与えられた2つの行列について、それぞれの固有値と固有空間を求める問題です。 (1) の行列は $A = \begin{pmatrix} 1 & -1 & -1 \\ -2 & 0 & 1 \\ 2 & 2 & 1 \end{pmatrix}$ (2) の行列は $B = \begin{pmatrix} 1 & -4 & 4 \\ -2 & -1 & 4 \\ 1 & 2 & 1 \end{pmatrix}$

代数学固有値固有ベクトル線形代数行列
2025/7/17

1. 問題の内容

与えられた2つの行列について、それぞれの固有値と固有空間を求める問題です。
(1) の行列は
A=(111201221)A = \begin{pmatrix} 1 & -1 & -1 \\ -2 & 0 & 1 \\ 2 & 2 & 1 \end{pmatrix}
(2) の行列は
B=(144214121)B = \begin{pmatrix} 1 & -4 & 4 \\ -2 & -1 & 4 \\ 1 & 2 & 1 \end{pmatrix}

2. 解き方の手順

(1) 行列 AA の場合
(a) 固有方程式を立てる。det(AλI)=0\det(A - \lambda I) = 0 を解く。ここで、II は単位行列であり、λ\lambda は固有値を表します。
det(AλI)=det(1λ112λ1221λ)=0\det(A - \lambda I) = \det \begin{pmatrix} 1-\lambda & -1 & -1 \\ -2 & -\lambda & 1 \\ 2 & 2 & 1-\lambda \end{pmatrix} = 0
(1λ)(λ(1λ)2)(1)(2(1λ)2)+(1)(4+2λ)=0(1-\lambda)(-\lambda(1-\lambda)-2) - (-1)(-2(1-\lambda)-2) + (-1)(-4+2\lambda) = 0
(1λ)(λ+λ22)+(2+2λ+2)+(42λ)=0(1-\lambda)(-\lambda + \lambda^2 - 2) + (-2+2\lambda + 2) + (4-2\lambda) = 0
(1λ)(λ2λ2)+2λ+42λ=0(1-\lambda)(\lambda^2 - \lambda - 2) + 2\lambda + 4 - 2\lambda = 0
λ2λ2λ3+λ2+2λ+4=0\lambda^2 - \lambda - 2 - \lambda^3 + \lambda^2 + 2\lambda + 4 = 0
λ3+2λ2+λ+2=0-\lambda^3 + 2\lambda^2 + \lambda + 2 = 0
λ32λ2λ2=0\lambda^3 - 2\lambda^2 - \lambda - 2 = 0
(λ2)(λ21)=λ32λ2λ+2=0(\lambda-2)(\lambda^2 - 1) = \lambda^3-2\lambda^2-\lambda+2=0
よって固有値は λ=1,1,2\lambda = -1, 1, 2
(b) 各固有値に対応する固有空間を求める。
λ=1\lambda = -1 の場合:
(A(1)I)v=0(A - (-1)I)v = 0 を解く。
(211211222)(xyz)=(000)\begin{pmatrix} 2 & -1 & -1 \\ -2 & 1 & 1 \\ 2 & 2 & 2 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} x \\ y \\ z \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{pmatrix}
2xyz=02x - y - z = 02x+y+z=0-2x + y + z = 02x+2y+2z=02x + 2y + 2z = 0 より、
x+y+z=0x + y + z = 0.
y=xzy = -x-z2xyz=02x - y - z = 0 に代入すると、2x(xz)z=3x=02x - (-x-z) - z = 3x=0. よって x=0x=0.
y=zy = -z.
したがって、固有ベクトルは v=(011)v = \begin{pmatrix} 0 \\ -1 \\ 1 \end{pmatrix} の定数倍。
λ=1\lambda = 1 の場合:
(AI)v=0(A - I)v = 0 を解く。
(011211220)(xyz)=(000)\begin{pmatrix} 0 & -1 & -1 \\ -2 & -1 & 1 \\ 2 & 2 & 0 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} x \\ y \\ z \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{pmatrix}
yz=0-y-z = 02xy+z=0-2x - y + z = 02x+2y=02x + 2y = 0 より、
y=xy=-x.
x=z-x = z.
したがって、x=1x = 1 とすると y=1,z=1y = -1, z = -1。固有ベクトルは v=(111)v = \begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ -1 \end{pmatrix} の定数倍。
λ=2\lambda = 2 の場合:
(A2I)v=0(A - 2I)v = 0 を解く。
(111221221)(xyz)=(000)\begin{pmatrix} -1 & -1 & -1 \\ -2 & -2 & 1 \\ 2 & 2 & -1 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} x \\ y \\ z \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{pmatrix}
xyz=0-x - y - z = 02x2y+z=0-2x - 2y + z = 02x+2yz=02x + 2y - z = 0 より、
z=xyz = -x - y.
