与えられた2つの行列の固有値と固有空間を求めます。 (1) の行列は $\begin{pmatrix} 1 & -1 & -1 \\ -2 & 0 & 1 \\ 2 & 2 & 1 \end{pmatrix}$ (2) の行列は $\begin{pmatrix} 1 & -4 & 4 \\ -2 & -1 & 4 \\ 1 & 2 & 1 \end{pmatrix}$

代数学線形代数固有値固有空間行列
2025/7/17

1. 問題の内容

与えられた2つの行列の固有値と固有空間を求めます。
(1) の行列は
(111201221)\begin{pmatrix} 1 & -1 & -1 \\ -2 & 0 & 1 \\ 2 & 2 & 1 \end{pmatrix}
(2) の行列は
(144214121)\begin{pmatrix} 1 & -4 & 4 \\ -2 & -1 & 4 \\ 1 & 2 & 1 \end{pmatrix}

2. 解き方の手順

固有値を求めるには、まず特性方程式を解く必要があります。行列 AA の特性方程式は、det(AλI)=0\det(A - \lambda I) = 0 で与えられます。ここで、II は単位行列、λ\lambda は固有値を表します。固有空間は、求めた固有値 λ\lambda に対して、(AλI)v=0(A - \lambda I) \mathbf{v} = \mathbf{0} を満たすベクトル v\mathbf{v} (固有ベクトル) の張る空間です。
(1) の行列を AA とします。
A=(111201221)A = \begin{pmatrix} 1 & -1 & -1 \\ -2 & 0 & 1 \\ 2 & 2 & 1 \end{pmatrix}
AλI=(1λ112λ1221λ)A - \lambda I = \begin{pmatrix} 1-\lambda & -1 & -1 \\ -2 & -\lambda & 1 \\ 2 & 2 & 1-\lambda \end{pmatrix}
det(AλI)=(1λ)[λ(λ1)2]+1[2(1λ)2]1[4+2λ]\det(A - \lambda I) = (1-\lambda)[\lambda(\lambda-1) - 2] + 1[-2(1-\lambda) - 2] - 1[-4 + 2\lambda]
=(1λ)(λ2λ2)+(2+2λ2)(4+2λ)= (1-\lambda)(\lambda^2 - \lambda - 2) + (-2+2\lambda - 2) - (-4+2\lambda)
=(1λ)(λ2)(λ+1)+2λ4+42λ= (1-\lambda)(\lambda - 2)(\lambda + 1) + 2\lambda - 4 + 4 - 2\lambda
=λ3+2λ2+λ2= -\lambda^3 + 2\lambda^2 + \lambda - 2
=(λ2)(λ+1)(λ1)= -(\lambda - 2)(\lambda + 1)(\lambda - 1)
特性方程式は (λ2)(λ+1)(λ1)=0-(\lambda - 2)(\lambda + 1)(\lambda - 1) = 0 なので、固有値は λ=2,1,1\lambda = 2, 1, -1 です。
λ=2\lambda = 2 のとき、
A2I=(111221221)A - 2I = \begin{pmatrix} -1 & -1 & -1 \\ -2 & -2 & 1 \\ 2 & 2 & -1 \end{pmatrix}
この連立一次方程式を解くと、x=y,2x2y+z=0x = -y, -2x -2y+z=0 なので、z=0z = 0。固有ベクトルは (110)\begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ 0 \end{pmatrix} のスカラー倍。固有空間は span{(110)}\text{span}\left\{ \begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ 0 \end{pmatrix} \right\}
λ=1\lambda = 1 のとき、
AI=(011211220)A - I = \begin{pmatrix} 0 & -1 & -1 \\ -2 & -1 & 1 \\ 2 & 2 & 0 \end{pmatrix}
この連立一次方程式を解くと、y=z,2xy+z=0y=-z, -2x-y+z=0 なので 2x+2z=0-2x+2z = 0 より x=zx=z。固有ベクトルは (111)\begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ 1 \end{pmatrix} のスカラー倍。固有空間は span{(111)}\text{span}\left\{ \begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ 1 \end{pmatrix} \right\}
λ=1\lambda = -1 のとき、
A+I=(211211222)A + I = \begin{pmatrix} 2 & -1 & -1 \\ -2 & 1 & 1 \\ 2 & 2 & 2 \end{pmatrix}
x+y+z=0x+y+z = 0, 2xyz=02x-y-z = 0, 2x=y+z2x = y+z。よって 4x=04x=0 より x=0x=0y=zy=-z
