与えられた4つの不定積分を計算する問題です。 (1) $\int x \tan^{-1}x \, dx$ (2) $\int \sqrt{4-x^2} \, dx$ (3) $\int \frac{1}{\cos x} \, dx$ (4) $\int (x^2-3x+1)e^{2x-1} \, dx$

解析学不定積分部分積分三角関数置換積分
2025/8/3

1. 問題の内容

与えられた4つの不定積分を計算する問題です。
(1) xtan1xdx\int x \tan^{-1}x \, dx
(2) 4x2dx\int \sqrt{4-x^2} \, dx
(3) 1cosxdx\int \frac{1}{\cos x} \, dx
(4) (x23x+1)e2x1dx\int (x^2-3x+1)e^{2x-1} \, dx

2. 解き方の手順

(1) xtan1xdx\int x \tan^{-1}x \, dx
部分積分を用います。u=tan1xu = \tan^{-1}x, dv=xdxdv = x \, dx とすると、du=11+x2dxdu = \frac{1}{1+x^2} \, dx, v=x22v = \frac{x^2}{2}
xtan1xdx=x22tan1xx2211+x2dx\int x \tan^{-1}x \, dx = \frac{x^2}{2} \tan^{-1}x - \int \frac{x^2}{2} \cdot \frac{1}{1+x^2} \, dx
=x22tan1x12x21+x2dx=x22tan1x12x2+111+x2dx= \frac{x^2}{2} \tan^{-1}x - \frac{1}{2} \int \frac{x^2}{1+x^2} \, dx = \frac{x^2}{2} \tan^{-1}x - \frac{1}{2} \int \frac{x^2+1-1}{1+x^2} \, dx
=x22tan1x12(111+x2)dx=x22tan1x12(xtan1x)+C= \frac{x^2}{2} \tan^{-1}x - \frac{1}{2} \int \left(1 - \frac{1}{1+x^2}\right) \, dx = \frac{x^2}{2} \tan^{-1}x - \frac{1}{2} (x - \tan^{-1}x) + C
=x22tan1xx2+12tan1x+C=x2+12tan1xx2+C= \frac{x^2}{2} \tan^{-1}x - \frac{x}{2} + \frac{1}{2} \tan^{-1}x + C = \frac{x^2+1}{2} \tan^{-1}x - \frac{x}{2} + C
(2) 4x2dx\int \sqrt{4-x^2} \, dx
三角関数置換を用います。x=2sinθx = 2\sin\theta とすると、dx=2cosθdθdx = 2\cos\theta \, d\theta, 4x2=44sin2θ=2cosθ\sqrt{4-x^2} = \sqrt{4-4\sin^2\theta} = 2\cos\theta
4x2dx=2cosθ2cosθdθ=4cos2θdθ\int \sqrt{4-x^2} \, dx = \int 2\cos\theta \cdot 2\cos\theta \, d\theta = 4 \int \cos^2\theta \, d\theta
=41+cos(2θ)2dθ=2(1+cos(2θ))dθ=2(θ+12sin(2θ))+C= 4 \int \frac{1+\cos(2\theta)}{2} \, d\theta = 2 \int (1+\cos(2\theta)) \, d\theta = 2\left(\theta + \frac{1}{2}\sin(2\theta)\right) + C
=2θ+sin(2θ)+C=2θ+2sinθcosθ+C= 2\theta + \sin(2\theta) + C = 2\theta + 2\sin\theta\cos\theta + C
x=2sinθx = 2\sin\theta より、sinθ=x2\sin\theta = \frac{x}{2}, θ=sin1(x2)\theta = \sin^{-1}\left(\frac{x}{2}\right), cosθ=4x22\cos\theta = \frac{\sqrt{4-x^2}}{2}
=2sin1(x2)+2x24x22+C=2sin1(x2)+x4x22+C= 2\sin^{-1}\left(\frac{x}{2}\right) + 2 \cdot \frac{x}{2} \cdot \frac{\sqrt{4-x^2}}{2} + C = 2\sin^{-1}\left(\frac{x}{2}\right) + \frac{x\sqrt{4-x^2}}{2} + C
(3) 1cosxdx=secxdx\int \frac{1}{\cos x} \, dx = \int \sec x \, dx
secxdx=secx(secx+tanx)secx+tanxdx=sec2x+secxtanxsecx+tanxdx\int \sec x \, dx = \int \frac{\sec x(\sec x + \tan x)}{\sec x + \tan x} \, dx = \int \frac{\sec^2 x + \sec x \tan x}{\sec x + \tan x} \, dx
u=secx+tanxu = \sec x + \tan x とすると、du=(secxtanx+sec2x)dxdu = (\sec x \tan x + \sec^2 x) \, dx
1udu=lnu+C=lnsecx+tanx+C\int \frac{1}{u} \, du = \ln |u| + C = \ln |\sec x + \tan x| + C
(4) (x23x+1)e2x1dx=1e(x23x+1)e2xdx\int (x^2-3x+1)e^{2x-1} \, dx = \frac{1}{e} \int (x^2-3x+1)e^{2x} \, dx
部分積分を繰り返し用います。
まず、u=x23x+1u = x^2-3x+1, dv=e2xdxdv = e^{2x} \, dx とすると、du=(2x3)dxdu = (2x-3) \, dx, v=12e2xv = \frac{1}{2}e^{2x}
1e(x23x+1)e2xdx=1e[12(x23x+1)e2x12(2x3)e2xdx]\frac{1}{e} \int (x^2-3x+1)e^{2x} \, dx = \frac{1}{e} \left[ \frac{1}{2}(x^2-3x+1)e^{2x} - \int \frac{1}{2}(2x-3)e^{2x} \, dx \right]
=12e(x23x+1)e2x12e(2x3)e2xdx= \frac{1}{2e} (x^2-3x+1)e^{2x} - \frac{1}{2e} \int (2x-3)e^{2x} \, dx
次に、u=2x3u = 2x-3, dv=e2xdxdv = e^{2x} \, dx とすると、du=2dxdu = 2 \, dx, v=12e2xv = \frac{1}{2}e^{2x}
=12e(x23x+1)e2x12e[12(2x3)e2x122e2xdx]= \frac{1}{2e} (x^2-3x+1)e^{2x} - \frac{1}{2e} \left[ \frac{1}{2}(2x-3)e^{2x} - \int \frac{1}{2} \cdot 2 e^{2x} \, dx \right]
=12e(x23x+1)e2x14e(2x3)e2x+12ee2xdx= \frac{1}{2e} (x^2-3x+1)e^{2x} - \frac{1}{4e} (2x-3)e^{2x} + \frac{1}{2e} \int e^{2x} \, dx
=12e(x23x+1)e2x14e(2x3)e2x+14ee2x+C= \frac{1}{2e} (x^2-3x+1)e^{2x} - \frac{1}{4e} (2x-3)e^{2x} + \frac{1}{4e} e^{2x} + C
=1e(12x232x+1212x+34+14)e2x+C=1e(12x22x+32)e2x+C= \frac{1}{e} \left( \frac{1}{2}x^2 - \frac{3}{2}x + \frac{1}{2} - \frac{1}{2}x + \frac{3}{4} + \frac{1}{4} \right) e^{2x} + C = \frac{1}{e} \left( \frac{1}{2}x^2 - 2x + \frac{3}{2} \right) e^{2x} + C
=(12x22x+32)e2x1+C= \left( \frac{1}{2}x^2 - 2x + \frac{3}{2} \right) e^{2x-1} + C

