与えられた微分方程式の解を級数の形で求める問題です。 1. $\frac{dy}{dx} = xy + 1, \quad (x = 0, y = 0)$

解析学微分方程式級数解変数分離
2025/7/26

1. 問題の内容

与えられた微分方程式の解を級数の形で求める問題です。

1. $\frac{dy}{dx} = xy + 1, \quad (x = 0, y = 0)$

2. $\frac{dy}{dx} = 2xy + x, \quad (x = 0, y = 1)$

2. 解き方の手順

1. $\frac{dy}{dx} = xy + 1, \quad (x = 0, y = 0)$

級数解を y=n=0anxny = \sum_{n=0}^{\infty} a_n x^n と仮定します。
dydx=n=1nanxn1\frac{dy}{dx} = \sum_{n=1}^{\infty} n a_n x^{n-1} となります。
与えられた微分方程式に代入すると、
n=1nanxn1=xn=0anxn+1\sum_{n=1}^{\infty} n a_n x^{n-1} = x \sum_{n=0}^{\infty} a_n x^n + 1
n=1nanxn1=n=0anxn+1+1\sum_{n=1}^{\infty} n a_n x^{n-1} = \sum_{n=0}^{\infty} a_n x^{n+1} + 1
n=0(n+1)an+1xn=n=1an1xn+1\sum_{n=0}^{\infty} (n+1) a_{n+1} x^{n} = \sum_{n=1}^{\infty} a_{n-1} x^{n} + 1
a1+n=1(n+1)an+1xn=n=1an1xn+1a_1 + \sum_{n=1}^{\infty} (n+1) a_{n+1} x^{n} = \sum_{n=1}^{\infty} a_{n-1} x^{n} + 1
定数項を比較すると、a1=1a_1 = 1
xnx^n の係数を比較すると、(n+1)an+1=an1(n+1) a_{n+1} = a_{n-1}
したがって、an+1=an1n+1a_{n+1} = \frac{a_{n-1}}{n+1} が得られます。
初期条件 x=0,y=0x = 0, y = 0 より、y(0)=a0=0y(0) = a_0 = 0 が得られます。
a1=1,a0=0a_1 = 1, a_0 = 0 から、a2=a02=0,a3=a13=13,a4=a24=0,a5=a35=115a_2 = \frac{a_0}{2} = 0, a_3 = \frac{a_1}{3} = \frac{1}{3}, a_4 = \frac{a_2}{4} = 0, a_5 = \frac{a_3}{5} = \frac{1}{15} となります。
したがって、y=x+13x3+115x5+...y = x + \frac{1}{3} x^3 + \frac{1}{15} x^5 + ...

2. $\frac{dy}{dx} = 2xy + x, \quad (x = 0, y = 1)$

dydx=x(2y+1)\frac{dy}{dx} = x(2y + 1)
変数分離を行うと、dy2y+1=xdx\frac{dy}{2y+1} = x dx
両辺を積分すると、dy2y+1=xdx\int \frac{dy}{2y+1} = \int x dx
12ln2y+1=12x2+C\frac{1}{2} \ln |2y+1| = \frac{1}{2} x^2 + C
ln2y+1=x2+2C\ln |2y+1| = x^2 + 2C
2y+1=ex2+2C=e2Cex2=Aex2|2y+1| = e^{x^2 + 2C} = e^{2C} e^{x^2} = A e^{x^2}
2y+1=Aex22y + 1 = A e^{x^2}
y=Aex212y = \frac{A e^{x^2} - 1}{2}
初期条件 x=0,y=1x = 0, y = 1 より、1=Ae012=A121 = \frac{A e^{0} - 1}{2} = \frac{A-1}{2}
2=A12 = A - 1 より、A=3A = 3
y=3ex212y = \frac{3 e^{x^2} - 1}{2}
ex2=1+x2+x42!+x63!+...e^{x^2} = 1 + x^2 + \frac{x^4}{2!} + \frac{x^6}{3!} + ...
y=3(1+x2+x42!+x63!+...)12=2+3x2+3x42+x62+...2=1+32x2+34x4+14x6+...y = \frac{3 (1 + x^2 + \frac{x^4}{2!} + \frac{x^6}{3!} + ...) - 1}{2} = \frac{2 + 3x^2 + \frac{3x^4}{2} + \frac{x^6}{2} + ...}{2} = 1 + \frac{3}{2} x^2 + \frac{3}{4} x^4 + \frac{1}{4} x^6 + ...

3. 最終的な答え

4. $y = x + \frac{1}{3} x^3 + \frac{1}{15} x^5 + ...$

5. $y = 1 + \frac{3}{2} x^2 + \frac{3}{4} x^4 + \frac{1}{4} x^6 + ...$