2x2y+z=2x2yxy=3x3y=0-2x - 2y + z = -2x - 2y - x - y = -3x - 3y = 0 より x+y=0x+y=0. つまり y=xy = -x.
z=0z=0.
したがって、x=1x = 1 とすると y=1,z=0y = -1, z = 0。固有ベクトルは v=(110)v = \begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ 0 \end{pmatrix} の定数倍。
(2) 行列 BB の場合
(a) 固有方程式を立てる。det(BλI)=0\det(B - \lambda I) = 0 を解く。
det(BλI)=det(1λ4421λ4121λ)=0\det(B - \lambda I) = \det \begin{pmatrix} 1-\lambda & -4 & 4 \\ -2 & -1-\lambda & 4 \\ 1 & 2 & 1-\lambda \end{pmatrix} = 0
(1λ)((1λ)(1λ)8)(4)(2(1λ)4)+4(4+1+λ)=0(1-\lambda)((-1-\lambda)(1-\lambda)-8) - (-4)(-2(1-\lambda)-4) + 4(-4+1+\lambda) = 0
(1λ)(1+λλ+λ28)+4(2+2λ4)+4(3+λ)=0(1-\lambda)(-1+\lambda-\lambda+\lambda^2-8) + 4(-2+2\lambda-4) + 4(-3+\lambda) = 0
(1λ)(λ29)+4(6+2λ)+(12+4λ)=0(1-\lambda)(\lambda^2 - 9) + 4(-6+2\lambda) + (-12+4\lambda) = 0
λ29λ3+9λ24+8λ12+4λ=0\lambda^2 - 9 - \lambda^3 + 9\lambda - 24 + 8\lambda - 12 + 4\lambda = 0
λ3+λ2+21λ45=0-\lambda^3 + \lambda^2 + 21\lambda - 45 = 0
λ3λ221λ+45=0\lambda^3 - \lambda^2 - 21\lambda + 45 = 0
(λ3)(λ2+2λ15)=0(\lambda-3)(\lambda^2+2\lambda-15) = 0
(λ3)(λ3)(λ+5)=0(\lambda-3)(\lambda-3)(\lambda+5)=0
よって固有値は λ=5,3\lambda = -5, 3
(b) 各固有値に対応する固有空間を求める。
λ=5\lambda = -5 の場合:
(B(5)I)v=0(B - (-5)I)v = 0 を解く。
(644244126)(xyz)=(000)\begin{pmatrix} 6 & -4 & 4 \\ -2 & 4 & 4 \\ 1 & 2 & 6 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} x \\ y \\ z \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{pmatrix}
6x4y+4z=06x - 4y + 4z = 02x+4y+4z=0-2x + 4y + 4z = 0x+2y+6z=0x + 2y + 6z = 0 より、
3x2y+2z=03x - 2y + 2z = 0x+2y+2z=0-x + 2y + 2z = 0x+2y+6z=0x + 2y + 6z = 0
4x=04x = 0より、x=0x=0. 2y+2z=02y + 2z = 0. y=zy = -z. したがって固有ベクトルはv=(011)v = \begin{pmatrix} 0 \\ -1 \\ 1 \end{pmatrix} の定数倍。
λ=3\lambda = 3 の場合:
(B3I)v=0(B - 3I)v = 0 を解く。
(244244122)(xyz)=(000)\begin{pmatrix} -2 & -4 & 4 \\ -2 & -4 & 4 \\ 1 & 2 & -2 \end{pmatrix} \begin{pmatrix} x \\ y \\ z \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} 0 \\ 0 \\ 0 \end{pmatrix}
2x4y+4z=0-2x - 4y + 4z = 0 より、x+2y2z=0x + 2y - 2z = 0
x=2y+2zx = -2y + 2z となるので、固有ベクトルは v=(2y+2zyz)=y(210)+z(201)v = \begin{pmatrix} -2y + 2z \\ y \\ z \end{pmatrix} = y\begin{pmatrix} -2 \\ 1 \\ 0 \end{pmatrix} + z\begin{pmatrix} 2 \\ 0 \\ 1 \end{pmatrix} の線形結合。

3. 最終的な答え

(1) の行列 AA の固有値は λ=1,1,2\lambda = -1, 1, 2
固有空間はそれぞれ v=c1(011)v = c_1 \begin{pmatrix} 0 \\ -1 \\ 1 \end{pmatrix}, v=c2(111)v = c_2 \begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ -1 \end{pmatrix}, v=c3(110)v = c_3 \begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ 0 \end{pmatrix} (ここで、c1,c2,c3c_1, c_2, c_3 は任意の定数)。
(2) の行列 BB の固有値は λ=5,3\lambda = -5, 3
固有空間はそれぞれ v=c4(011)v = c_4 \begin{pmatrix} 0 \\ -1 \\ 1 \end{pmatrix}, v=c5(210)+c6(201)v = c_5\begin{pmatrix} -2 \\ 1 \\ 0 \end{pmatrix} + c_6\begin{pmatrix} 2 \\ 0 \\ 1 \end{pmatrix} (ここで、c4,c5,c6c_4, c_5, c_6 は任意の定数)。