与えられた関数や方程式から、指定された偏微分係数や導関数を求める問題です。具体的には、以下の4つの小問があります。 (1) $f(x,y) = \sin y + e^x - xy^2 = 0$ から $\frac{dy}{dx}$ を求める。 (2) $f(x,y,z) = x^2 + y^2 + z^2 - 4z = 0$ から $\frac{\partial z}{\partial x}$, $\frac{\partial z}{\partial y}$, $\frac{\partial^2 z}{\partial x^2}$, $\frac{\partial^2 z}{\partial x \partial y}$ を求める。 (3) $xu - yv = 0$, $yu + xv = 1$ から $\frac{\partial u}{\partial x}$, $\frac{\partial v}{\partial x}$ を求める。 (4) $x = e^u \cos v$, $y = e^u \sin v$, $z = uv$ から $\frac{\partial z}{\partial x}$, $\frac{\partial z}{\partial y}$ を求める。

解析学偏微分陰関数連立方程式合成関数
2025/7/16

1. 問題の内容

与えられた関数や方程式から、指定された偏微分係数や導関数を求める問題です。具体的には、以下の4つの小問があります。
(1) f(x,y)=siny+exxy2=0f(x,y) = \sin y + e^x - xy^2 = 0 から dydx\frac{dy}{dx} を求める。
(2) f(x,y,z)=x2+y2+z24z=0f(x,y,z) = x^2 + y^2 + z^2 - 4z = 0 から zx\frac{\partial z}{\partial x}, zy\frac{\partial z}{\partial y}, 2zx2\frac{\partial^2 z}{\partial x^2}, 2zxy\frac{\partial^2 z}{\partial x \partial y} を求める。
(3) xuyv=0xu - yv = 0, yu+xv=1yu + xv = 1 から ux\frac{\partial u}{\partial x}, vx\frac{\partial v}{\partial x} を求める。
(4) x=eucosvx = e^u \cos v, y=eusinvy = e^u \sin v, z=uvz = uv から zx\frac{\partial z}{\partial x}, zy\frac{\partial z}{\partial y} を求める。

2. 解き方の手順

(1) 陰関数の微分法を使用します。f(x,y)=0f(x,y) = 0xx で微分すると、
fx+fydydx=0\frac{\partial f}{\partial x} + \frac{\partial f}{\partial y} \frac{dy}{dx} = 0 となります。これから dydx\frac{dy}{dx} を求めます。
fx=exy2\frac{\partial f}{\partial x} = e^x - y^2
fy=cosy2xy\frac{\partial f}{\partial y} = \cos y - 2xy
したがって、
exy2+(cosy2xy)dydx=0e^x - y^2 + (\cos y - 2xy) \frac{dy}{dx} = 0
dydx=y2excosy2xy\frac{dy}{dx} = \frac{y^2 - e^x}{\cos y - 2xy}
(2) 陰関数の偏微分法を使用します。f(x,y,z)=0f(x,y,z) = 0xxyy で偏微分します。
fx=2x\frac{\partial f}{\partial x} = 2x
fy=2y\frac{\partial f}{\partial y} = 2y
fz=2z4\frac{\partial f}{\partial z} = 2z - 4
fx+fzzx=0\frac{\partial f}{\partial x} + \frac{\partial f}{\partial z} \frac{\partial z}{\partial x} = 0 より、
zx=2x2z4=x2z\frac{\partial z}{\partial x} = - \frac{2x}{2z - 4} = \frac{x}{2 - z}
fy+fzzy=0\frac{\partial f}{\partial y} + \frac{\partial f}{\partial z} \frac{\partial z}{\partial y} = 0 より、
zy=2y2z4=y2z\frac{\partial z}{\partial y} = - \frac{2y}{2z - 4} = \frac{y}{2 - z}
2zx2=x(x2z)=(2z)x(zx)(2z)2=2z+xx2z(2z)2=2z+x22z(2z)2=2(2z)+x2(2z)3\frac{\partial^2 z}{\partial x^2} = \frac{\partial}{\partial x} (\frac{x}{2 - z}) = \frac{(2 - z) - x (-\frac{\partial z}{\partial x})}{(2 - z)^2} = \frac{2 - z + x \frac{x}{2 - z}}{(2 - z)^2} = \frac{2 - z + \frac{x^2}{2 - z}}{(2 - z)^2} = \frac{2(2-z) + x^2}{(2-z)^3}
=42zz2+x2(2z)3 = \frac{4-2z - z^2 +x^2 }{(2-z)^3}
2zxy=y(x2z)=0x(zy)(2z)2=xy2z(2z)2=xy(2z)3\frac{\partial^2 z}{\partial x \partial y} = \frac{\partial}{\partial y} (\frac{x}{2 - z}) = \frac{0 - x (-\frac{\partial z}{\partial y})}{(2 - z)^2} = \frac{x \frac{y}{2 - z}}{(2 - z)^2} = \frac{xy}{(2 - z)^3}
(3) 連立方程式を xx で偏微分します。
xuyv=0xu - yv = 0xx で偏微分すると、u+xuxyvx=0u + x \frac{\partial u}{\partial x} - y \frac{\partial v}{\partial x} = 0
yu+xv=1yu + xv = 1xx で偏微分すると、yux+v+xvx=0y \frac{\partial u}{\partial x} + v + x \frac{\partial v}{\partial x} = 0
整理すると、
xuxyvx=ux \frac{\partial u}{\partial x} - y \frac{\partial v}{\partial x} = -u
yux+xvx=vy \frac{\partial u}{\partial x} + x \frac{\partial v}{\partial x} = -v
これを ux\frac{\partial u}{\partial x}vx\frac{\partial v}{\partial x} について解くと、
ux=ux+vyx2+y2\frac{\partial u}{\partial x} = \frac{-ux + vy}{x^2 + y^2}
vx=uyvxx2+y2\frac{\partial v}{\partial x} = \frac{-uy - vx}{x^2 + y^2}
(4) 合成関数の微分法を使用します。
z=uvz = uv なので、
zx=zuux+zvvx=vux+uvx\frac{\partial z}{\partial x} = \frac{\partial z}{\partial u} \frac{\partial u}{\partial x} + \frac{\partial z}{\partial v} \frac{\partial v}{\partial x} = v \frac{\partial u}{\partial x} + u \frac{\partial v}{\partial x}
zy=zuuy+zvvy=vuy+uvy\frac{\partial z}{\partial y} = \frac{\partial z}{\partial u} \frac{\partial u}{\partial y} + \frac{\partial z}{\partial v} \frac{\partial v}{\partial y} = v \frac{\partial u}{\partial y} + u \frac{\partial v}{\partial y}
x=eucosvx = e^u \cos v, y=eusinvy = e^u \sin v より、
xu=eucosv\frac{\partial x}{\partial u} = e^u \cos v, xv=eusinv\frac{\partial x}{\partial v} = -e^u \sin v
yu=eusinv\frac{\partial y}{\partial u} = e^u \sin v, yv=eucosv\frac{\partial y}{\partial v} = e^u \cos v
ux=1eu\frac{\partial u}{\partial x} = \frac{1}{e^u}, vy=1eu\frac{\partial v}{\partial y} = \frac{1}{e^u}
zx=vux+uvx=vcosveuusinveu\frac{\partial z}{\partial x}= v\frac{\partial u}{\partial x} + u\frac{\partial v}{\partial x} = v \cos v e^{-u} - u \sin v e^{-u}
zy=vuy+uvy=vsinveu+ucosveu\frac{\partial z}{\partial y}= v\frac{\partial u}{\partial y} + u\frac{\partial v}{\partial y} = v \sin v e^{-u} + u \cos v e^{-u}

