Oを原点とする座標空間に3点A(1, -1, 0), B(1, 1, 4), C(4, 3, 5)がある。平面OABに関して点Cと対称な点をDとする。 (1) $\overrightarrow{OA} \cdot \overrightarrow{OB}$ と三角形OABの面積を求める。 (2) 実数s, t, uを用いて、$\overrightarrow{OD} = s\overrightarrow{OA} + t\overrightarrow{OB} + u\overrightarrow{OC}$ の形で表す。平面OABに関して点Dと点Cは対称であることから、u, $\overrightarrow{CD} \cdot \overrightarrow{OA}$, $\overrightarrow{CD} \cdot \overrightarrow{OB}$, s, tを求める。 (3) 点Cと点Dの間の距離と、四面体OABCの体積を求める。 (4) 三角形ABCの面積と、三角形ABCを底面とする三角錐O-ABCの高さを求める。 (5) 4点A, B, C, Dのすべてを通る球面の中心のz座標と半径を求める。

幾何学空間ベクトル平面対称点四面体体積球面
2025/3/6

1. 問題の内容

Oを原点とする座標空間に3点A(1, -1, 0), B(1, 1, 4), C(4, 3, 5)がある。平面OABに関して点Cと対称な点をDとする。
(1) OAOB\overrightarrow{OA} \cdot \overrightarrow{OB} と三角形OABの面積を求める。
(2) 実数s, t, uを用いて、OD=sOA+tOB+uOC\overrightarrow{OD} = s\overrightarrow{OA} + t\overrightarrow{OB} + u\overrightarrow{OC} の形で表す。平面OABに関して点Dと点Cは対称であることから、u, CDOA\overrightarrow{CD} \cdot \overrightarrow{OA}, CDOB\overrightarrow{CD} \cdot \overrightarrow{OB}, s, tを求める。
(3) 点Cと点Dの間の距離と、四面体OABCの体積を求める。
(4) 三角形ABCの面積と、三角形ABCを底面とする三角錐O-ABCの高さを求める。
(5) 4点A, B, C, Dのすべてを通る球面の中心のz座標と半径を求める。

