与えられた不定積分を計算する問題です。 (1) $\int \frac{x^4}{x^2-1} dx$ (2) $\int \frac{x-1}{x(2x-1)} dx$ (3) $\int \frac{3}{x^2-x-2} dx$ (4) $\int \frac{2x+1}{x^2+x-1} dx$ (5) $\int \frac{1}{x^2+x-1} dx$

解析学不定積分部分分数分解積分
2025/6/12

1. 問題の内容

与えられた不定積分を計算する問題です。
(1) x4x21dx\int \frac{x^4}{x^2-1} dx
(2) x1x(2x1)dx\int \frac{x-1}{x(2x-1)} dx
(3) 3x2x2dx\int \frac{3}{x^2-x-2} dx
(4) 2x+1x2+x1dx\int \frac{2x+1}{x^2+x-1} dx
(5) 1x2+x1dx\int \frac{1}{x^2+x-1} dx

2. 解き方の手順

(1) x4x21dx\int \frac{x^4}{x^2-1} dx
分子の次数が分母の次数より大きいので、まず割り算を行います。
x4=(x21)(x2+1)+1x^4 = (x^2 - 1)(x^2 + 1) + 1
よって、
x4x21=x2+1+1x21=x2+1+1(x1)(x+1)\frac{x^4}{x^2-1} = x^2 + 1 + \frac{1}{x^2-1} = x^2 + 1 + \frac{1}{(x-1)(x+1)}
さらに、1(x1)(x+1)=Ax1+Bx+1\frac{1}{(x-1)(x+1)} = \frac{A}{x-1} + \frac{B}{x+1} と部分分数分解します。
1=A(x+1)+B(x1)1 = A(x+1) + B(x-1)
x=1x = 1 のとき 1=2A1 = 2A より A=12A = \frac{1}{2}
x=1x = -1 のとき 1=2B1 = -2B より B=12B = -\frac{1}{2}
1x21=1/2x11/2x+1\frac{1}{x^2-1} = \frac{1/2}{x-1} - \frac{1/2}{x+1}
x4x21dx=(x2+1+1/2x11/2x+1)dx\int \frac{x^4}{x^2-1} dx = \int (x^2 + 1 + \frac{1/2}{x-1} - \frac{1/2}{x+1}) dx
=x33+x+12lnx112lnx+1+C= \frac{x^3}{3} + x + \frac{1}{2} \ln|x-1| - \frac{1}{2} \ln|x+1| + C
=x33+x+12lnx1x+1+C= \frac{x^3}{3} + x + \frac{1}{2} \ln|\frac{x-1}{x+1}| + C
(2) x1x(2x1)dx\int \frac{x-1}{x(2x-1)} dx
x1x(2x1)=Ax+B2x1\frac{x-1}{x(2x-1)} = \frac{A}{x} + \frac{B}{2x-1} と部分分数分解します。
x1=A(2x1)+Bxx-1 = A(2x-1) + Bx
x=0x = 0 のとき 1=A-1 = -A より A=1A = 1
x=12x = \frac{1}{2} のとき 12=12B-\frac{1}{2} = \frac{1}{2}B より B=1B = -1
x1x(2x1)dx=(1x12x1)dx\int \frac{x-1}{x(2x-1)} dx = \int (\frac{1}{x} - \frac{1}{2x-1}) dx
=lnx12ln2x1+C= \ln|x| - \frac{1}{2} \ln|2x-1| + C
(3) 3x2x2dx\int \frac{3}{x^2-x-2} dx
3x2x2=3(x2)(x+1)=Ax2+Bx+1\frac{3}{x^2-x-2} = \frac{3}{(x-2)(x+1)} = \frac{A}{x-2} + \frac{B}{x+1}
3=A(x+1)+B(x2)3 = A(x+1) + B(x-2)
x=2x = 2 のとき 3=3A3 = 3A より A=1A = 1
x=1x = -1 のとき 3=3B3 = -3B より B=1B = -1
3x2x2dx=(1x21x+1)dx\int \frac{3}{x^2-x-2} dx = \int (\frac{1}{x-2} - \frac{1}{x+1}) dx
=lnx2lnx+1+C= \ln|x-2| - \ln|x+1| + C
=lnx2x+1+C= \ln|\frac{x-2}{x+1}| + C
(4) 2x+1x2+x1dx\int \frac{2x+1}{x^2+x-1} dx
u=x2+x1u = x^2+x-1 とすると du=(2x+1)dxdu = (2x+1)dx
2x+1x2+x1dx=1udu=lnu+C=lnx2+x1+C\int \frac{2x+1}{x^2+x-1} dx = \int \frac{1}{u} du = \ln|u| + C = \ln|x^2+x-1| + C
(5) 1x2+x1dx\int \frac{1}{x^2+x-1} dx
x2+x1=(x+12)254x^2 + x - 1 = (x + \frac{1}{2})^2 - \frac{5}{4}
1x2+x1dx=1(x+12)2(52)2dx\int \frac{1}{x^2+x-1} dx = \int \frac{1}{(x+\frac{1}{2})^2 - (\frac{\sqrt{5}}{2})^2} dx
1(x+12)2(52)2=Ax+1252+Bx+12+52\frac{1}{(x+\frac{1}{2})^2 - (\frac{\sqrt{5}}{2})^2} = \frac{A}{x+\frac{1}{2} - \frac{\sqrt{5}}{2}} + \frac{B}{x+\frac{1}{2} + \frac{\sqrt{5}}{2}}
1=A(x+12+52)+B(x+1252)1 = A(x+\frac{1}{2} + \frac{\sqrt{5}}{2}) + B(x+\frac{1}{2} - \frac{\sqrt{5}}{2})
x=12+52x = -\frac{1}{2} + \frac{\sqrt{5}}{2} のとき 1=A51 = A\sqrt{5} より A=15A = \frac{1}{\sqrt{5}}
x=1252x = -\frac{1}{2} - \frac{\sqrt{5}}{2} のとき 1=B51 = -B\sqrt{5} より B=15B = -\frac{1}{\sqrt{5}}
1x2+x1dx=15(1x+12521x+12+52)dx\int \frac{1}{x^2+x-1} dx = \frac{1}{\sqrt{5}} \int (\frac{1}{x+\frac{1}{2} - \frac{\sqrt{5}}{2}} - \frac{1}{x+\frac{1}{2} + \frac{\sqrt{5}}{2}}) dx
=15[lnx+1252lnx+12+52]+C= \frac{1}{\sqrt{5}} [\ln|x+\frac{1}{2} - \frac{\sqrt{5}}{2}| - \ln|x+\frac{1}{2} + \frac{\sqrt{5}}{2}|] + C
=15lnx+1252x+12+52+C=15ln2x+152x+1+5+C= \frac{1}{\sqrt{5}} \ln|\frac{x+\frac{1}{2} - \frac{\sqrt{5}}{2}}{x+\frac{1}{2} + \frac{\sqrt{5}}{2}}| + C = \frac{1}{\sqrt{5}} \ln|\frac{2x+1-\sqrt{5}}{2x+1+\sqrt{5}}| + C

