円に内接する四角形ABCDにおいて、AB=4, BC=2, DA=3, AC=4 が与えられている。線分ACと線分BDの交点をEとする。 (1) $\cos \angle ABC$ の値と、円Pの半径を求める。 (2) CDの長さと、$\cos \angle BAD$ の値を求める。 (3) BEの長さを求める。また、三角形ABEの内接円の半径を求める。

幾何学四角形余弦定理正弦定理内接円
2025/7/13

1. 問題の内容

円に内接する四角形ABCDにおいて、AB=4, BC=2, DA=3, AC=4 が与えられている。線分ACと線分BDの交点をEとする。
(1) cosABC\cos \angle ABC の値と、円Pの半径を求める。
(2) CDの長さと、cosBAD\cos \angle BAD の値を求める。
(3) BEの長さを求める。また、三角形ABEの内接円の半径を求める。

2. 解き方の手順

(1) cosABC\cos \angle ABC を求める。三角形ABCに余弦定理を用いる。
AC2=AB2+BC22ABBCcosABCAC^2 = AB^2 + BC^2 - 2 \cdot AB \cdot BC \cdot \cos \angle ABC
42=42+22242cosABC4^2 = 4^2 + 2^2 - 2 \cdot 4 \cdot 2 \cdot \cos \angle ABC
16=16+416cosABC16 = 16 + 4 - 16 \cos \angle ABC
16cosABC=416 \cos \angle ABC = 4
cosABC=416=14\cos \angle ABC = \frac{4}{16} = \frac{1}{4}
次に円Pの半径を求める。正弦定理を用いる。
ACsinABC=2R\frac{AC}{\sin \angle ABC} = 2R
sin2ABC+cos2ABC=1\sin^2 \angle ABC + \cos^2 \angle ABC = 1 より
sin2ABC=1(14)2=1116=1516\sin^2 \angle ABC = 1 - \left( \frac{1}{4} \right)^2 = 1 - \frac{1}{16} = \frac{15}{16}
sinABC=154\sin \angle ABC = \frac{\sqrt{15}}{4}
4154=2R\frac{4}{\frac{\sqrt{15}}{4}} = 2R
2R=16152R = \frac{16}{\sqrt{15}}
R=815=81515R = \frac{8}{\sqrt{15}} = \frac{8\sqrt{15}}{15}
(2) CDの長さを求める。四角形ABCDは円に内接するので、ADC=180ABC\angle ADC = 180^{\circ} - \angle ABC
cosADC=cos(180ABC)=cosABC=14\cos \angle ADC = \cos (180^{\circ} - \angle ABC) = - \cos \angle ABC = - \frac{1}{4}
三角形ADCに余弦定理を用いる。
AC2=AD2+CD22ADCDcosADCAC^2 = AD^2 + CD^2 - 2 \cdot AD \cdot CD \cdot \cos \angle ADC
42=32+CD223CD(14)4^2 = 3^2 + CD^2 - 2 \cdot 3 \cdot CD \cdot \left( - \frac{1}{4} \right)
16=9+CD2+32CD16 = 9 + CD^2 + \frac{3}{2} CD
CD2+32CD7=0CD^2 + \frac{3}{2} CD - 7 = 0
2CD2+3CD14=02CD^2 + 3CD - 14 = 0
(2CD+7)(CD2)=0(2CD + 7)(CD - 2) = 0
CD=2CD = 2 (CD > 0 より)
cosBAD\cos \angle BAD を求める。四角形ABCDは円に内接するので、BCD=180BAD\angle BCD = 180^{\circ} - \angle BAD
cosBCD=cosBAD\cos \angle BCD = - \cos \angle BAD
三角形BCDに余弦定理を用いる。
BD2=BC2+CD22BCCDcosBCDBD^2 = BC^2 + CD^2 - 2 \cdot BC \cdot CD \cdot \cos \angle BCD
BD2=22+22222cosBCD=88cosBCDBD^2 = 2^2 + 2^2 - 2 \cdot 2 \cdot 2 \cdot \cos \angle BCD = 8 - 8 \cos \angle BCD
三角形ABDに余弦定理を用いる。
BD2=AB2+AD22ABADcosBADBD^2 = AB^2 + AD^2 - 2 \cdot AB \cdot AD \cdot \cos \angle BAD
BD2=42+32243cosBAD=2524cosBADBD^2 = 4^2 + 3^2 - 2 \cdot 4 \cdot 3 \cdot \cos \angle BAD = 25 - 24 \cos \angle BAD
88cosBCD=2524cosBAD8 - 8 \cos \angle BCD = 25 - 24 \cos \angle BAD
8+8cosBAD=2524cosBAD8 + 8 \cos \angle BAD = 25 - 24 \cos \angle BAD
32cosBAD=1732 \cos \angle BAD = 17
cosBAD=1732\cos \angle BAD = \frac{17}{32}
(3) BEの長さを求める。
BAC=BDC\angle BAC = \angle BDC (円周角の定理)
ABD=ACD\angle ABD = \angle ACD (円周角の定理)
ABEDCE\triangle ABE \sim \triangle DCE
BEDE=ABCD=42=2\frac{BE}{DE} = \frac{AB}{CD} = \frac{4}{2} = 2
BE=2DEBE = 2DE
BCEDAE\triangle BCE \sim \triangle DAE
BEAE=BCAD\frac{BE}{AE} = \frac{BC}{AD}
AE=ADBCBE=32BEAE = \frac{AD}{BC} BE = \frac{3}{2} BE
AE+EC=ACAE + EC = AC
32BE+DE=4\frac{3}{2} BE + DE = 4
BE=2DEBE = 2 DEより
32BE+12BE=4\frac{3}{2} BE + \frac{1}{2} BE = 4
2BE=42 BE = 4
BE=2BE = 2
三角形ABEの内接円の半径を求める。AB=4,BE=2AB = 4, BE = 2
AEB=CED\angle AEB = \angle CED, ABE=CDE\angle ABE = \angle CDE.
ABE=ACB=θ\angle ABE = \angle ACB = \theta
三角形ABCにおいて、余弦定理より、AC2=AB2+BC22ABBCcosABCAC^2 = AB^2 + BC^2 - 2AB \cdot BC \cos \angle ABC
42=42+22242cosABC4^2 = 4^2 + 2^2 - 2 \cdot 4 \cdot 2 \cos \angle ABC.
16=16+416cosABC16 = 16 + 4 - 16 \cos \angle ABC
cosABC=14\cos \angle ABC = \frac{1}{4}.
AEB=CED=180EABABE\angle AEB = \angle CED = 180 - \angle EAB - \angle ABE.
AE=32BE=3AE = \frac{3}{2} BE = 3
三角形ABEの面積をSとする。
S=12ABBEsinABE=12ABAEsinBAE=12AEBEsinAEBS = \frac{1}{2} \cdot AB \cdot BE \sin \angle ABE = \frac{1}{2} \cdot AB \cdot AE \sin \angle BAE = \frac{1}{2} \cdot AE \cdot BE \sin \angle AEB.
sinABC=1cos2ABC=1(14)2=154\sin \angle ABC = \sqrt{1 - \cos^2 \angle ABC} = \sqrt{1 - (\frac{1}{4})^2} = \frac{\sqrt{15}}{4}.
sinABE=sinACB=AB2R=41615=154\sin \angle ABE = \sin \angle ACB = \frac{AB}{2R} = \frac{4}{\frac{16}{\sqrt{15}}} = \frac{\sqrt{15}}{4}.
S=1242sinABE=4154=15S = \frac{1}{2} \cdot 4 \cdot 2 \cdot \sin \angle ABE = 4 \cdot \frac{\sqrt{15}}{4} = \sqrt{15}.
内接円の半径をrとすると、S=12r(AB+BE+AE)S = \frac{1}{2} r (AB + BE + AE)
15=12r(4+2+3)\sqrt{15} = \frac{1}{2} r (4 + 2 + 3)
215=9r2 \sqrt{15} = 9r
r=2159r = \frac{2\sqrt{15}}{9}.