2. 解き方の手順

(1)
OA=(1,1,0)\overrightarrow{OA} = (1, -1, 0)
OB=(1,1,4)\overrightarrow{OB} = (1, 1, 4)
OAOB=11+(1)1+04=11+0=0\overrightarrow{OA} \cdot \overrightarrow{OB} = 1 \cdot 1 + (-1) \cdot 1 + 0 \cdot 4 = 1 - 1 + 0 = 0
三角形OABの面積は、
S=12OA2OB2(OAOB)2=12(12+(1)2+02)(12+12+42)02=12218=1236=126=3S = \frac{1}{2} \sqrt{|\overrightarrow{OA}|^2 |\overrightarrow{OB}|^2 - (\overrightarrow{OA} \cdot \overrightarrow{OB})^2} = \frac{1}{2} \sqrt{(1^2 + (-1)^2 + 0^2)(1^2 + 1^2 + 4^2) - 0^2} = \frac{1}{2} \sqrt{2 \cdot 18} = \frac{1}{2} \sqrt{36} = \frac{1}{2} \cdot 6 = 3
(2)
点CとDは平面OABに関して対称なので、u=1u = -1
CD=ODOC=sOA+tOB2OC=(s24,s+2t23,4t25)\overrightarrow{CD} = \overrightarrow{OD} - \overrightarrow{OC} = s\overrightarrow{OA} + t\overrightarrow{OB} - 2\overrightarrow{OC} = (s - 2 \cdot 4, -s + 2t - 2 \cdot 3, 4t - 2 \cdot 5)
CD=(s8,s+t6,4t10)\overrightarrow{CD} = (s-8, -s+t-6, 4t-10)
CDOA=(s8)1+(s+t6)(1)+(4t10)0=s8+st+6=2st2=0\overrightarrow{CD} \cdot \overrightarrow{OA} = (s-8) \cdot 1 + (-s+t-6) \cdot (-1) + (4t-10) \cdot 0 = s - 8 + s - t + 6 = 2s - t - 2 = 0
CDOB=(s8)1+(s+t6)1+(4t10)4=s8s+t6+16t40=17t54=0\overrightarrow{CD} \cdot \overrightarrow{OB} = (s-8) \cdot 1 + (-s+t-6) \cdot 1 + (4t-10) \cdot 4 = s - 8 - s + t - 6 + 16t - 40 = 17t - 54 = 0
17t=5417t = 54
t=5417t = \frac{54}{17}
2s54172=02s - \frac{54}{17} - 2 = 0
2s=5417+2=54+3417=88172s = \frac{54}{17} + 2 = \frac{54 + 34}{17} = \frac{88}{17}
s=4417s = \frac{44}{17}
CDOA=0\overrightarrow{CD} \cdot \overrightarrow{OA} = 0
CDOB=0\overrightarrow{CD} \cdot \overrightarrow{OB} = 0
u=1,s=4417,t=5417u = -1, s = \frac{44}{17}, t = \frac{54}{17}
(3)
OC=(4,3,5)\overrightarrow{OC} = (4, 3, 5)
OD=4417(1,1,0)+5417(1,1,4)(4,3,5)=(4417+54174,4417+54173,216175)\overrightarrow{OD} = \frac{44}{17}(1, -1, 0) + \frac{54}{17}(1, 1, 4) - (4, 3, 5) = (\frac{44}{17} + \frac{54}{17} - 4, -\frac{44}{17} + \frac{54}{17} - 3, \frac{216}{17} - 5)
OD=(986817,105117,2168517)=(3017,4117,13117)\overrightarrow{OD} = (\frac{98 - 68}{17}, \frac{10 - 51}{17}, \frac{216 - 85}{17}) = (\frac{30}{17}, -\frac{41}{17}, \frac{131}{17})
CD=ODOC=(30174,41173,131175)=(306817,415117,1318517)=(3817,9217,4617)\overrightarrow{CD} = \overrightarrow{OD} - \overrightarrow{OC} = (\frac{30}{17} - 4, -\frac{41}{17} - 3, \frac{131}{17} - 5) = (\frac{30 - 68}{17}, \frac{-41 - 51}{17}, \frac{131 - 85}{17}) = (-\frac{38}{17}, -\frac{92}{17}, \frac{46}{17})
CD=CD=(3817)2+(9217)2+(4617)2=382+922+46217=1444+8464+211617=1202417=4300617=2300617CD = |\overrightarrow{CD}| = \sqrt{(-\frac{38}{17})^2 + (-\frac{92}{17})^2 + (\frac{46}{17})^2} = \frac{\sqrt{38^2 + 92^2 + 46^2}}{17} = \frac{\sqrt{1444 + 8464 + 2116}}{17} = \frac{\sqrt{12024}}{17} = \frac{\sqrt{4 \cdot 3006}}{17} = \frac{2 \sqrt{3006}}{17}
平面OABの法線ベクトル n=OA×OB=(1,1,0)×(1,1,4)=(4,4,2)=2(2,2,1)\vec{n} = \overrightarrow{OA} \times \overrightarrow{OB} = (1, -1, 0) \times (1, 1, 4) = (-4, -4, 2) = -2(2, 2, -1)
四面体OABCの体積 V=16(OA×OB)OC=16(4,4,2)(4,3,5)=161612+10=1618=3V = \frac{1}{6} |(\overrightarrow{OA} \times \overrightarrow{OB}) \cdot \overrightarrow{OC}| = \frac{1}{6} |(-4, -4, 2) \cdot (4, 3, 5)| = \frac{1}{6} |-16 - 12 + 10| = \frac{1}{6} |-18| = 3
(4)
AB=(0,2,4)\overrightarrow{AB} = (0, 2, 4)
AC=(3,4,5)\overrightarrow{AC} = (3, 4, 5)
AB×AC=(816,120,06)=(8,12,6)\overrightarrow{AB} \times \overrightarrow{AC} = (8 - 16, 12 - 0, 0 - 6) = (-8, 12, -6)
三角形ABCの面積 S=12AB×AC=12(8)2+122+(6)2=1264+144+36=12244=12461=61S = \frac{1}{2} |\overrightarrow{AB} \times \overrightarrow{AC}| = \frac{1}{2} \sqrt{(-8)^2 + 12^2 + (-6)^2} = \frac{1}{2} \sqrt{64 + 144 + 36} = \frac{1}{2} \sqrt{244} = \frac{1}{2} \sqrt{4 \cdot 61} = \sqrt{61}
四面体OABCの体積は3なので、高さ h=3VS=3361=961=96161h = \frac{3V}{S} = \frac{3 \cdot 3}{\sqrt{61}} = \frac{9}{\sqrt{61}} = \frac{9 \sqrt{61}}{61}
(5)
4点A, B, C, Dのすべてを通る球面の中心をP(x, y, z)とする。
球面の中心は線分CDの中点を通るので, Pは平面OABに関して線分CDの中点を通る。
線分CDの中点Mは OM=OC+OD2=12((4,3,5)+(3017,4117,13117))=(34+3034,514134,85+13134)=(6434,1034,21634)=(3217,517,10817)\overrightarrow{OM} = \frac{\overrightarrow{OC} + \overrightarrow{OD}}{2} = \frac{1}{2} ((4, 3, 5) + (\frac{30}{17}, -\frac{41}{17}, \frac{131}{17})) = (\frac{34+30}{34}, \frac{51 - 41}{34}, \frac{85+131}{34}) = (\frac{64}{34}, \frac{10}{34}, \frac{216}{34}) = (\frac{32}{17}, \frac{5}{17}, \frac{108}{17})
中心Pは M + s(2, 2, -1) の形となる。 M + s(2, 2, -1) = P
球の中心Pのz座標は 10817\frac{108}{17}
PA2=PB2=PC2=PD2=R2PA^2 = PB^2 = PC^2 = PD^2 = R^2
0,3,2300617,961610, 3, \frac{2\sqrt{3006}}{17}, \frac{9 \sqrt{61}}{61}

