放物線 $y = x^2$ と直線 $y = 2x + a$ が2点 $(\alpha, \alpha^2), (\beta, \beta^2)$ で交わっている。ただし、$\alpha < \beta$ である。この放物線と直線で囲まれた図形の面積が $\frac{9}{2}$ であるとき、$a$ の値を求めよ。

解析学積分面積放物線直線
2025/7/26

1. 問題の内容

放物線 y=x2y = x^2 と直線 y=2x+ay = 2x + a が2点 (α,α2),(β,β2)(\alpha, \alpha^2), (\beta, \beta^2) で交わっている。ただし、α<β\alpha < \beta である。この放物線と直線で囲まれた図形の面積が 92\frac{9}{2} であるとき、aa の値を求めよ。

2. 解き方の手順

まず、x2=2x+ax^2 = 2x + a を解いて、交点の xx 座標 α\alphaβ\beta を求める。
x22xa=0x^2 - 2x - a = 0
解の公式より、
x=2±4+4a2=1±1+ax = \frac{2 \pm \sqrt{4 + 4a}}{2} = 1 \pm \sqrt{1 + a}
したがって、α=11+a,β=1+1+a\alpha = 1 - \sqrt{1 + a}, \beta = 1 + \sqrt{1 + a} となる。ただし、a>1a > -1 である必要がある。
次に、放物線と直線で囲まれた面積 SS を計算する。
S=αβ(2x+ax2)dxS = \int_{\alpha}^{\beta} (2x + a - x^2) dx
S=[x2+axx33]αβS = \left[x^2 + ax - \frac{x^3}{3}\right]_{\alpha}^{\beta}
S=(β2+aββ33)(α2+aαα33)S = (\beta^2 + a\beta - \frac{\beta^3}{3}) - (\alpha^2 + a\alpha - \frac{\alpha^3}{3})
S=(β2α2)+a(βα)13(β3α3)S = (\beta^2 - \alpha^2) + a(\beta - \alpha) - \frac{1}{3}(\beta^3 - \alpha^3)
S=(βα)(β+α)+a(βα)13(βα)(β2+αβ+α2)S = (\beta - \alpha)(\beta + \alpha) + a(\beta - \alpha) - \frac{1}{3}(\beta - \alpha)(\beta^2 + \alpha\beta + \alpha^2)
βα=(1+1+a)(11+a)=21+a\beta - \alpha = (1 + \sqrt{1 + a}) - (1 - \sqrt{1 + a}) = 2\sqrt{1 + a}
β+α=(1+1+a)+(11+a)=2\beta + \alpha = (1 + \sqrt{1 + a}) + (1 - \sqrt{1 + a}) = 2
αβ=(11+a)(1+1+a)=1(1+a)=a\alpha\beta = (1 - \sqrt{1 + a})(1 + \sqrt{1 + a}) = 1 - (1 + a) = -a
β2+αβ+α2=(β+α)2αβ=22(a)=4+a\beta^2 + \alpha\beta + \alpha^2 = (\beta + \alpha)^2 - \alpha\beta = 2^2 - (-a) = 4 + a
S=(21+a)(2)+a(21+a)13(21+a)(4+a)S = (2\sqrt{1 + a})(2) + a(2\sqrt{1 + a}) - \frac{1}{3}(2\sqrt{1 + a})(4 + a)
S=41+a+2a1+a23(4+a)1+aS = 4\sqrt{1 + a} + 2a\sqrt{1 + a} - \frac{2}{3}(4 + a)\sqrt{1 + a}
S=1+a(4+2a8323a)S = \sqrt{1 + a}\left(4 + 2a - \frac{8}{3} - \frac{2}{3}a\right)
S=1+a(1283+623a)S = \sqrt{1 + a}\left(\frac{12 - 8}{3} + \frac{6 - 2}{3}a\right)
S=1+a(43+43a)=43(1+a)1+a=43(1+a)3/2S = \sqrt{1 + a}\left(\frac{4}{3} + \frac{4}{3}a\right) = \frac{4}{3}(1 + a)\sqrt{1 + a} = \frac{4}{3}(1 + a)^{3/2}
問題文より、S=92S = \frac{9}{2} なので、
43(1+a)3/2=92\frac{4}{3}(1 + a)^{3/2} = \frac{9}{2}
(1+a)3/2=92×34=278(1 + a)^{3/2} = \frac{9}{2} \times \frac{3}{4} = \frac{27}{8}
1+a=(278)2/3=(3323)2/3=(32)2=941 + a = (\frac{27}{8})^{2/3} = (\frac{3^3}{2^3})^{2/3} = (\frac{3}{2})^2 = \frac{9}{4}
a=941=54a = \frac{9}{4} - 1 = \frac{5}{4}

3. 最終的な答え

a=54a = \frac{5}{4}