(1) 関数 $f(x,y) = x^4 + xy + y^4$ のラプラシアン $\Delta f$ を求めます。ただし、ラプラシアン $\Delta$ は $\Delta = \frac{\partial^2}{\partial x^2} + \frac{\partial^2}{\partial y^2}$ で定義されます。 (2) 関数 $f(x,y) = e^{2x-y}$ に対して、$\left(2\frac{\partial}{\partial x} + 3\frac{\partial}{\partial y}\right)^2 f(0,0)$ の値を求めます。 (3) 関数 $f(x,y) = \cos(3x+y)$ の2次のMaclaurin展開を求めます。3次の剰余項は $R_3$ と省略しても良いです。

解析学偏微分ラプラシアンMaclaurin展開
2025/6/21
はい、承知しました。問題文を理解し、順番に解いていきます。

1. 問題の内容

(1) 関数 f(x,y)=x4+xy+y4f(x,y) = x^4 + xy + y^4 のラプラシアン Δf\Delta f を求めます。ただし、ラプラシアン Δ\DeltaΔ=2x2+2y2\Delta = \frac{\partial^2}{\partial x^2} + \frac{\partial^2}{\partial y^2} で定義されます。
(2) 関数 f(x,y)=e2xyf(x,y) = e^{2x-y} に対して、(2x+3y)2f(0,0)\left(2\frac{\partial}{\partial x} + 3\frac{\partial}{\partial y}\right)^2 f(0,0) の値を求めます。
(3) 関数 f(x,y)=cos(3x+y)f(x,y) = \cos(3x+y) の2次のMaclaurin展開を求めます。3次の剰余項は R3R_3 と省略しても良いです。

2. 解き方の手順

(1)
まず、f(x,y)f(x,y)xx に関する偏微分を2回、 yy に関する偏微分を2回計算します。
fx=4x3+y\frac{\partial f}{\partial x} = 4x^3 + y
2fx2=12x2\frac{\partial^2 f}{\partial x^2} = 12x^2
fy=x+4y3\frac{\partial f}{\partial y} = x + 4y^3
2fy2=12y2\frac{\partial^2 f}{\partial y^2} = 12y^2
ラプラシアンはこれらの和なので、
Δf=2fx2+2fy2=12x2+12y2\Delta f = \frac{\partial^2 f}{\partial x^2} + \frac{\partial^2 f}{\partial y^2} = 12x^2 + 12y^2
(2)
まず、f(x,y)f(x,y)xx に関する偏微分と yy に関する偏微分を計算します。
fx=2e2xy\frac{\partial f}{\partial x} = 2e^{2x-y}
fy=e2xy\frac{\partial f}{\partial y} = -e^{2x-y}
したがって、
(2x+3y)f(x,y)=2(2e2xy)+3(e2xy)=(43)e2xy=e2xy\left(2\frac{\partial}{\partial x} + 3\frac{\partial}{\partial y}\right) f(x,y) = 2(2e^{2x-y}) + 3(-e^{2x-y}) = (4-3)e^{2x-y} = e^{2x-y}
次に、もう一度 (2x+3y)\left(2\frac{\partial}{\partial x} + 3\frac{\partial}{\partial y}\right) を作用させます。
(2x+3y)2f(x,y)=(2x+3y)e2xy=2(2e2xy)+3(e2xy)=(43)e2xy=e2xy\left(2\frac{\partial}{\partial x} + 3\frac{\partial}{\partial y}\right)^2 f(x,y) = \left(2\frac{\partial}{\partial x} + 3\frac{\partial}{\partial y}\right)e^{2x-y} = 2(2e^{2x-y}) + 3(-e^{2x-y}) = (4-3)e^{2x-y} = e^{2x-y}
最後に、x=0,y=0x=0, y=0 を代入します。
(2x+3y)2f(0,0)=e2(0)0=e0=1\left(2\frac{\partial}{\partial x} + 3\frac{\partial}{\partial y}\right)^2 f(0,0) = e^{2(0)-0} = e^0 = 1
(3)
f(x,y)=cos(3x+y)f(x,y) = \cos(3x+y) のMaclaurin展開を求めます。2次の項まで求めるので、2階までの偏微分を計算します。
f(0,0)=cos(0)=1f(0,0) = \cos(0) = 1
fx=3sin(3x+y)\frac{\partial f}{\partial x} = -3\sin(3x+y), fx(0,0)=0\frac{\partial f}{\partial x}(0,0) = 0
fy=sin(3x+y)\frac{\partial f}{\partial y} = -\sin(3x+y), fy(0,0)=0\frac{\partial f}{\partial y}(0,0) = 0
2fx2=9cos(3x+y)\frac{\partial^2 f}{\partial x^2} = -9\cos(3x+y), 2fx2(0,0)=9\frac{\partial^2 f}{\partial x^2}(0,0) = -9
2fxy=3cos(3x+y)\frac{\partial^2 f}{\partial x \partial y} = -3\cos(3x+y), 2fxy(0,0)=3\frac{\partial^2 f}{\partial x \partial y}(0,0) = -3
2fy2=cos(3x+y)\frac{\partial^2 f}{\partial y^2} = -\cos(3x+y), 2fy2(0,0)=1\frac{\partial^2 f}{\partial y^2}(0,0) = -1
Maclaurin展開は、
f(x,y)f(0,0)+fx(0,0)x+fy(0,0)y+12(2fx2(0,0)x2+22fxy(0,0)xy+2fy2(0,0)y2)f(x,y) \approx f(0,0) + \frac{\partial f}{\partial x}(0,0)x + \frac{\partial f}{\partial y}(0,0)y + \frac{1}{2}\left(\frac{\partial^2 f}{\partial x^2}(0,0)x^2 + 2\frac{\partial^2 f}{\partial x \partial y}(0,0)xy + \frac{\partial^2 f}{\partial y^2}(0,0)y^2\right)
=1+0x+0y+12(9x26xyy2)=192x23xy12y2= 1 + 0x + 0y + \frac{1}{2}(-9x^2 - 6xy - y^2) = 1 - \frac{9}{2}x^2 - 3xy - \frac{1}{2}y^2

