与えられた行列Aが対角化可能かどうかを調べ、対角化可能であれば対角化せよ。行列は以下の4つです。 (a) $\begin{bmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 2 \end{bmatrix}$ (b) $\begin{bmatrix} 2 & -3 \\ -1 & 2 \end{bmatrix}$ (c) $\begin{bmatrix} 3 & -2 & 4 \\ 0 & 1 & 3 \\ 0 & 0 & -2 \end{bmatrix}$ (d) $\begin{bmatrix} 2 & -2 & -2 \\ 0 & 1 & -1 \\ 0 & 0 & 2 \end{bmatrix}$

代数学線形代数行列対角化固有値固有ベクトル
2025/7/11

1. 問題の内容

与えられた行列Aが対角化可能かどうかを調べ、対角化可能であれば対角化せよ。行列は以下の4つです。
(a) [1232]\begin{bmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 2 \end{bmatrix}
(b) [2312]\begin{bmatrix} 2 & -3 \\ -1 & 2 \end{bmatrix}
(c) [324013002]\begin{bmatrix} 3 & -2 & 4 \\ 0 & 1 & 3 \\ 0 & 0 & -2 \end{bmatrix}
(d) [222011002]\begin{bmatrix} 2 & -2 & -2 \\ 0 & 1 & -1 \\ 0 & 0 & 2 \end{bmatrix}

