$0 \le \theta < 2\pi$ の範囲で、次の(1), (2), (3)の方程式または不等式を解く問題です。 (1) $2\cos 2\theta + 1 = 0$ (2) $2\cos^2 \theta \le \sin \theta + 1$ (3) $\tan(2\theta - \frac{\pi}{2}) < -\sqrt{3}$

解析学三角関数三角方程式三角不等式解の範囲
2025/5/29

1. 問題の内容

0θ<2π0 \le \theta < 2\pi の範囲で、次の(1), (2), (3)の方程式または不等式を解く問題です。
(1) 2cos2θ+1=02\cos 2\theta + 1 = 0
(2) 2cos2θsinθ+12\cos^2 \theta \le \sin \theta + 1
(3) tan(2θπ2)<3\tan(2\theta - \frac{\pi}{2}) < -\sqrt{3}

2. 解き方の手順

(1) 2cos2θ+1=02\cos 2\theta + 1 = 0 を解く。
cos2θ=12\cos 2\theta = -\frac{1}{2}
0θ<2π0 \le \theta < 2\pi より、02θ<4π0 \le 2\theta < 4\pi
2θ=23π,43π,83π,103π2\theta = \frac{2}{3}\pi, \frac{4}{3}\pi, \frac{8}{3}\pi, \frac{10}{3}\pi
θ=13π,23π,43π,53π\theta = \frac{1}{3}\pi, \frac{2}{3}\pi, \frac{4}{3}\pi, \frac{5}{3}\pi
(2) 2cos2θsinθ+12\cos^2 \theta \le \sin \theta + 1 を解く。
2(1sin2θ)sinθ+12(1 - \sin^2 \theta) \le \sin \theta + 1
22sin2θsinθ+12 - 2\sin^2 \theta \le \sin \theta + 1
02sin2θ+sinθ10 \le 2\sin^2 \theta + \sin \theta - 1
0(2sinθ1)(sinθ+1)0 \le (2\sin \theta - 1)(\sin \theta + 1)
2sinθ102\sin \theta - 1 \ge 0 かつ sinθ+10\sin \theta + 1 \ge 0 または 2sinθ102\sin \theta - 1 \le 0 かつ sinθ+10\sin \theta + 1 \le 0
sinθ12\sin \theta \ge \frac{1}{2} または sinθ1\sin \theta \le -1
sinθ12\sin \theta \ge \frac{1}{2}π6θ56π\frac{\pi}{6} \le \theta \le \frac{5}{6}\pi
sinθ1\sin \theta \le -1sinθ=1\sin \theta = -1 のみなので、θ=32π\theta = \frac{3}{2}\pi
したがって、π6θ56π\frac{\pi}{6} \le \theta \le \frac{5}{6}\pi, θ=32π\theta = \frac{3}{2}\pi
(3) tan(2θπ2)<3\tan(2\theta - \frac{\pi}{2}) < -\sqrt{3} を解く。
2θπ2=t2\theta - \frac{\pi}{2} = t とおくと、tant<3\tan t < -\sqrt{3}
0θ<2π0 \le \theta < 2\pi より、02θ<4π0 \le 2\theta < 4\pi
π22θπ2<72π-\frac{\pi}{2} \le 2\theta - \frac{\pi}{2} < \frac{7}{2}\pi
π2t<72π-\frac{\pi}{2} \le t < \frac{7}{2}\pi
tant<3\tan t < -\sqrt{3} を満たす tt
23π<t<π2,53π<t<32π,83π<t<52π,113π<t<72π\frac{2}{3}\pi < t < \frac{\pi}{2}, \frac{5}{3}\pi < t < \frac{3}{2}\pi, \frac{8}{3}\pi < t < \frac{5}{2}\pi, \frac{11}{3}\pi < t < \frac{7}{2}\pi
23π<2θπ2<π2,53π<2θπ2<32π,83π<2θπ2<52π,113π<2θπ2<72π\frac{2}{3}\pi < 2\theta - \frac{\pi}{2} < \frac{\pi}{2}, \frac{5}{3}\pi < 2\theta - \frac{\pi}{2} < \frac{3}{2}\pi, \frac{8}{3}\pi < 2\theta - \frac{\pi}{2} < \frac{5}{2}\pi, \frac{11}{3}\pi < 2\theta - \frac{\pi}{2} < \frac{7}{2}\pi
