与えられた行列 $A = \begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 \\ 1 & 1 & -1 \\ -1 & 4 & 3 \end{pmatrix}$ とベクトル $\vec{b} = \begin{pmatrix} 2 \\ 1 \\ 0 \end{pmatrix}$ に対して、以下の問題を解きます。 (1) 連立1次方程式 $A\vec{x} = \vec{b}$ を消去法で解く。 (2) 逆行列 $A^{-1}$ を行基本変形によって求める。 (3) 連立1次方程式 $A\vec{x} = \vec{b}$ を、(2)で求めた逆行列を用いて解く。

代数学線形代数行列連立一次方程式逆行列行基本変形
2025/7/16

1. 問題の内容

与えられた行列 A=(130111143)A = \begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 \\ 1 & 1 & -1 \\ -1 & 4 & 3 \end{pmatrix} とベクトル b=(210)\vec{b} = \begin{pmatrix} 2 \\ 1 \\ 0 \end{pmatrix} に対して、以下の問題を解きます。
(1) 連立1次方程式 Ax=bA\vec{x} = \vec{b} を消去法で解く。
(2) 逆行列 A1A^{-1} を行基本変形によって求める。
(3) 連立1次方程式 Ax=bA\vec{x} = \vec{b} を、(2)で求めた逆行列を用いて解く。

2. 解き方の手順

(1) 連立1次方程式 Ax=bA\vec{x} = \vec{b} を消去法で解く。
拡大係数行列を作成し、行基本変形を行います。
(130211111430)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 2 \\ 1 & 1 & -1 & | & 1 \\ -1 & 4 & 3 & | & 0 \end{pmatrix}
2行目から1行目を引く(第2行 <- 第2行 - 第1行):
(130202111430)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 2 \\ 0 & -2 & -1 & | & -1 \\ -1 & 4 & 3 & | & 0 \end{pmatrix}
3行目に1行目を足す(第3行 <- 第3行 + 第1行):
(130202110732)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 2 \\ 0 & -2 & -1 & | & -1 \\ 0 & 7 & 3 & | & 2 \end{pmatrix}
3行目に2行目の7/2倍を足す(第3行 <- 第3行 + (7/2) * 第2行):
(13020211001/23/2)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 2 \\ 0 & -2 & -1 & | & -1 \\ 0 & 0 & -1/2 & | & -3/2 \end{pmatrix}
第3行 * (-2):
(130202110013)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 2 \\ 0 & -2 & -1 & | & -1 \\ 0 & 0 & 1 & | & 3 \end{pmatrix}
第2行に第3行を足す(第2行 <- 第2行 + 第3行):
(130202020013)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 2 \\ 0 & -2 & 0 & | & 2 \\ 0 & 0 & 1 & | & 3 \end{pmatrix}
第2行 * (-1/2):
(130201010013)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 2 \\ 0 & 1 & 0 & | & -1 \\ 0 & 0 & 1 & | & 3 \end{pmatrix}
第1行から第2行の3倍を引く(第1行 <- 第1行 - 3 * 第2行):
(100501010013)\begin{pmatrix} 1 & 0 & 0 & | & 5 \\ 0 & 1 & 0 & | & -1 \\ 0 & 0 & 1 & | & 3 \end{pmatrix}
よって、x=5x = 5, y=1y = -1, z=3z = 3
(2) 逆行列 A1A^{-1} を行基本変形によって求める。
(130100111010143001)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 1 & 0 & 0 \\ 1 & 1 & -1 & | & 0 & 1 & 0 \\ -1 & 4 & 3 & | & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix}
2行目から1行目を引く(第2行 <- 第2行 - 第1行):
(130100021110143001)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -2 & -1 & | & -1 & 1 & 0 \\ -1 & 4 & 3 & | & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix}
3行目に1行目を足す(第3行 <- 第3行 + 第1行):
(130100021110073101)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -2 & -1 & | & -1 & 1 & 0 \\ 0 & 7 & 3 & | & 1 & 0 & 1 \end{pmatrix}
3行目に2行目の7/2倍を足す(第3行 <- 第3行 + (7/2) * 第2行):
(130100021110001/25/27/21)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -2 & -1 & | & -1 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & -1/2 & | & -5/2 & 7/2 & 1 \end{pmatrix}
第3行 * (-2):
(130100021110001572)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -2 & -1 & | & -1 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & | & 5 & -7 & -2 \end{pmatrix}
第2行に第3行を足す(第2行 <- 第2行 + 第3行):
(130100020462001572)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -2 & 0 & | & 4 & -6 & -2 \\ 0 & 0 & 1 & | & 5 & -7 & -2 \end{pmatrix}
第2行 * (-1/2):
(130100010231001572)\begin{pmatrix} 1 & 3 & 0 & | & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & | & -2 & 3 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & | & 5 & -7 & -2 \end{pmatrix}
第1行から第2行の3倍を引く(第1行 <- 第1行 - 3 * 第2行):
(100793010231001572)\begin{pmatrix} 1 & 0 & 0 & | & 7 & -9 & -3 \\ 0 & 1 & 0 & | & -2 & 3 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & | & 5 & -7 & -2 \end{pmatrix}
よって、A1=(793231572)A^{-1} = \begin{pmatrix} 7 & -9 & -3 \\ -2 & 3 & 1 \\ 5 & -7 & -2 \end{pmatrix}
(3) 連立1次方程式 Ax=bA\vec{x} = \vec{b} を、(2)で求めた逆行列を用いて解く。
x=A1b\vec{x} = A^{-1}\vec{b}
x=(793231572)(210)=(149+04+3+0107+0)=(513)\vec{x} = \begin{pmatrix} 7 & -9 & -3 \\ -2 & 3 & 1 \\ 5 & -7 & -2 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} 2 \\ 1 \\ 0 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 14 - 9 + 0 \\ -4 + 3 + 0 \\ 10 - 7 + 0 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 5 \\ -1 \\ 3 \end{pmatrix}

3. 最終的な答え

(1) x=5,y=1,z=3x = 5, y = -1, z = 3
(2) A1=(793231572)A^{-1} = \begin{pmatrix} 7 & -9 & -3 \\ -2 & 3 & 1 \\ 5 & -7 & -2 \end{pmatrix}
(3) x=(513)\vec{x} = \begin{pmatrix} 5 \\ -1 \\ 3 \end{pmatrix}