3. 最終的な答え

(1) xtan1xdx=x2+12tan1xx2+C\int x \tan^{-1}x \, dx = \frac{x^2+1}{2} \tan^{-1}x - \frac{x}{2} + C
(2) 4x2dx=2sin1(x2)+x4x22+C\int \sqrt{4-x^2} \, dx = 2\sin^{-1}\left(\frac{x}{2}\right) + \frac{x\sqrt{4-x^2}}{2} + C
(3) 1cosxdx=lnsecx+tanx+C\int \frac{1}{\cos x} \, dx = \ln |\sec x + \tan x| + C
(4) (x23x+1)e2x1dx=(12x22x+32)e2x1+C\int (x^2-3x+1)e^{2x-1} \, dx = \left( \frac{1}{2}x^2 - 2x + \frac{3}{2} \right) e^{2x-1} + C

「解析学」の関連問題

(1) 関数 $f(x) = \frac{2}{3} \cos^2 x + \frac{2}{3} \cos 2x - \frac{1}{3}$ を、$x^2$ の項までマクローリン展開した関数を求め...

マクローリン展開三角関数増減極値最大値最小値
2025/8/3

与えられた関数の、指定された点における接平面の方程式を求める問題です。特に3番目の関数 $z = \frac{x}{x+y}$ について、点 $(-2, 1, 2)$ における接平面の方程式を求めます...

偏微分接平面多変数関数
2025/8/3

広義積分の値を求める問題です。以下の3つの積分を計算します。 (i) $\int_{0}^{1} x \log x \, dx$ (ii) $\int_{0}^{5} \frac{1}{\sqrt{5...

広義積分積分部分積分置換積分
2025/8/3

与えられた3つの関数について、それぞれの逆関数の導関数を求める問題です。 (1) $y = x^2 + 4x - 3$ ($x < -2$) (2) $y = \tan 2x$ ($-\frac{\p...

逆関数導関数微分三角関数
2025/8/3

与えられた2次曲線上の点における接線の方程式を求め、選択肢から選ぶ問題です。具体的には以下の4つの問題があります。 (1) $y^2 = 4x$ 上の点 $(1, -2)$ における接線 (2) $x...

接線陰関数微分二次曲線
2025/8/3

与えられた関数 $y = \cos^{-1}(\frac{x}{2})$ の導関数 $\frac{dy}{dx}$ を求めます。

微分逆三角関数連鎖律導関数
2025/8/3

関数 $f(x) = e^x - \sin(x)$ について、以下の問いに答えます。 (1) $f(x)$ のマクローリン展開を3次まで求めます。 (2) (1)で求めたマクローリン展開を $g(x)...

マクローリン展開関数の増減関数の凹凸グラフの概形
2025/8/3

与えられた関数 $f(x) = 5\cos 2x - 3$ について、その最大値、最小値、周期を求め、また、別の関数 $g(x) = -\sin x$ との共有点の個数を求め、その座標に関連する方程式...

三角関数最大値最小値周期共有点方程式
2025/8/3

問題60では、$0 < \alpha < \frac{\pi}{2}$ かつ $\cos \alpha = \frac{3}{5}$ のとき、以下の値を求める。 (1) $\sin 2\alpha$ ...

三角関数加法定理半角の公式三角方程式
2025/8/3

与えられた数列の和 $S_n = \frac{2}{3\cdot5} + \frac{2}{5\cdot7} + \frac{2}{7\cdot9} + \dots + \frac{2}{(2n+1)...

数列部分分数分解telescoping sum無限級数
2025/8/3