712π<θ<π2,1312π<θ<54π,1912π<θ<138π,2512π<θ<178π\frac{7}{12}\pi < \theta < \frac{\pi}{2}, \frac{13}{12}\pi < \theta < \frac{5}{4}\pi, \frac{19}{12}\pi < \theta < \frac{13}{8}\pi, \frac{25}{12}\pi < \theta < \frac{17}{8}\pi
712π<θ<36π,1312π<θ<1512π,1912π<θ<2616π,2512π<θ<5124π\frac{7}{12}\pi < \theta < \frac{3}{6}\pi, \frac{13}{12}\pi < \theta < \frac{15}{12}\pi, \frac{19}{12}\pi < \theta < \frac{26}{16}\pi, \frac{25}{12}\pi < \theta < \frac{51}{24}\pi
最後の二つは2π2\piを超えているので除外する。
t=2θπ2t = 2\theta - \frac{\pi}{2} より、tant<3\tan t < -\sqrt{3} の解は、
2π3+nπ<t<π2+nπ\frac{2\pi}{3} + n\pi < t < \frac{\pi}{2} + n\pinnは整数)
2π3+nπ<2θπ2<π2+nπ\frac{2\pi}{3} + n\pi < 2\theta - \frac{\pi}{2} < \frac{\pi}{2} + n\pi
2π3+π2+nπ<2θ<π2+π2+nπ\frac{2\pi}{3} + \frac{\pi}{2} + n\pi < 2\theta < \frac{\pi}{2} + \frac{\pi}{2} + n\pi
7π6+nπ<2θ<π+nπ\frac{7\pi}{6} + n\pi < 2\theta < \pi + n\pi
7π12+nπ2<θ<π2+nπ2\frac{7\pi}{12} + \frac{n\pi}{2} < \theta < \frac{\pi}{2} + \frac{n\pi}{2}
0θ<2π0 \le \theta < 2\pi より、n=0,1,2,3n = 0, 1, 2, 3
n=0:7π12<θ<6π12n=0: \frac{7\pi}{12} < \theta < \frac{6\pi}{12} これは成り立たない。π2\frac{\pi}{2}6π12\frac{6\pi}{12}は同じだから。
n=1:13π12<θ<12π12n=1: \frac{13\pi}{12} < \theta < \frac{12\pi}{12} これも成り立たない。π\pi12π12\frac{12\pi}{12}は同じだから。
2π3+nπ<2θπ2<π2+nπ\frac{2\pi}{3} + n\pi < 2\theta - \frac{\pi}{2} < \frac{\pi}{2} + n\pi
7π6+nπ<2θ<π+nπ\frac{7\pi}{6} + n\pi < 2\theta < \pi + n\pi
7π12+nπ2<θ<π2+nπ2\frac{7\pi}{12} + \frac{n\pi}{2} < \theta < \frac{\pi}{2} + \frac{n\pi}{2}
7π12<θ<π2\frac{7\pi}{12} < \theta < \frac{\pi}{2}, 13π12<θ<π\frac{13\pi}{12} < \theta < \pi, 19π12<θ<3π2\frac{19\pi}{12} < \theta < \frac{3\pi}{2}, 25π12<θ<2π\frac{25\pi}{12} < \theta < 2\pi

3. 最終的な答え

(1) θ=13π,23π,43π,53π\theta = \frac{1}{3}\pi, \frac{2}{3}\pi, \frac{4}{3}\pi, \frac{5}{3}\pi
(2) π6θ56π\frac{\pi}{6} \le \theta \le \frac{5}{6}\pi, θ=32π\theta = \frac{3}{2}\pi
(3) 7π12<θ<π2\frac{7\pi}{12} < \theta < \frac{\pi}{2}, 13π12<θ<π\frac{13\pi}{12} < \theta < \pi, 19π12<θ<3π2\frac{19\pi}{12} < \theta < \frac{3\pi}{2}, 25π12<θ<2π\frac{25\pi}{12} < \theta < 2\pi