3. 最終的な答え

(1) cosABC=14\cos \angle ABC = \frac{1}{4}, 円Pの半径 = 81515\frac{8\sqrt{15}}{15}
(2) CD=2CD = 2, cosBAD=1732\cos \angle BAD = \frac{17}{32}
(3) BE=2BE = 2, 三角形ABEの内接円の半径 = 2159\frac{2\sqrt{15}}{9}

「幾何学」の関連問題

与えられた角度(度数法)を弧度法で表す問題です。与えられた角度は以下の通りです。 (1) 108° (2) 36° (3) -240° (4) -225° (5) 420° (6) 400° (7) ...

角度弧度法度数法三角関数
2025/7/14

四面体OABCがあり、O(0,0,0), A(1,1,4), B(4,-2,2), C(2,2,-2)を頂点とする。 (1) Oから辺BCに下ろした垂線と辺BCの交点Qについて、線分OQの長さを求める...

ベクトル空間ベクトル四面体面積体積
2025/7/14

与えられた角度の動径を図示する問題です。ここでは、選択肢の中から動径を特定するのではなく、各角度の動径がどの位置にあるか(どの象限にあるか)を考えます。

角度動径象限三角関数
2025/7/14

(2) 各角度の動径を図示する問題です。 (3) 各角度を $\alpha + 360^\circ \times n$ の形で表す問題です。ただし、$0^\circ \leq \alpha < 360...

角度動径三角関数度数法
2025/7/14

座標平面上に、点A(0, 5) を中心とし、$x$軸に接する円Kがある。また、円Kは直線$l: y = 7x + 5k$と異なる2点B, Cで交わっている。ただし、$k$は定数である。 (1) 円Kの...

接線座標平面方程式距離正方形
2025/7/14

図に示された角 $\theta$ の値を求める問題です。全部で6つの図があり、それぞれ異なる角度の関係が与えられています。

角度平面図形
2025/7/14

## 問題 B3

正四面体体積ベクトル空間図形三角比
2025/7/14

(1) 直線 $x + 2y = 0$ に関して、点 $A(3, -4)$ と対称な点 $B$ の座標を求めよ。 (2) 直線 $x + y + 1 = 0$ に関して、点 $A(3, 2)$ と対称...

座標対称点直線中点直交
2025/7/14

直角三角形ABCがあり、点Pは点Aから出発し、秒速2cmで辺AB、BC上を移動します。点PがAを出発してからx秒後の三角形APCの面積をy cm^2とするとき、以下の問いに答えます。 (1) 点PがA...

三角形面積グラフ一次関数
2025/7/14

直角三角形ABCがあり、点Pが点Aから秒速2cmで辺AB, BC上を通って点Cまで移動する。点Pが点Aを出発してからx秒後の三角形APCの面積を$y cm^2$とする。(1)点Pが点Aを出発してから点...

三角形面積グラフ線形関数直角三角形
2025/7/14