3. 最終的な答え

(1) dydx=y2excosy2xy\frac{dy}{dx} = \frac{y^2 - e^x}{\cos y - 2xy}
(2) zx=x2z\frac{\partial z}{\partial x} = \frac{x}{2 - z}, zy=y2z\frac{\partial z}{\partial y} = \frac{y}{2 - z}, 2zx2=x2+42zz2(2z)3\frac{\partial^2 z}{\partial x^2} = \frac{x^2 + 4 -2z -z^2 }{(2-z)^3}, 2zxy=xy(2z)3\frac{\partial^2 z}{\partial x \partial y} = \frac{xy}{(2 - z)^3}
(3) ux=ux+vyx2+y2\frac{\partial u}{\partial x} = \frac{-ux + vy}{x^2 + y^2}, vx=uyvxx2+y2\frac{\partial v}{\partial x} = \frac{-uy - vx}{x^2 + y^2}
(4) zx=eu(vcosvusinv)\frac{\partial z}{\partial x} = e^{-u}(v \cos v - u \sin v), zy=eu(vsinv+ucosv)\frac{\partial z}{\partial y} = e^{-u}(v \sin v + u \cos v)

「解析学」の関連問題

与えられた微分方程式 $\frac{dy}{dx} = 1 - e^{-x}$ を解く問題です。

微分方程式変数分離形積分積分定数
2025/7/17

## 問題の解答

積分不定積分三角関数指数関数
2025/7/17

問題は3つの部分から構成されています。 1. $z = \tan(2x+y)$ 上の点 $(\frac{\pi}{4}, \frac{\pi}{4}, \boxed{1})$ における接平面の方程式...

偏微分接平面ヤコビアン多変数関数
2025/7/17

与えられた問題は以下の6つの小問から構成されています。 1. $y = \arccos x$ の $x = -\frac{\sqrt{3}}{2}$ における接線の方程式を求める。

微分接線極限テイラー展開導関数
2025/7/17

関数 $y = x(x^2 - 4)^{\frac{2}{3}}$ を微分せよ。

微分合成関数の微分積の微分
2025/7/17

平面上を動く点Pの時刻 $t$ における座標が $x = \log t$, $y = \frac{1}{2}(t + \frac{1}{t})$ であるとき、$t = 1$ から $t = 3$ まで...

曲線道のり積分微分パラメータ表示
2025/7/17

ライプニッツの公式を用いて、関数 $(x^2 - 3x + 1)e^x$ の3階微分を求める。

微分ライプニッツの公式積の微分
2025/7/17

与えられた2つの曲線について、指定された区間における弧長を計算する問題です。 (1) サイクロイド $x = 2(t - \sin t)$, $y = 2(1 - \cos t)$ ($0 \le t...

弧長積分サイクロイド関数の弧長
2025/7/17

1. 時刻 $t$ における位置が $x(t) = \cos(t^2)$ である物体の速度と加速度を求める。

微分合成関数の微分円運動速度加速度
2025/7/17

$\lim_{x \to 0} \frac{\arcsin x}{2x}$ を計算します。

極限ロピタルの定理逆正弦関数
2025/7/17