行列 $A(\theta) = \begin{pmatrix} \cos\theta & -\sin\theta \\ \sin\theta & \cos\theta \end{pmatrix}$ が与えられたとき、以下の等式を説明(証明)せよ。 (1) $A(\theta)^{-1} = A(-\theta)$ (2) $A(\alpha + \beta) = A(\alpha)A(\beta)$

代数学行列逆行列三角関数回転行列加法定理
2025/7/17

1. 問題の内容

行列 A(θ)=(cosθsinθsinθcosθ)A(\theta) = \begin{pmatrix} \cos\theta & -\sin\theta \\ \sin\theta & \cos\theta \end{pmatrix} が与えられたとき、以下の等式を説明(証明)せよ。
(1) A(θ)1=A(θ)A(\theta)^{-1} = A(-\theta)
(2) A(α+β)=A(α)A(β)A(\alpha + \beta) = A(\alpha)A(\beta)

2. 解き方の手順

(1) A(θ)A(\theta) の逆行列 A(θ)1A(\theta)^{-1} を計算し、A(θ)A(-\theta) と比較する。
A(θ)A(\theta) の行列式は cos2θ+sin2θ=1\cos^2\theta + \sin^2\theta = 1 であるから、A(θ)A(\theta) は正則であり、逆行列が存在する。
A(θ)1=11(cosθsinθsinθcosθ)=(cosθsinθsinθcosθ)A(\theta)^{-1} = \frac{1}{1} \begin{pmatrix} \cos\theta & \sin\theta \\ -\sin\theta & \cos\theta \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} \cos\theta & \sin\theta \\ -\sin\theta & \cos\theta \end{pmatrix}
一方、
A(θ)=(cos(θ)sin(θ)sin(θ)cos(θ))=(cosθsinθsinθcosθ)A(-\theta) = \begin{pmatrix} \cos(-\theta) & -\sin(-\theta) \\ \sin(-\theta) & \cos(-\theta) \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} \cos\theta & \sin\theta \\ -\sin\theta & \cos\theta \end{pmatrix}
したがって、A(θ)1=A(θ)A(\theta)^{-1} = A(-\theta) が成り立つ。
(2) A(α)A(\alpha)A(β)A(\beta) の積を計算し、A(α+β)A(\alpha + \beta) と比較する。
A(α)=(cosαsinαsinαcosα)A(\alpha) = \begin{pmatrix} \cos\alpha & -\sin\alpha \\ \sin\alpha & \cos\alpha \end{pmatrix}
A(β)=(cosβsinβsinβcosβ)A(\beta) = \begin{pmatrix} \cos\beta & -\sin\beta \\ \sin\beta & \cos\beta \end{pmatrix}
A(α)A(β)=(cosαsinαsinαcosα)(cosβsinβsinβcosβ)=(cosαcosβsinαsinβcosαsinβsinαcosβsinαcosβ+cosαsinβsinαsinβ+cosαcosβ)A(\alpha)A(\beta) = \begin{pmatrix} \cos\alpha & -\sin\alpha \\ \sin\alpha & \cos\alpha \end{pmatrix} \begin{pmatrix} \cos\beta & -\sin\beta \\ \sin\beta & \cos\beta \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} \cos\alpha\cos\beta - \sin\alpha\sin\beta & -\cos\alpha\sin\beta - \sin\alpha\cos\beta \\ \sin\alpha\cos\beta + \cos\alpha\sin\beta & -\sin\alpha\sin\beta + \cos\alpha\cos\beta \end{pmatrix}
三角関数の加法定理より、
cos(α+β)=cosαcosβsinαsinβ\cos(\alpha+\beta) = \cos\alpha\cos\beta - \sin\alpha\sin\beta
sin(α+β)=sinαcosβ+cosαsinβ\sin(\alpha+\beta) = \sin\alpha\cos\beta + \cos\alpha\sin\beta
したがって、
A(α)A(β)=(cos(α+β)sin(α+β)sin(α+β)cos(α+β))=A(α+β)A(\alpha)A(\beta) = \begin{pmatrix} \cos(\alpha+\beta) & -\sin(\alpha+\beta) \\ \sin(\alpha+\beta) & \cos(\alpha+\beta) \end{pmatrix} = A(\alpha+\beta)

3. 最終的な答え

(1) A(θ)1=A(θ)A(\theta)^{-1} = A(-\theta) である。
(2) A(α+β)=A(α)A(β)A(\alpha + \beta) = A(\alpha)A(\beta) である。