2. 解き方の手順

行列が対角化可能かどうかを調べるには、まず固有値を求め、各固有値に対する固有空間の次元(固有空間の基底の数)を求めます。
- n x n 行列の場合、n個の線形独立な固有ベクトルが存在すれば、その行列は対角化可能です。
- 重複度を持つ固有値の場合、その固有値に対応する固有空間の次元が、固有値の重複度に等しい場合にのみ、対角化可能です。
(a) 行列 A=[1232]A = \begin{bmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 2 \end{bmatrix}
特性方程式は AλI=0|A - \lambda I| = 0 です。
1λ232λ=(1λ)(2λ)6=λ23λ4=(λ4)(λ+1)=0\begin{vmatrix} 1-\lambda & 2 \\ 3 & 2-\lambda \end{vmatrix} = (1-\lambda)(2-\lambda) - 6 = \lambda^2 - 3\lambda - 4 = (\lambda - 4)(\lambda + 1) = 0
固有値は λ1=4,λ2=1\lambda_1 = 4, \lambda_2 = -1 です。固有値は異なっているので、対角化可能です。
λ1=4\lambda_1 = 4 に対する固有ベクトルを求めます:
(A4I)v=0[3232][xy]=[00]3x+2y=0y=32x(A - 4I)v = 0 \Rightarrow \begin{bmatrix} -3 & 2 \\ 3 & -2 \end{bmatrix} \begin{bmatrix} x \\ y \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0 \\ 0 \end{bmatrix} \Rightarrow -3x + 2y = 0 \Rightarrow y = \frac{3}{2}x. 固有ベクトルは v1=[23]v_1 = \begin{bmatrix} 2 \\ 3 \end{bmatrix} です。
λ2=1\lambda_2 = -1 に対する固有ベクトルを求めます:
(A+I)v=0[2233][xy]=[00]x+y=0y=x(A + I)v = 0 \Rightarrow \begin{bmatrix} 2 & 2 \\ 3 & 3 \end{bmatrix} \begin{bmatrix} x \\ y \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0 \\ 0 \end{bmatrix} \Rightarrow x + y = 0 \Rightarrow y = -x. 固有ベクトルは v2=[11]v_2 = \begin{bmatrix} 1 \\ -1 \end{bmatrix} です。
P=[2131]P = \begin{bmatrix} 2 & 1 \\ 3 & -1 \end{bmatrix} とすると、P1AP=D=[4001]P^{-1}AP = D = \begin{bmatrix} 4 & 0 \\ 0 & -1 \end{bmatrix} です。
P1=15[1132]=15[1132]P^{-1} = -\frac{1}{5} \begin{bmatrix} -1 & -1 \\ -3 & 2 \end{bmatrix} = \frac{1}{5} \begin{bmatrix} 1 & 1 \\ 3 & -2 \end{bmatrix}
対角化は P1AP=DP^{-1} A P = D で与えられます。
(b) 行列 A=[2312]A = \begin{bmatrix} 2 & -3 \\ -1 & 2 \end{bmatrix}
特性方程式は AλI=0|A - \lambda I| = 0 です。
2λ312λ=(2λ)23=λ24λ+1=0\begin{vmatrix} 2-\lambda & -3 \\ -1 & 2-\lambda \end{vmatrix} = (2-\lambda)^2 - 3 = \lambda^2 - 4\lambda + 1 = 0
λ=4±1642=4±122=2±3\lambda = \frac{4 \pm \sqrt{16-4}}{2} = \frac{4 \pm \sqrt{12}}{2} = 2 \pm \sqrt{3}
固有値は λ1=2+3,λ2=23\lambda_1 = 2+\sqrt{3}, \lambda_2 = 2-\sqrt{3} です。固有値は異なっているので、対角化可能です。
λ1=2+3\lambda_1 = 2+\sqrt{3} に対する固有ベクトルを求めます:
(A(2+3)I)v=0[3313][xy]=[00]3x3y=0x=3y(A - (2+\sqrt{3})I)v = 0 \Rightarrow \begin{bmatrix} -\sqrt{3} & -3 \\ -1 & -\sqrt{3} \end{bmatrix} \begin{bmatrix} x \\ y \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0 \\ 0 \end{bmatrix} \Rightarrow -\sqrt{3}x - 3y = 0 \Rightarrow x = -\sqrt{3}y. 固有ベクトルは v1=[31]v_1 = \begin{bmatrix} -\sqrt{3} \\ 1 \end{bmatrix} です。
λ2=23\lambda_2 = 2-\sqrt{3} に対する固有ベクトルを求めます:
(A(23)I)v=0[3313][xy]=[00]3x3y=0x=3y(A - (2-\sqrt{3})I)v = 0 \Rightarrow \begin{bmatrix} \sqrt{3} & -3 \\ -1 & \sqrt{3} \end{bmatrix} \begin{bmatrix} x \\ y \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0 \\ 0 \end{bmatrix} \Rightarrow \sqrt{3}x - 3y = 0 \Rightarrow x = \sqrt{3}y. 固有ベクトルは v2=[31]v_2 = \begin{bmatrix} \sqrt{3} \\ 1 \end{bmatrix} です。
P=[3311]P = \begin{bmatrix} -\sqrt{3} & \sqrt{3} \\ 1 & 1 \end{bmatrix} とすると、P1AP=D=[2+30023]P^{-1}AP = D = \begin{bmatrix} 2+\sqrt{3} & 0 \\ 0 & 2-\sqrt{3} \end{bmatrix} です。
P1=123[1313]=123[1313]P^{-1} = \frac{1}{-2\sqrt{3}} \begin{bmatrix} 1 & -\sqrt{3} \\ -1 & -\sqrt{3} \end{bmatrix} = \frac{1}{2\sqrt{3}} \begin{bmatrix} -1 & \sqrt{3} \\ 1 & \sqrt{3} \end{bmatrix}
