & 0 & -1 \\ -3 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -2 & 1 & -1 \\ 1 & 0 & -1 & 1 \end{pmatrix} が対称行列 SS と交代行列 TT の和 A=S+TA = S + T で表されるとき、以下の問いに答える。
(1) SSTT を求めよ。
(2) T4+6T2+E=OT^4 + 6T^2 + E = O を示せ。また、逆行列 T1T^{-1} を求めよ。

2. 解き方の手順

(1) A=S+TA = S + T となる対称行列 SS と交代行列 TT を求める。
AT=ST+TT=STA^T = S^T + T^T = S - T
A+AT=(S+T)+(ST)=2SA + A^T = (S + T) + (S - T) = 2S より S=12(A+AT)S = \frac{1}{2}(A + A^T)
AAT=(S+T)(ST)=2TA - A^T = (S + T) - (S - T) = 2T より T=12(AAT)T = \frac{1}{2}(A - A^T)
AT=(1301112000111011)A^T = \begin{pmatrix} 1 & -3 & 0 & 1 \\ 1 & 1 & -2 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & -1 \\ -1 & 0 & -1 & 1 \end{pmatrix}
S=12(A+AT)=12(2200222002220022)=(1100111001110011)S = \frac{1}{2}(A + A^T) = \frac{1}{2} \begin{pmatrix} 2 & -2 & 0 & 0 \\ -2 & 2 & -2 & 0 \\ 0 & -2 & 2 & -2 \\ 0 & 0 & -2 & 2 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 1 & -1 & 0 & 0 \\ -1 & 1 & -1 & 0 \\ 0 & -1 & 1 & -1 \\ 0 & 0 & -1 & 1 \end{pmatrix}
T=12(AAT)=12(0402402002002000)=(0201201001001000)T = \frac{1}{2}(A - A^T) = \frac{1}{2} \begin{pmatrix} 0 & 4 & 0 & -2 \\ -4 & 0 & 2 & 0 \\ 0 & -2 & 0 & 0 \\ 2 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 & 2 & 0 & -1 \\ -2 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix}
(2) T4+6T2+E=OT^4 + 6T^2 + E = O を示す。
T2=(0201201001001000)(0201201001001000)=(5020050220100201)T^2 = \begin{pmatrix} 0 & 2 & 0 & -1 \\ -2 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} 0 & 2 & 0 & -1 \\ -2 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} -5 & 0 & 2 & 0 \\ 0 & -5 & 0 & 2 \\ 2 & 0 & -1 & 0 \\ 0 & 2 & 0 & -1 \end{pmatrix}
T4=(T2)2=(5020050220100201)(5020050220100201)=(2901200290121205001205)T^4 = (T^2)^2 = \begin{pmatrix} -5 & 0 & 2 & 0 \\ 0 & -5 & 0 & 2 \\ 2 & 0 & -1 & 0 \\ 0 & 2 & 0 & -1 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} -5 & 0 & 2 & 0 \\ 0 & -5 & 0 & 2 \\ 2 & 0 & -1 & 0 \\ 0 & 2 & 0 & -1 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 29 & 0 & -12 & 0 \\ 0 & 29 & 0 & -12 \\ -12 & 0 & 5 & 0 \\ 0 & -12 & 0 & 5 \end{pmatrix}
T4+6T2+E=(2901200290121205001205)+6(5020050220100201)+(1000010000100001)=(2930+1012+12002930+1012+1212+12056+10012+12056+1)=(0000000000000000)=OT^4 + 6T^2 + E = \begin{pmatrix} 29 & 0 & -12 & 0 \\ 0 & 29 & 0 & -12 \\ -12 & 0 & 5 & 0 \\ 0 & -12 & 0 & 5 \end{pmatrix} + 6 \begin{pmatrix} -5 & 0 & 2 & 0 \\ 0 & -5 & 0 & 2 \\ 2 & 0 & -1 & 0 \\ 0 & 2 & 0 & -1 \end{pmatrix} + \begin{pmatrix} 1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 29-30+1 & 0 & -12+12 & 0 \\ 0 & 29-30+1 & 0 & -12+12 \\ -12+12 & 0 & 5-6+1 & 0 \\ 0 & -12+12 & 0 & 5-6+1 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix} = O
T4+6T2+E=OT^4 + 6T^2 + E = O より、T4+6T2=ET^4 + 6T^2 = -ET2(T2+6E)=ET^2(T^2 + 6E) = -E。 よって、T2(T26E)=ET^2(-T^2 - 6E) = ET(T(T26E))=ET(T(-T^2 -6E))=E ゆえに、T1=T(T26E)=T36TT^{-1} = T(-T^2 - 6E) = -T^3 - 6T
T3=TT2=(0201201001001000)(5020050220100201)=(012051205005025020)T^3 = T T^2 = \begin{pmatrix} 0 & 2 & 0 & -1 \\ -2 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} -5 & 0 & 2 & 0 \\ 0 & -5 & 0 & 2 \\ 2 & 0 & -1 & 0 \\ 0 & 2 & 0 & -1 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 & -12 & 0 & 5 \\ 12 & 0 & -5 & 0 \\ 0 & 5 & 0 & -2 \\ -5 & 0 & 2 & 0 \end{pmatrix}
T1=T36T=(012051205005025020)6(0201201001001000)=(012051205005025020)+(012061206006006000)=(0001001001021020)T^{-1} = -T^3 - 6T = - \begin{pmatrix} 0 & -12 & 0 & 5 \\ 12 & 0 & -5 & 0 \\ 0 & 5 & 0 & -2 \\ -5 & 0 & 2 & 0 \end{pmatrix} - 6 \begin{pmatrix} 0 & 2 & 0 & -1 \\ -2 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 & 12 & 0 & -5 \\ -12 & 0 & 5 & 0 \\ 0 & -5 & 0 & 2 \\ 5 & 0 & -2 & 0 \end{pmatrix} + \begin{pmatrix} 0 & -12 & 0 & 6 \\ 12 & 0 & -6 & 0 \\ 0 & 6 & 0 & 0 \\ -6 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 & 0 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & -1 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & 2 \\ -1 & 0 & -2 & 0 \end{pmatrix}

3. 最終的な答え

(1) S=(1100111001110011)S = \begin{pmatrix} 1 & -1 & 0 & 0 \\ -1 & 1 & -1 & 0 \\ 0 & -1 & 1 & -1 \\ 0 & 0 & -1 & 1 \end{pmatrix}T=(0201201001001000)T = \begin{pmatrix} 0 & 2 & 0 & -1 \\ -2 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix}
(2) T4+6T2+E=OT^4 + 6T^2 + E = O
T1=(0001001001021020)T^{-1} = \begin{pmatrix} 0 & 0 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & -1 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & 2 \\ -1 & 0 & -2 & 0 \end{pmatrix}

「代数学」の関連問題