3. 最終的な答え

(1) x33+x+12lnx1x+1+C\frac{x^3}{3} + x + \frac{1}{2} \ln|\frac{x-1}{x+1}| + C
(2) lnx12ln2x1+C\ln|x| - \frac{1}{2} \ln|2x-1| + C
(3) lnx2x+1+C\ln|\frac{x-2}{x+1}| + C
(4) lnx2+x1+C\ln|x^2+x-1| + C
(5) 15ln2x+152x+1+5+C\frac{1}{\sqrt{5}} \ln|\frac{2x+1-\sqrt{5}}{2x+1+\sqrt{5}}| + C

「解析学」の関連問題

与えられた2つの関数の極値を求めます。 (1) $f(x) = |x|\sqrt{x+3}$ (2) $f(x) = |x^2 - 4| + 2x$

関数の極値絶対値微分場合分け
2025/6/13

以下の不定積分を計算します。 $\int \frac{2x+3}{\sqrt{x^2+3x-4}} dx$

積分不定積分ルート置換積分
2025/6/13

座標平面上を運動する点Pの時刻 $t$ ($t \ge 0$) における座標 $(x, y)$ が $x = t - \sin t$, $y = 1 - \cos t$ で表されているとき、時刻 $t...

ベクトル微分積分速度道のり加速度
2025/6/13

与えられた三角関数の式を、sinをcosに、またはcosをsinに変換することで、空欄を埋める問題です。

三角関数三角関数の変換sincos
2025/6/13

(1) $f(x, y) = \sin^{-1}(xy)$ の2階偏導関数を求める。 (2) $z = \log(x^2 + y^2)$ のとき、$\frac{\partial^2 z}{\parti...

偏微分偏導関数合成関数
2025/6/13

(4) $f(x,y) = \sqrt{x^2 + y^4}$ のとき、偏微分係数 $f_x(0,0)$ と $f_y(0,0)$ を求めよ。 (5) $f(x,y) = \lim_{p \to \i...

偏微分極限多変数関数
2025/6/13

以下の問題に答えます。 1. $z = \sin(y/x)$ の偏導関数 $z_x$ と $z_y$ を求める。

偏微分偏導関数合成関数の微分対数関数逆三角関数
2025/6/13

与えられた関数に対して、指定された偏導関数または偏微分係数を求める問題です。 (1) $z = \sin(y/x)$ の $z_x$ と $z_y$ を求める。 (2) $z = \log(x^2 +...

偏微分偏導関数多変数関数極限
2025/6/13

$\cos \frac{7\pi}{12}$ の値を求めよ。

三角関数加法定理cos
2025/6/13

複数の偏微分に関する問題が出題されています。具体的には、偏導関数、偏微分係数、2階偏導関数を求める問題が含まれています。

偏微分偏導関数2階偏導関数
2025/6/13