(1) 関数 $y = \frac{3x-2}{x+1}$ ($x > -1$) の逆関数を求める。 (2) 定積分 $\int_{3}^{6} \frac{x}{\sqrt{7-x}}dx$ を計算する。 (3) 定積分 $\int_{1}^{e} (\log x)^2 dx$ を計算する。 (4) 極限 $\lim_{n \to \infty} \frac{1}{\sqrt{n}} \sum_{k=1}^{n} \frac{1}{\sqrt{k}}$ を計算する。

解析学逆関数定積分置換積分部分積分極限区分求積法
2025/3/27

1. 問題の内容

(1) 関数 y=3x2x+1y = \frac{3x-2}{x+1} (x>1x > -1) の逆関数を求める。
(2) 定積分 36x7xdx\int_{3}^{6} \frac{x}{\sqrt{7-x}}dx を計算する。
(3) 定積分 1e(logx)2dx\int_{1}^{e} (\log x)^2 dx を計算する。
(4) 極限 limn1nk=1n1k\lim_{n \to \infty} \frac{1}{\sqrt{n}} \sum_{k=1}^{n} \frac{1}{\sqrt{k}} を計算する。

2. 解き方の手順

(1) 逆関数を求める。
y=3x2x+1y = \frac{3x-2}{x+1}xx について解く。
y(x+1)=3x2y(x+1) = 3x-2
yx+y=3x2yx + y = 3x - 2
yx3x=2yyx - 3x = -2 - y
x(y3)=2yx(y-3) = -2-y
x=y2y3=y+23yx = \frac{-y-2}{y-3} = \frac{y+2}{3-y}
xxyy を入れ替える。
y=x+23x=x+2x3=x3+5x3=(1+5x3)=15x3=x+2x3y = \frac{x+2}{3-x} = -\frac{x+2}{x-3} = -\frac{x-3+5}{x-3} = -\left( 1+\frac{5}{x-3} \right) = -1 - \frac{5}{x-3} = -\frac{x+2}{x-3}
y=x+23xy = \frac{x+2}{3-x}
ここで x>1x > -1 より y>3y > 3.
逆関数を求める際、定義域も入れ替わるので x<3x < 3 となる。
(2) 定積分 36x7xdx\int_{3}^{6} \frac{x}{\sqrt{7-x}}dx を計算する。
t=7xt = 7-x と置換する。x=7tx = 7-t であり、dx=dtdx = -dt
積分範囲は x=3x=3 のとき t=4t = 4, x=6x=6 のとき t=1t = 1
36x7xdx=417tt(dt)=147ttdt=14(7t1/2t1/2)dt\int_{3}^{6} \frac{x}{\sqrt{7-x}}dx = \int_{4}^{1} \frac{7-t}{\sqrt{t}} (-dt) = \int_{1}^{4} \frac{7-t}{\sqrt{t}} dt = \int_{1}^{4} (7t^{-1/2} - t^{1/2}) dt
=[7(2t1/2)23t3/2]14=[14t23tt]14=(14423(4)4)(14123(1)1)= \left[ 7(2t^{1/2}) - \frac{2}{3} t^{3/2} \right]_{1}^{4} = \left[ 14\sqrt{t} - \frac{2}{3} t\sqrt{t} \right]_{1}^{4} = \left( 14\sqrt{4} - \frac{2}{3}(4)\sqrt{4} \right) - \left( 14\sqrt{1} - \frac{2}{3}(1)\sqrt{1} \right)
=(28163)(1423)=2816314+23=14143=42143=283= \left( 28 - \frac{16}{3} \right) - \left( 14 - \frac{2}{3} \right) = 28 - \frac{16}{3} - 14 + \frac{2}{3} = 14 - \frac{14}{3} = \frac{42-14}{3} = \frac{28}{3}.
(3) 定積分 1e(logx)2dx\int_{1}^{e} (\log x)^2 dx を計算する。
部分積分を行う。
1e(logx)2dx=[x(logx)2]1e1ex2logx1xdx=e(loge)21(log1)221elogxdx\int_{1}^{e} (\log x)^2 dx = \left[ x (\log x)^2 \right]_{1}^{e} - \int_{1}^{e} x \cdot 2 \log x \cdot \frac{1}{x} dx = e (\log e)^2 - 1 (\log 1)^2 - 2 \int_{1}^{e} \log x dx
=e21elogxdx=e2[xlogxx]1e=e2[(elogee)(1log11)]=e2[(ee)(01)]=e2(1)=e2= e - 2 \int_{1}^{e} \log x dx = e - 2 [x \log x - x]_{1}^{e} = e - 2 [(e \log e - e) - (1 \log 1 - 1)] = e - 2 [(e-e) - (0-1)] = e - 2 (1) = e-2.
(4) 極限 limn1nk=1n1k\lim_{n \to \infty} \frac{1}{\sqrt{n}} \sum_{k=1}^{n} \frac{1}{\sqrt{k}} を計算する。
区分求積法を用いる。
limn1nk=1n1k=limnk=1n1n1k=limnk=1n1n1k/n\lim_{n \to \infty} \frac{1}{\sqrt{n}} \sum_{k=1}^{n} \frac{1}{\sqrt{k}} = \lim_{n \to \infty} \sum_{k=1}^{n} \frac{1}{\sqrt{n}} \cdot \frac{1}{\sqrt{k}} = \lim_{n \to \infty} \sum_{k=1}^{n} \frac{1}{n} \frac{1}{\sqrt{k/n}}
=011xdx=01x1/2dx=[2x1/2]01=2120=2= \int_{0}^{1} \frac{1}{\sqrt{x}} dx = \int_{0}^{1} x^{-1/2} dx = \left[ 2x^{1/2} \right]_{0}^{1} = 2\sqrt{1} - 2\sqrt{0} = 2.

3. 最終的な答え

(1) 1: 2, 2: 3
(2) 4: 2, 5: 8, 6: 3
(3) 7: 2
(4) 8: 2