対角化は P1AP=DP^{-1} A P = D で与えられます。
(c) 行列 A=[324013002]A = \begin{bmatrix} 3 & -2 & 4 \\ 0 & 1 & 3 \\ 0 & 0 & -2 \end{bmatrix}
特性方程式は AλI=0|A - \lambda I| = 0 です。
3λ2401λ3002λ=(3λ)(1λ)(2λ)=0\begin{vmatrix} 3-\lambda & -2 & 4 \\ 0 & 1-\lambda & 3 \\ 0 & 0 & -2-\lambda \end{vmatrix} = (3-\lambda)(1-\lambda)(-2-\lambda) = 0
固有値は λ1=3,λ2=1,λ3=2\lambda_1 = 3, \lambda_2 = 1, \lambda_3 = -2 です。固有値は異なっているので、対角化可能です。
λ1=3\lambda_1 = 3 に対する固有ベクトルを求めます:
(A3I)v=0[024023005][xyz]=[000]z=0,2y=0y=0(A - 3I)v = 0 \Rightarrow \begin{bmatrix} 0 & -2 & 4 \\ 0 & -2 & 3 \\ 0 & 0 & -5 \end{bmatrix} \begin{bmatrix} x \\ y \\ z \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{bmatrix} \Rightarrow z=0, -2y=0 \Rightarrow y=0. 固有ベクトルは v1=[100]v_1 = \begin{bmatrix} 1 \\ 0 \\ 0 \end{bmatrix} です。
λ2=1\lambda_2 = 1 に対する固有ベクトルを求めます:
(AI)v=0[224003003][xyz]=[000]z=0,2x2y=0x=y(A - I)v = 0 \Rightarrow \begin{bmatrix} 2 & -2 & 4 \\ 0 & 0 & 3 \\ 0 & 0 & -3 \end{bmatrix} \begin{bmatrix} x \\ y \\ z \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{bmatrix} \Rightarrow z=0, 2x-2y=0 \Rightarrow x=y. 固有ベクトルは v2=[110]v_2 = \begin{bmatrix} 1 \\ 1 \\ 0 \end{bmatrix} です。
λ3=2\lambda_3 = -2 に対する固有ベクトルを求めます:
(A+2I)v=0[524033000][xyz]=[000]y=z,5x+2z+4z=05x=6zx=65z(A + 2I)v = 0 \Rightarrow \begin{bmatrix} 5 & -2 & 4 \\ 0 & 3 & 3 \\ 0 & 0 & 0 \end{bmatrix} \begin{bmatrix} x \\ y \\ z \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{bmatrix} \Rightarrow y=-z, 5x+2z+4z=0 \Rightarrow 5x = -6z \Rightarrow x = -\frac{6}{5}z. 固有ベクトルは v3=[655]v_3 = \begin{bmatrix} -6 \\ -5 \\ 5 \end{bmatrix} です。
P=[116015005]P = \begin{bmatrix} 1 & 1 & -6 \\ 0 & 1 & -5 \\ 0 & 0 & 5 \end{bmatrix} とすると、P1AP=D=[300010002]P^{-1}AP = D = \begin{bmatrix} 3 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & -2 \end{bmatrix} です。
(d) 行列 A=[222011002]A = \begin{bmatrix} 2 & -2 & -2 \\ 0 & 1 & -1 \\ 0 & 0 & 2 \end{bmatrix}
特性方程式は AλI=0|A - \lambda I| = 0 です。
2λ2201λ1002λ=(2λ)(1λ)(2λ)=0\begin{vmatrix} 2-\lambda & -2 & -2 \\ 0 & 1-\lambda & -1 \\ 0 & 0 & 2-\lambda \end{vmatrix} = (2-\lambda)(1-\lambda)(2-\lambda) = 0
固有値は λ1=2\lambda_1 = 2 (重複度 2), λ2=1\lambda_2 = 1 です。
λ1=2\lambda_1 = 2 に対する固有ベクトルを求めます:
(A2I)v=0[022011000][xyz]=[000]yz=0y=z(A - 2I)v = 0 \Rightarrow \begin{bmatrix} 0 & -2 & -2 \\ 0 & -1 & -1 \\ 0 & 0 & 0 \end{bmatrix} \begin{bmatrix} x \\ y \\ z \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{bmatrix} \Rightarrow -y - z = 0 \Rightarrow y = -z.
固有空間の次元は 2 である必要があります。xx は任意であるため、固有ベクトルは [100]\begin{bmatrix} 1 \\ 0 \\ 0 \end{bmatrix}[011]\begin{bmatrix} 0 \\ -1 \\ 1 \end{bmatrix} で表されます。
λ2=1\lambda_2 = 1 に対する固有ベクトルを求めます:
(AI)v=0[122001001][xyz]=[000]z=0,x2y=0x=2y(A - I)v = 0 \Rightarrow \begin{bmatrix} 1 & -2 & -2 \\ 0 & 0 & -1 \\ 0 & 0 & 1 \end{bmatrix} \begin{bmatrix} x \\ y \\ z \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{bmatrix} \Rightarrow z = 0, x - 2y = 0 \Rightarrow x = 2y. 固有ベクトルは [210]\begin{bmatrix} 2 \\ 1 \\ 0 \end{bmatrix} です。
P=[102011010]P = \begin{bmatrix} 1 & 0 & 2 \\ 0 & -1 & 1 \\ 0 & 1 & 0 \end{bmatrix} とすると、P1AP=D=[200020001]P^{-1}AP = D = \begin{bmatrix} 2 & 0 & 0 \\ 0 & 2 & 0 \\ 0 & 0 & 1 \end{bmatrix} です。

