$f(x, y, z) = x^2 + y^2 + z^2 - 4z = 0$ を $x$ で偏微分する。$z$ は $x$ の関数であることに注意する。 $\frac{\partial f}{\partial x} = 2x + 2z \frac{\partial z}{\partial x} - 4 \frac{\partial z}{\partial x} = 0$ $\frac{\partial z}{\partial x}$ について解く。 $2x + (2z - 4) \frac{\partial z}{\partial x} = 0$ $\frac{\partial z}{\partial x} = -\frac{2x}{2z - 4} = -\frac{x}{z - 2}$ $\frac{\partial z}{\partial x} = \frac{x}{2 - z}$

解析学偏微分偏導関数陰関数連立方程式クラメルの公式
2025/7/13
## 問題の内容
(2) 関数 f(x,y,z)=x2+y2+z24z=0f(x, y, z) = x^2 + y^2 + z^2 - 4z = 0 から、zx\frac{\partial z}{\partial x}, zy\frac{\partial z}{\partial y}, 2zx2\frac{\partial^2 z}{\partial x^2}, 2zxy\frac{\partial^2 z}{\partial x \partial y} を求める。
(3) 方程式 xuyv=0xu - yv = 0, yu+xv=1yu + xv = 1 から、ux\frac{\partial u}{\partial x}, vx\frac{\partial v}{\partial x} を求める。
## 解き方の手順
### (2)

1. **$\frac{\partial z}{\partial x}$ を求める**:

f(x,y,z)=x2+y2+z24z=0f(x, y, z) = x^2 + y^2 + z^2 - 4z = 0xx で偏微分する。zzxx の関数であることに注意する。
fx=2x+2zzx4zx=0\frac{\partial f}{\partial x} = 2x + 2z \frac{\partial z}{\partial x} - 4 \frac{\partial z}{\partial x} = 0
zx\frac{\partial z}{\partial x} について解く。
2x+(2z4)zx=02x + (2z - 4) \frac{\partial z}{\partial x} = 0
zx=2x2z4=xz2\frac{\partial z}{\partial x} = -\frac{2x}{2z - 4} = -\frac{x}{z - 2}
zx=x2z\frac{\partial z}{\partial x} = \frac{x}{2 - z}

2. **$\frac{\partial z}{\partial y}$ を求める**:

f(x,y,z)=x2+y2+z24z=0f(x, y, z) = x^2 + y^2 + z^2 - 4z = 0yy で偏微分する。zzyy の関数であることに注意する。
fy=2y+2zzy4zy=0\frac{\partial f}{\partial y} = 2y + 2z \frac{\partial z}{\partial y} - 4 \frac{\partial z}{\partial y} = 0
zy\frac{\partial z}{\partial y} について解く。
2y+(2z4)zy=02y + (2z - 4) \frac{\partial z}{\partial y} = 0
zy=2y2z4=yz2\frac{\partial z}{\partial y} = -\frac{2y}{2z - 4} = -\frac{y}{z - 2}
zy=y2z\frac{\partial z}{\partial y} = \frac{y}{2 - z}

3. **$\frac{\partial^2 z}{\partial x^2}$ を求める**:

zx=x2z\frac{\partial z}{\partial x} = \frac{x}{2 - z}xx で偏微分する。
2zx2=x(x2z)=(2z)(1)x(0zx)(2z)2=2z+xzx(2z)2\frac{\partial^2 z}{\partial x^2} = \frac{\partial}{\partial x} \left( \frac{x}{2 - z} \right) = \frac{(2 - z)(1) - x(0 - \frac{\partial z}{\partial x})}{(2 - z)^2} = \frac{2 - z + x \frac{\partial z}{\partial x}}{(2 - z)^2}
zx=x2z\frac{\partial z}{\partial x} = \frac{x}{2 - z} を代入する。
2zx2=2z+xx2z(2z)2=(2z)2+x2(2z)3\frac{\partial^2 z}{\partial x^2} = \frac{2 - z + x \frac{x}{2 - z}}{(2 - z)^2} = \frac{(2 - z)^2 + x^2}{(2 - z)^3}

4. **$\frac{\partial^2 z}{\partial x \partial y}$ を求める**:

zx=x2z\frac{\partial z}{\partial x} = \frac{x}{2 - z}yy で偏微分する。
2zxy=y(x2z)=(2z)(0)x(0zy)(2z)2=xzy(2z)2\frac{\partial^2 z}{\partial x \partial y} = \frac{\partial}{\partial y} \left( \frac{x}{2 - z} \right) = \frac{(2 - z)(0) - x(0 - \frac{\partial z}{\partial y})}{(2 - z)^2} = \frac{x \frac{\partial z}{\partial y}}{(2 - z)^2}
zy=y2z\frac{\partial z}{\partial y} = \frac{y}{2 - z} を代入する。
2zxy=xy2z(2z)2=xy(2z)3\frac{\partial^2 z}{\partial x \partial y} = \frac{x \frac{y}{2 - z}}{(2 - z)^2} = \frac{xy}{(2 - z)^3}
### (3)

1. **方程式系**:

xuyv=0xu - yv = 0
yu+xv=1yu + xv = 1

2. **$x$ で偏微分**:

u+xuxyvx=0u + x \frac{\partial u}{\partial x} - y \frac{\partial v}{\partial x} = 0
yux+v+xvx=0y \frac{\partial u}{\partial x} + v + x \frac{\partial v}{\partial x} = 0

3. **$\frac{\partial u}{\partial x}$, $\frac{\partial v}{\partial x}$ について解く**:

上の連立方程式を行列で表すと:
(xyyx)(uxvx)=(uv)\begin{pmatrix} x & -y \\ y & x \end{pmatrix} \begin{pmatrix} \frac{\partial u}{\partial x} \\ \frac{\partial v}{\partial x} \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} -u \\ -v \end{pmatrix}
クラメルの公式を使って解く。
ux=uyvxxyyx=uxvyx2+y2\frac{\partial u}{\partial x} = \frac{\begin{vmatrix} -u & -y \\ -v & x \end{vmatrix}}{\begin{vmatrix} x & -y \\ y & x \end{vmatrix}} = \frac{-ux - vy}{x^2 + y^2}
vx=xuyvxyyx=vx+uyx2+y2\frac{\partial v}{\partial x} = \frac{\begin{vmatrix} x & -u \\ y & -v \end{vmatrix}}{\begin{vmatrix} x & -y \\ y & x \end{vmatrix}} = \frac{-vx + uy}{x^2 + y^2}
与えられた式から xu=yvxu = yvyu+xv=1yu + xv = 1 が成り立つため、u=yvxu = \frac{yv}{x}としてux\frac{\partial u}{\partial x}に代入すると:
ux=uxvyx2+y2=yvxxvyx2+y2=2vyx2+y2\frac{\partial u}{\partial x} = \frac{-ux - vy}{x^2 + y^2} = \frac{-\frac{yv}{x}x - vy}{x^2 + y^2} = \frac{-2vy}{x^2+y^2}
yu+xv=1yu + xv = 1から y(yvx)+xv=1y (\frac{yv}{x})+xv = 1
y2vx+xv=1\frac{y^2 v}{x} + xv = 1
v(y2+x2)=xv(y^2+x^2) = x
v=xx2+y2v = \frac{x}{x^2+y^2}
ux=2yxx2+y2x2+y2=2xy(x2+y2)2\frac{\partial u}{\partial x} = \frac{-2y\frac{x}{x^2+y^2}}{x^2+y^2}= \frac{-2xy}{(x^2+y^2)^2}
同様にvx\frac{\partial v}{\partial x}について、与えられた式からxu=yvxu = yvyu+xv=1yu + xv = 1より、v=xuyv= \frac{xu}{y}を代入すると
yu+x(xuy)=1yu + x(\frac{xu}{y})=1
u(y+x2y)=1u (y+\frac{x^2}{y}) = 1
u=yy2+x2u = \frac{y}{y^2+x^2}
vx=vx+uyx2+y2=xx2+y2x+yx2+y2yx2+y2=y2x2(x2+y2)3\frac{\partial v}{\partial x} = \frac{-vx + uy}{x^2 + y^2} = \frac{-\frac{x}{x^2+y^2}x + \frac{y}{x^2+y^2}y}{x^2+y^2}= \frac{y^2 - x^2}{(x^2+y^2)^3}
## 最終的な答え
(2)
zx=x2z\frac{\partial z}{\partial x} = \frac{x}{2 - z}
zy=y2z\frac{\partial z}{\partial y} = \frac{y}{2 - z}
2zx2=(2z)2+x2(2z)3\frac{\partial^2 z}{\partial x^2} = \frac{(2 - z)^2 + x^2}{(2 - z)^3}
2zxy=xy(2z)3\frac{\partial^2 z}{\partial x \partial y} = \frac{xy}{(2 - z)^3}
(3)
ux=2xy(x2+y2)2\frac{\partial u}{\partial x} = \frac{-2xy}{(x^2+y^2)^2}
vx=y2x2(x2+y2)2\frac{\partial v}{\partial x} = \frac{y^2 - x^2}{(x^2+y^2)^2}

「解析学」の関連問題

与えられた極限を求める問題です。 $$ \lim_{n \to \infty} \left( \frac{1}{\sqrt{n^2+1}} + \frac{1}{\sqrt{n^2+2^2}} + \...

極限定積分区分求積法積分置換積分
2025/7/13

## 1. 問題の内容

積分不定積分部分積分三角関数置換部分分数分解三角関数双曲線関数置換
2025/7/13

$0 < \alpha < \beta \le \frac{\pi}{2}$ のとき、$\frac{\alpha}{\sin \alpha} < \frac{\beta}{\sin \beta}$ を...

不等式三角関数微分関数の単調性
2025/7/13

与えられた数列の極限を求める問題です。数列は以下の通りです。 $\lim_{n \to \infty} \left( \frac{1}{\sqrt{n^2 + 1^2}} + \frac{1}{\sq...

極限数列積分リーマン和積分計算
2025/7/13

$\lim_{x \to 0} \frac{(1 - \cos x)^2}{1 - \cos^2 x}$ を計算します。

極限三角関数微積分
2025/7/13

定積分 $\int_{-a}^{a} (\sin{2x} + \cos{3x} + x^4 + \frac{3}{2}x + 2) dx$ を計算する問題です。

定積分積分計算三角関数多項式関数
2025/7/13

与えられた積分 $I = \int_0^\infty e^{-x} \cos x \, dx$ の値を求める問題です。部分積分を2回行うことで積分を計算し、極限を用いて最終的な値を求めます。

積分定積分部分積分極限指数関数三角関数
2025/7/13

$x \to 0$ のとき、以下の空欄に適切な式を答えよ。 (1) $\frac{x - \sin x}{x^3} = \Box + o(x)$ (2) $\log \frac{1+x}{1-x} =...

極限テイラー展開ロピタルの定理
2025/7/13

定積分 $\int_{2}^{2\sqrt{3}} \frac{dx}{\sqrt{16 - x^2}}$ を計算する問題です。

定積分置換積分三角関数
2025/7/13

与えられた極限を計算します。 $\lim_{x \to 0} \frac{x^2}{\sin^2(4x)}$

極限三角関数ロピタルの定理
2025/7/13