3. 最終的な答え

(1) Δf=12x2+12y2\Delta f = 12x^2 + 12y^2
(2) (2x+3y)2f(0,0)=1\left(2\frac{\partial}{\partial x} + 3\frac{\partial}{\partial y}\right)^2 f(0,0) = 1
(3) f(x,y)192x23xy12y2f(x,y) \approx 1 - \frac{9}{2}x^2 - 3xy - \frac{1}{2}y^2

「解析学」の関連問題

$\int \sqrt{x} \, dx$ を計算する問題です。

積分定積分べき乗積分公式
2025/6/21

$\sin \theta - \cos \theta = \frac{1}{\sqrt{2}}$ のとき、$\sin \theta \cos \theta$ と $\sin^3 \theta - \c...

三角関数恒等式因数分解
2025/6/21

$\int_1^2 (\log x)^3 dx$ を計算します。

積分部分積分対数関数定積分
2025/6/21

与えられた三角関数の等式 $ \frac{\cos\theta - 1}{\sin\theta} + \frac{\sin\theta}{\cos\theta - 1} = -\frac{2}{\si...

三角関数等式恒等式方程式解なし
2025/6/21

$-\frac{\pi}{2} < x < \frac{\pi}{2}$ のとき、不等式 $\sin x - \sqrt{3}\cos x \ge 0$ を解け。

三角関数不等式三角関数の合成
2025/6/21

関数 $y = a\sin x + b\cos x$ は $x = \frac{\pi}{6}$ で最大値をとり、最小値は $-5$ である。定数 $a, b$ の値を求めよ。

三角関数最大値最小値三角関数の合成
2025/6/21

定積分 $\int_{0}^{\frac{\pi}{2}} \sin^4 x \, dx$ の値を求めます。

定積分三角関数積分次数下げ
2025/6/21

与えられた定積分を計算します。問題は次の通りです。 $8\sqrt{3} \int_{\frac{\sqrt{3}}{2}}^{1} \sqrt{1-x^2} \, dx$

定積分置換積分三角関数
2025/6/21

次の3つの不等式を証明する。 (1) $x \geq \log(1+x)$ ($x > -1$) (2) $\log(x+1) \geq x - x^2$ ($x \geq -\frac{1}{2}$...

不等式の証明関数の微分対数関数指数関数単調性
2025/6/21

定積分 $\int_{0}^{1} x(x-1)^{4} dx$ を計算します。

定積分積分多項式
2025/6/21