次の3つの定積分を計算します。 (i) $\int_{1}^{e} \frac{\log x}{x} dx$ (ii) $\int_{0}^{1} \frac{1}{\sqrt{2 - x^2}} dx$ (iii) $\int_{1}^{2} \frac{1}{e^x - e^{-x}} dx$

解析学定積分置換積分部分分数分解積分
2025/7/24

1. 問題の内容

次の3つの定積分を計算します。
(i) 1elogxxdx\int_{1}^{e} \frac{\log x}{x} dx
(ii) 0112x2dx\int_{0}^{1} \frac{1}{\sqrt{2 - x^2}} dx
(iii) 121exexdx\int_{1}^{2} \frac{1}{e^x - e^{-x}} dx

2. 解き方の手順

(i) 1elogxxdx\int_{1}^{e} \frac{\log x}{x} dx
u=logxu = \log x と置換すると、dudx=1x\frac{du}{dx} = \frac{1}{x} より du=1xdxdu = \frac{1}{x} dx となります。
積分範囲も変換します。x=1x = 1 のとき u=log1=0u = \log 1 = 0x=ex = e のとき u=loge=1u = \log e = 1 です。
したがって、
1elogxxdx=01udu=[12u2]01=12(1202)=12\int_{1}^{e} \frac{\log x}{x} dx = \int_{0}^{1} u \, du = \left[\frac{1}{2}u^2\right]_{0}^{1} = \frac{1}{2}(1^2 - 0^2) = \frac{1}{2}
(ii) 0112x2dx\int_{0}^{1} \frac{1}{\sqrt{2 - x^2}} dx
0112(1x22)dx=120111(x2)2dx\int_{0}^{1} \frac{1}{\sqrt{2(1 - \frac{x^2}{2})}} dx = \frac{1}{\sqrt{2}}\int_{0}^{1} \frac{1}{\sqrt{1 - (\frac{x}{\sqrt{2}})^2}} dx
u=x2u = \frac{x}{\sqrt{2}} と置換すると、dudx=12\frac{du}{dx} = \frac{1}{\sqrt{2}} より dx=2dudx = \sqrt{2} \, du となります。
積分範囲も変換します。x=0x = 0 のとき u=02=0u = \frac{0}{\sqrt{2}} = 0x=1x = 1 のとき u=12u = \frac{1}{\sqrt{2}} です。
したがって、
120111(x2)2dx=1201211u22du=01211u2du\frac{1}{\sqrt{2}}\int_{0}^{1} \frac{1}{\sqrt{1 - (\frac{x}{\sqrt{2}})^2}} dx = \frac{1}{\sqrt{2}}\int_{0}^{\frac{1}{\sqrt{2}}} \frac{1}{\sqrt{1 - u^2}} \sqrt{2} \, du = \int_{0}^{\frac{1}{\sqrt{2}}} \frac{1}{\sqrt{1 - u^2}} \, du
11u2du=arcsinu+C\int \frac{1}{\sqrt{1 - u^2}} du = \arcsin u + C より、
01211u2du=[arcsinu]012=arcsin(12)arcsin(0)=π40=π4\int_{0}^{\frac{1}{\sqrt{2}}} \frac{1}{\sqrt{1 - u^2}} \, du = [\arcsin u]_{0}^{\frac{1}{\sqrt{2}}} = \arcsin\left(\frac{1}{\sqrt{2}}\right) - \arcsin(0) = \frac{\pi}{4} - 0 = \frac{\pi}{4}
(iii) 121exexdx\int_{1}^{2} \frac{1}{e^x - e^{-x}} dx
1exex=1ex1ex=exe2x1\frac{1}{e^x - e^{-x}} = \frac{1}{e^x - \frac{1}{e^x}} = \frac{e^x}{e^{2x} - 1}
u=exu = e^x と置換すると、dudx=ex\frac{du}{dx} = e^x より dx=1exdu=1ududx = \frac{1}{e^x} \, du = \frac{1}{u} \, du となります。
積分範囲も変換します。x=1x = 1 のとき u=e1=eu = e^1 = ex=2x = 2 のとき u=e2u = e^2 です。
したがって、
12exe2x1dx=ee2uu211udu=ee21u21du\int_{1}^{2} \frac{e^x}{e^{2x} - 1} dx = \int_{e}^{e^2} \frac{u}{u^2 - 1} \frac{1}{u} \, du = \int_{e}^{e^2} \frac{1}{u^2 - 1} du
部分分数分解すると、1u21=1(u1)(u+1)=Au1+Bu+1\frac{1}{u^2 - 1} = \frac{1}{(u - 1)(u + 1)} = \frac{A}{u - 1} + \frac{B}{u + 1}
1=A(u+1)+B(u1)1 = A(u + 1) + B(u - 1) となり、u=1u = 1 のとき 1=2A1 = 2A より A=12A = \frac{1}{2}u=1u = -1 のとき 1=2B1 = -2B より B=12B = -\frac{1}{2}
したがって、
ee21u21du=ee2(1/2u11/2u+1)du=12ee2(1u11u+1)du\int_{e}^{e^2} \frac{1}{u^2 - 1} du = \int_{e}^{e^2} \left(\frac{1/2}{u - 1} - \frac{1/2}{u + 1}\right) du = \frac{1}{2} \int_{e}^{e^2} \left(\frac{1}{u - 1} - \frac{1}{u + 1}\right) du
=12[logu1logu+1]ee2=12[logu1u+1]ee2=12(log(e21e2+1)log(e1e+1))= \frac{1}{2}[\log|u - 1| - \log|u + 1|]_{e}^{e^2} = \frac{1}{2}\left[\log\left|\frac{u - 1}{u + 1}\right|\right]_{e}^{e^2} = \frac{1}{2}\left(\log\left(\frac{e^2 - 1}{e^2 + 1}\right) - \log\left(\frac{e - 1}{e + 1}\right)\right)
=12log(e21e2+1e+1e1)=12log((e1)(e+1)e2+1e+1e1)=12log((e+1)2e2+1)= \frac{1}{2}\log\left(\frac{e^2 - 1}{e^2 + 1} \cdot \frac{e + 1}{e - 1}\right) = \frac{1}{2}\log\left(\frac{(e - 1)(e + 1)}{e^2 + 1} \cdot \frac{e + 1}{e - 1}\right) = \frac{1}{2}\log\left(\frac{(e + 1)^2}{e^2 + 1}\right)