3. 最終的な答え

(a) 対角化可能。P=[2131]P = \begin{bmatrix} 2 & 1 \\ 3 & -1 \end{bmatrix}, D=[4001]D = \begin{bmatrix} 4 & 0 \\ 0 & -1 \end{bmatrix}
(b) 対角化可能。P=[3311]P = \begin{bmatrix} -\sqrt{3} & \sqrt{3} \\ 1 & 1 \end{bmatrix}, D=[2+30023]D = \begin{bmatrix} 2+\sqrt{3} & 0 \\ 0 & 2-\sqrt{3} \end{bmatrix}
(c) 対角化可能。P=[116015005]P = \begin{bmatrix} 1 & 1 & -6 \\ 0 & 1 & -5 \\ 0 & 0 & 5 \end{bmatrix}, D=[300010002]D = \begin{bmatrix} 3 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & -2 \end{bmatrix}
(d) 対角化可能。P=[102011010]P = \begin{bmatrix} 1 & 0 & 2 \\ 0 & -1 & 1 \\ 0 & 1 & 0 \end{bmatrix}, D=[200020001]D = \begin{bmatrix} 2 & 0 & 0 \\ 0 & 2 & 0 \\ 0 & 0 & 1 \end{bmatrix}

「代数学」の関連問題

2次関数の最大値と最小値を求める問題です。定義域が指定されています。 (1) $y=x^2+4x \quad (-1 \le x \le 1)$ (2) $y=x^2+2x-3 \quad (-3 \...

二次関数最大値最小値定義域平方完成
2025/7/11

与えられた対数方程式と対数不等式を解き、空欄を埋める問題です。 (1) $\log_3 (x+1) = 3$ (2) $\log_{\frac{1}{3}} (x-1) > 1$

対数対数方程式対数不等式真数条件
2025/7/11

与えられた3つの二次関数について、最大値または最小値があれば、それを求める問題です。 (1) $y = x^2 - 4x - 4$ (2) $y = -x^2 + 2x - 3$ (3) $y = 3...

二次関数最大値最小値平方完成グラフ
2025/7/11

次の4つの計算問題を解きます。 (1) $5^{\frac{2}{3}} \times 5^{\frac{1}{3}}$ (2) $5^{\frac{3}{4}} \div 5^{-\frac{1}{...

指数法則累乗根計算
2025/7/11

与えられた二次関数について、最大値、または最小値を求める問題です。今回は、(4) $y = 2(x-1)(x+4)$ を解きます。

二次関数最大値最小値平方完成
2025/7/11

与えられた3x3行列 $A = \begin{pmatrix} 2 & 5 & 1 \\ 3 & 4 & 0 \\ 4 & 3 & 2 \end{pmatrix}$ の逆行列 $A^{-1}$ を求め...

線形代数行列逆行列行列式
2025/7/11

$y$軸と直線 $y = -1$ を漸近線とし、点 $(1, 2)$ を通る双曲線をグラフとする関数を、$y = \frac{ax + b}{cx + d}$ の形で表す。

双曲線漸近線関数の決定
2025/7/11

2次式 $f(x)$ があり、$x-1$ で割ると余りが2、$x-2$ で割ると余りが7、さらに $\int_{-1}^{1} f(x) dx = -\frac{10}{3}$ である。この2次式 $...

二次関数積分定積分剰余の定理連立方程式
2025/7/11

2次方程式 $2x^2 + 3x + k = 0$ の2つの解の比が $1:2$ であるとき、定数 $k$ の値を求めよ。

二次方程式解と係数の関係方程式解の比
2025/7/11

問題は以下の通りです。 [6] (1) 3つの生産ラインA, B, Cがある。Aだけだと4日、Bだけだと5日、Cだけだと20日かかる目標生産数を、3つ同時に稼働させた場合、何日かかるか? (2) 10...

方程式文章問題割合連立方程式
2025/7/11