3. 最終的な答え

(1) 0, 3
(2) -1, 0, 0, 44/17, 54/17
(3) 2300617\frac{2\sqrt{3006}}{17}, 3
(4) 61,96161\sqrt{61}, \frac{9\sqrt{61}}{61}
(5) 10817\frac{108}{17}

「幾何学」の関連問題

楕円 $4x^2 + 9y^2 = 1$ で囲まれた部分の面積 $S$ を求めよ。

楕円面積積分
2025/7/23

与えられた立体は3つの立体で構成されている。 1つ目は三角柱、2つ目は台形を底面とする四角柱を三角柱の側面に沿って切った立体、3つ目は半径4のおうぎ形を底面とする立体を2つ目の立体の側面に沿って切った...

立体図形体積おうぎ形三角柱四角柱積分
2025/7/23

楕円 $\frac{x^2}{9} + \frac{y^2}{4} = 1$ で囲まれた部分の面積 $S$ を求めよ。

楕円面積積分
2025/7/23

$a>0$, $b>0$ とする。点 $A(0,a)$ を中心とする半径 $r$ の円が、双曲線 $x^2 - \frac{y^2}{b^2} = 1$ と 2 点 $B(s,t)$, $C(-s,t...

双曲線接線正三角形数式処理
2025/7/23

問題文は、3つの立体から構成される立体の体積を求めるものです。 * 1つ目は三角柱。 * 2つ目は台形を底面とする四角柱を、三角柱の側面に沿って切った立体。 * 3つ目は半径4のおうぎ形を...

体積立体三角柱四角柱おうぎ形三角関数
2025/7/23

円に内接する四角形ABCDにおいて、AB=8, BC=3, BD=7, AD=5である。 (1) ∠BADの大きさを求める。 (2) 辺CDの長さを求める。 (3) 四角形ABCDの面積を求める。

四角形余弦定理面積三角比
2025/7/23

空間内の6点A, B, C, D, E, Fは一辺の長さが1の正八面体の頂点であり、四角形ABCDは正方形である。ベクトル $\vec{b} = \vec{AB}$, $\vec{d} = \vec{...

ベクトル内積空間図形正八面体面積
2025/7/23

平行四辺形ABCDにおいて、辺BC上にAB=AEとなる点Eをとる。このとき、三角形ABCと三角形EADが合同であることを証明する。

平行四辺形合同三角形証明辺の長さ角の性質
2025/7/23

円に内接する四角形ABCDにおいて、$AB = 3\sqrt{2}$, $BC = 4$, $CD = \sqrt{2}$, $\angle ABC = 45^\circ$ であるとき、辺ADの長さを...

四角形余弦定理内接角度辺の長さ
2025/7/23

$0^\circ < x < 90^\circ$、 $0^\circ < y < 90^\circ$ のとき、次の問いに答えます。 (1) $\sin(x+y)$ と $\sin x + \sin y...

三角関数不等式三角関数の加法定理三角関数の合成
2025/7/23