3. 最終的な答え

(i) 12\frac{1}{2}
(ii) π4\frac{\pi}{4}
(iii) 12log((e+1)2e2+1)\frac{1}{2}\log\left(\frac{(e + 1)^2}{e^2 + 1}\right)

「解析学」の関連問題

$0 \le \theta < 2\pi$ の範囲で、次の三角関数の方程式および不等式を解きます。 (1) $\cos(\theta + \frac{\pi}{4}) = \frac{\sqrt{3}...

三角関数三角方程式三角不等式弧度法
2025/7/25

関数 $f(x) = \cos^3 x + \sin^3 x + \frac{1}{2} \cos x \sin x - \frac{1}{2} (\cos x + \sin x)$ が与えられ、$t...

三角関数最大値最小値関数の合成微分
2025/7/25

$0 \le \theta \le \pi$ のとき、不等式 $2\sin^2\theta + \sqrt{3}\sin\theta\cos\theta - \cos^2\theta \ge \fra...

三角関数三角関数の合成不等式2倍角の公式
2025/7/25

関数 $f(x) = 2\cos 2x + 2(\sqrt{3}-1)\cos x + 2 - \sqrt{3}$ について、 (1) $f(\frac{\pi}{3})$ の値を求める。 (2) $...

三角関数不等式加法定理2倍角の公式
2025/7/25

関数 $f(\theta) = \sin \theta - 2\cos \theta + \sqrt{5}$ の最大値を求め、さらに $f(\theta)$ が $\theta = \alpha$ で...

三角関数最大値三角関数の合成
2025/7/25

$0 \le x \le \pi$ のとき、$\sqrt{3} \sin x + \cos x = \sqrt{2}$ を満たす $x$ の値を求める問題です。

三角関数三角関数の合成方程式解の公式
2025/7/25

$0 \le \theta < 2\pi$ のとき、関数 $y = \cos 2\theta + 2\sqrt{3}\sin\theta$ の最大値と最小値を求め、そのときの $\theta$ の値を...

三角関数最大値最小値微分平方完成
2025/7/25

次の3つの定積分を計算する問題です。 (1) $\int_{0}^{1} \frac{x-1}{(2-x)^{2}} dx$ (2) $\int_{1}^{2} x \sqrt{2-x} dx$ (3...

定積分積分計算置換積分部分分数分解
2025/7/25

関数 $f(x) = \ln(\sqrt{1+x^2} - x) + 1$ が与えられており、$f(a) = 4$ である。また、$f(x) = g(x) + 1$ であり、$g(x)$ が奇関数であ...

関数対数関数奇関数合成関数
2025/7/25

関数 $f(x)$ が以下のように定義されているとき、実数全体で単調減少となるような $a$ の範囲を求める問題です。 $f(x) = \begin{cases} x^2 - 4ax + 1 & (x...

関数の単調性対数関数微分不等式場合分け
2025/7/25