$x = \frac{1}{2}(a^{\frac{1}{2}} + a^{-\frac{1}{2}})$ ($a > 0$, $a \neq 1$) のとき、$(x + \sqrt{x^2-1})^2$ の値を求めよ。

代数学式の計算平方根場合分け指数
2025/8/10

1. 問題の内容

x=12(a12+a12)x = \frac{1}{2}(a^{\frac{1}{2}} + a^{-\frac{1}{2}}) (a>0a > 0, a1a \neq 1) のとき、(x+x21)2(x + \sqrt{x^2-1})^2 の値を求めよ。

2. 解き方の手順

まず、x2x^2 を計算する。
x2=(12(a12+a12))2=14(a+2+a1)x^2 = \left( \frac{1}{2}(a^{\frac{1}{2}} + a^{-\frac{1}{2}}) \right)^2 = \frac{1}{4} (a + 2 + a^{-1})
次に、x21x^2 - 1 を計算する。
x21=14(a+2+a1)1=14(a2+a1)=14(a12a12)2x^2 - 1 = \frac{1}{4} (a + 2 + a^{-1}) - 1 = \frac{1}{4} (a - 2 + a^{-1}) = \frac{1}{4} (a^{\frac{1}{2}} - a^{-\frac{1}{2}})^2
したがって、x21=14(a12a12)2=12a12a12\sqrt{x^2 - 1} = \sqrt{\frac{1}{4} (a^{\frac{1}{2}} - a^{-\frac{1}{2}})^2} = \frac{1}{2} | a^{\frac{1}{2}} - a^{-\frac{1}{2}} |
a>0a > 0 に注意して計算を進める。
x+x21=12(a12+a12)+12a12a12x + \sqrt{x^2 - 1} = \frac{1}{2} (a^{\frac{1}{2}} + a^{-\frac{1}{2}}) + \frac{1}{2} | a^{\frac{1}{2}} - a^{-\frac{1}{2}} |
ここで、a>1a > 1 の場合、a12>a12a^{\frac{1}{2}} > a^{-\frac{1}{2}} なので、a12a12=a12a12| a^{\frac{1}{2}} - a^{-\frac{1}{2}} | = a^{\frac{1}{2}} - a^{-\frac{1}{2}}
よって、x+x21=12(a12+a12)+12(a12a12)=a12x + \sqrt{x^2 - 1} = \frac{1}{2} (a^{\frac{1}{2}} + a^{-\frac{1}{2}}) + \frac{1}{2} (a^{\frac{1}{2}} - a^{-\frac{1}{2}}) = a^{\frac{1}{2}}
(x+x21)2=(a12)2=a(x + \sqrt{x^2 - 1})^2 = (a^{\frac{1}{2}})^2 = a
0<a<10 < a < 1 の場合、a12<a12a^{\frac{1}{2}} < a^{-\frac{1}{2}} なので、a12a12=a12a12| a^{\frac{1}{2}} - a^{-\frac{1}{2}} | = a^{-\frac{1}{2}} - a^{\frac{1}{2}}
よって、x+x21=12(a12+a12)+12(a12a12)=a12x + \sqrt{x^2 - 1} = \frac{1}{2} (a^{\frac{1}{2}} + a^{-\frac{1}{2}}) + \frac{1}{2} (a^{-\frac{1}{2}} - a^{\frac{1}{2}}) = a^{-\frac{1}{2}}
(x+x21)2=(a12)2=a1=1a(x + \sqrt{x^2 - 1})^2 = (a^{-\frac{1}{2}})^2 = a^{-1} = \frac{1}{a}
問題文に aa の範囲に関する記述がないため、a>1a > 1 もしくは 0<a<10 < a < 1 の場合で場合分けして答える。

3. 最終的な答え

a>1a > 1 のとき aa
0<a<10 < a < 1 のとき 1a\frac{1}{a}