固有ベクトルは (011)\begin{pmatrix} 0 \\ 1 \\ -1 \end{pmatrix} のスカラー倍。固有空間は span{(011)}\text{span}\left\{ \begin{pmatrix} 0 \\ 1 \\ -1 \end{pmatrix} \right\}
(2) の行列を BB とします。
B=(144214121)B = \begin{pmatrix} 1 & -4 & 4 \\ -2 & -1 & 4 \\ 1 & 2 & 1 \end{pmatrix}
BλI=(1λ4421λ4121λ)B - \lambda I = \begin{pmatrix} 1-\lambda & -4 & 4 \\ -2 & -1-\lambda & 4 \\ 1 & 2 & 1-\lambda \end{pmatrix}
det(BλI)=(1λ)[(1λ)(1λ)8]+4[2(1λ)4]+4[4+(1+λ)]\det(B - \lambda I) = (1-\lambda)[(-1-\lambda)(1-\lambda)-8] + 4[-2(1-\lambda) - 4] + 4[-4 + (1+\lambda)]
=(1λ)(λ29)+4(2λ6)+4(λ3)= (1-\lambda)(\lambda^2 - 9) + 4(2\lambda - 6) + 4(\lambda - 3)
=(1λ)(λ3)(λ+3)+8λ24+4λ12= (1-\lambda)(\lambda - 3)(\lambda + 3) + 8\lambda - 24 + 4\lambda - 12
=λ3+λ2+9λ9+12λ36= -\lambda^3 + \lambda^2 + 9\lambda - 9 + 12\lambda - 36
=λ3+λ2+21λ45= -\lambda^3 + \lambda^2 + 21\lambda - 45
特性方程式を数値計算ソフトウェアで解くと λ=5,3,3\lambda = -5, 3, 3 となります。
λ=5\lambda = -5 のとき、
B+5I=(644244126)B + 5I = \begin{pmatrix} 6 & -4 & 4 \\ -2 & 4 & 4 \\ 1 & 2 & 6 \end{pmatrix}
連立一次方程式を解くと 3x2y+2z=0,x+2y+2z=0,x+2y+6z=03x-2y+2z=0, -x+2y+2z = 0, x+2y+6z=0.
4x=0,3x2y+2z=04x = 0, 3x-2y+2z=0 より x=0,2y+2z=0,2y+6z=0x=0, -2y+2z=0, 2y+6z = 0 より y=z=0y=z = 0 は自明な解。
連立一次方程式を行基本変形して解きましょう。
(644244126)(126081601632)(126012000)\begin{pmatrix} 6 & -4 & 4 \\ -2 & 4 & 4 \\ 1 & 2 & 6 \end{pmatrix} \to \begin{pmatrix} 1 & 2 & 6 \\ 0 & 8 & 16 \\ 0 & -16 & -32 \end{pmatrix} \to \begin{pmatrix} 1 & 2 & 6 \\ 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 0 \end{pmatrix}
x+2y+6z=0x+2y+6z=0, y+2z=0y+2z=0, y=2zy=-2z, x=2y6z=4z6z=2zx = -2y - 6z = 4z-6z = -2z
(221)\begin{pmatrix} -2 \\ -2 \\ 1 \end{pmatrix} のスカラー倍。
λ=3\lambda = 3 のとき、
B3I=(244244122)B - 3I = \begin{pmatrix} -2 & -4 & 4 \\ -2 & -4 & 4 \\ 1 & 2 & -2 \end{pmatrix}
2x4y+4z=0-2x-4y+4z=0x+2y2z=0x+2y-2z=0 なので x=2y+2zx = -2y+2z
(210),(201)\begin{pmatrix} -2 \\ 1 \\ 0 \end{pmatrix}, \begin{pmatrix} 2 \\ 0 \\ 1 \end{pmatrix}

3. 最終的な答え

(1) の行列の固有値は λ=2,1,1\lambda = 2, 1, -1。固有空間はそれぞれ、span{(110)}\text{span}\left\{ \begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ 0 \end{pmatrix} \right\}, span{(111)}\text{span}\left\{ \begin{pmatrix} 1 \\ -1 \\ 1 \end{pmatrix} \right\}, span{(011)}\text{span}\left\{ \begin{pmatrix} 0 \\ 1 \\ -1 \end{pmatrix} \right\}
(2) の行列の固有値は λ=5,3,3\lambda = -5, 3, 3。固有空間はそれぞれ、span{(221)}\text{span}\left\{ \begin{pmatrix} -2 \\ -2 \\ 1 \end{pmatrix} \right\}, span{(210),(201)}\text{span}\left\{ \begin{pmatrix} -2 \\ 1 \\ 0 \end{pmatrix}, \begin{pmatrix} 2 \\ 0 \\ 1 \end{pmatrix} \right\}