$x^3 = 1$ の虚数解の一つを $\omega$ とし、$n$ を正の整数とする。このとき、$\omega^n + \frac{1}{\omega^n}$ の取り得る値をすべて求める。

代数学複素数解の公式代数方程式3次方程式
2025/3/29

1. 問題の内容

x3=1x^3 = 1 の虚数解の一つを ω\omega とし、nn を正の整数とする。このとき、ωn+1ωn\omega^n + \frac{1}{\omega^n} の取り得る値をすべて求める。

2. 解き方の手順

まず、x3=1x^3 = 1 を解く。
x31=0x^3 - 1 = 0
(x1)(x2+x+1)=0(x-1)(x^2 + x + 1) = 0
したがって、x=1x = 1 または x2+x+1=0x^2 + x + 1 = 0
x2+x+1=0x^2 + x + 1 = 0 の解は、x=1±142=1±i32x = \frac{-1 \pm \sqrt{1 - 4}}{2} = \frac{-1 \pm i\sqrt{3}}{2}
したがって、ω=1+i32\omega = \frac{-1 + i\sqrt{3}}{2} または ω=1i32\omega = \frac{-1 - i\sqrt{3}}{2}
どちらの場合でも、ω2+ω+1=0\omega^2 + \omega + 1 = 0 である。
ω3=1\omega^3 = 1 より、ωn\omega^nnn を3で割った余りに応じて値が変化する。
n=3kn = 3k のとき、ωn=ω3k=(ω3)k=1k=1\omega^n = \omega^{3k} = (\omega^3)^k = 1^k = 1
n=3k+1n = 3k+1 のとき、ωn=ω3k+1=ω3kω=ω\omega^n = \omega^{3k+1} = \omega^{3k} \omega = \omega
n=3k+2n = 3k+2 のとき、ωn=ω3k+2=ω3kω2=ω2\omega^n = \omega^{3k+2} = \omega^{3k} \omega^2 = \omega^2
また、1ωn=1ωnω3nω3n=ω3nω3=ω3n\frac{1}{\omega^n} = \frac{1}{\omega^n} \frac{\omega^{3-n}}{\omega^{3-n}} = \frac{\omega^{3-n}}{\omega^3} = \omega^{3-n}
したがって、1ωn\frac{1}{\omega^n}nn を3で割った余りに応じて値が変化する。
n=3kn = 3k のとき、1ωn=1ω3k=1(ω3)k=11k=1\frac{1}{\omega^n} = \frac{1}{\omega^{3k}} = \frac{1}{(\omega^3)^k} = \frac{1}{1^k} = 1
n=3k+1n = 3k+1 のとき、1ωn=1ω3k+1=1ω3kω=1ω=ω2+ω+1ω2ωω=ω2ωω=ωω2+ωω\frac{1}{\omega^n} = \frac{1}{\omega^{3k+1}} = \frac{1}{\omega^{3k} \omega} = \frac{1}{\omega} = \frac{\omega^2+\omega+1-\omega^2-\omega}{\omega} = \frac{-\omega^2-\omega}{\omega} = -\omega-\frac{\omega^2+\omega}{\omega}
1ω=ω2\frac{1}{\omega} = \omega^2
n=3k+2n = 3k+2 のとき、1ωn=1ω3k+2=1ω3kω2=1ω2=ω\frac{1}{\omega^n} = \frac{1}{\omega^{3k+2}} = \frac{1}{\omega^{3k} \omega^2} = \frac{1}{\omega^2} = \omega
ωn+1ωn\omega^n + \frac{1}{\omega^n} の取りうる値を調べる。
n=3kn = 3k のとき、ωn+1ωn=1+1=2\omega^n + \frac{1}{\omega^n} = 1 + 1 = 2
n=3k+1n = 3k+1 のとき、ωn+1ωn=ω+ω2=1\omega^n + \frac{1}{\omega^n} = \omega + \omega^2 = -1 (∵ω2+ω+1=0\omega^2 + \omega + 1 = 0
n=3k+2n = 3k+2 のとき、ωn+1ωn=ω2+ω=1\omega^n + \frac{1}{\omega^n} = \omega^2 + \omega = -1 (∵ω2+ω+1=0\omega^2 + \omega + 1 = 0

3. 最終的な答え

2, -1