複素数平面上に点A($\alpha$), B($\beta$), C($\gamma$)があり、三角形ABCがある。辺BCの中点をMとする。辺AB, ACをそれぞれ斜辺とする2つの直角二等辺三角形を三角形ABCの外側に作り、それらの頂点をP, Qとする。このとき、MP$\perp$MQ, MP=MQであることを示せ。

幾何学複素数平面幾何学直角二等辺三角形ベクトル
2025/6/4

1. 問題の内容

複素数平面上に点A(α\alpha), B(β\beta), C(γ\gamma)があり、三角形ABCがある。辺BCの中点をMとする。辺AB, ACをそれぞれ斜辺とする2つの直角二等辺三角形を三角形ABCの外側に作り、それらの頂点をP, Qとする。このとき、MP\perpMQ, MP=MQであることを示せ。

2. 解き方の手順

まず、点P, Q, Mの複素数表示をそれぞれp, q, mとする。
Mは辺BCの中点なので、m=β+γ2m = \frac{\beta + \gamma}{2}
Pは辺ABを斜辺とする直角二等辺三角形の頂点なので、
pαβα=12eπ4i=12(cos(π4)+isin(π4))=12(1i)\frac{p - \alpha}{\beta - \alpha} = \frac{1}{\sqrt{2}}e^{-\frac{\pi}{4}i} = \frac{1}{\sqrt{2}}(\cos(-\frac{\pi}{4}) + i\sin(-\frac{\pi}{4})) = \frac{1}{2}(1 - i)
よって、
p=α+12(1i)(βα)=α+βα2i(βα)2=α+β2i(βα)2p = \alpha + \frac{1}{2}(1 - i)(\beta - \alpha) = \alpha + \frac{\beta - \alpha}{2} - \frac{i(\beta - \alpha)}{2} = \frac{\alpha + \beta}{2} - \frac{i(\beta - \alpha)}{2}
Qは辺ACを斜辺とする直角二等辺三角形の頂点なので、
qαγα=12eπ4i=12(cos(π4)+isin(π4))=12(1+i)\frac{q - \alpha}{\gamma - \alpha} = \frac{1}{\sqrt{2}}e^{\frac{\pi}{4}i} = \frac{1}{\sqrt{2}}(\cos(\frac{\pi}{4}) + i\sin(\frac{\pi}{4})) = \frac{1}{2}(1 + i)
よって、
q=α+12(1+i)(γα)=α+γα2+i(γα)2=α+γ2+i(γα)2q = \alpha + \frac{1}{2}(1 + i)(\gamma - \alpha) = \alpha + \frac{\gamma - \alpha}{2} + \frac{i(\gamma - \alpha)}{2} = \frac{\alpha + \gamma}{2} + \frac{i(\gamma - \alpha)}{2}
次に、qmpm\frac{q - m}{p - m}を計算する。
qm=α+γ2+i(γα)2β+γ2=αβ2+i(γα)2q - m = \frac{\alpha + \gamma}{2} + \frac{i(\gamma - \alpha)}{2} - \frac{\beta + \gamma}{2} = \frac{\alpha - \beta}{2} + \frac{i(\gamma - \alpha)}{2}
pm=α+β2i(βα)2β+γ2=αγ2i(βα)2p - m = \frac{\alpha + \beta}{2} - \frac{i(\beta - \alpha)}{2} - \frac{\beta + \gamma}{2} = \frac{\alpha - \gamma}{2} - \frac{i(\beta - \alpha)}{2}
qmpm=αβ2+i(γα)2αγ2i(βα)2=αβ+i(γα)αγi(βα)=(αβ+i(γα))(αγ+i(βα))(αγ)2+(βα)2\frac{q - m}{p - m} = \frac{\frac{\alpha - \beta}{2} + \frac{i(\gamma - \alpha)}{2}}{\frac{\alpha - \gamma}{2} - \frac{i(\beta - \alpha)}{2}} = \frac{\alpha - \beta + i(\gamma - \alpha)}{\alpha - \gamma - i(\beta - \alpha)} = \frac{(\alpha - \beta + i(\gamma - \alpha))(\alpha - \gamma + i(\beta - \alpha))}{(\alpha - \gamma)^2 + (\beta - \alpha)^2}
(αβ+i(γα))(αγ+i(βα))=(αβ)(αγ)(γα)(βα)+i[(αβ)(βα)+(γα)(αγ)](\alpha - \beta + i(\gamma - \alpha))(\alpha - \gamma + i(\beta - \alpha)) = (\alpha - \beta)(\alpha - \gamma) - (\gamma - \alpha)(\beta - \alpha) + i[(\alpha - \beta)(\beta - \alpha) + (\gamma - \alpha)(\alpha - \gamma)]
=α2αγαβ+βγ(γβγααβ+α2)+i[αβα2β2+αβ+γαγ2α2+γα]= \alpha^2 - \alpha\gamma - \alpha\beta + \beta\gamma - (\gamma\beta - \gamma\alpha - \alpha\beta + \alpha^2) + i[\alpha\beta - \alpha^2 - \beta^2 + \alpha\beta + \gamma\alpha - \gamma^2 - \alpha^2 + \gamma\alpha]
=2αγ2βγ+i[2αβ+2γα2α2β2γ2]= 2\alpha\gamma - 2\beta\gamma + i[2\alpha\beta + 2\gamma\alpha - 2\alpha^2 - \beta^2 - \gamma^2]
(αγ)2+(βα)2=α22αγ+γ2+β22βα+α2=2α2+β2+γ22αγ2βα(\alpha - \gamma)^2 + (\beta - \alpha)^2 = \alpha^2 - 2\alpha\gamma + \gamma^2 + \beta^2 - 2\beta\alpha + \alpha^2 = 2\alpha^2 + \beta^2 + \gamma^2 - 2\alpha\gamma - 2\beta\alpha
上記より、
qmpm=2αγ2βγ+i(2αβ+2γα2α2β2γ2)2α2+β2+γ22αγ2βα\frac{q - m}{p - m} = \frac{2\alpha\gamma - 2\beta\gamma + i(2\alpha\beta + 2\gamma\alpha - 2\alpha^2 - \beta^2 - \gamma^2)}{2\alpha^2 + \beta^2 + \gamma^2 - 2\alpha\gamma - 2\beta\alpha}
ここで問題文の解答例を見てみると
p=α+12(1i)(βα)=12(α+β)i2(βα)p = \alpha + \frac{1}{2}(1 - i)(\beta - \alpha) = \frac{1}{2}(\alpha + \beta) - \frac{i}{2}(\beta - \alpha)
q=α+12(1+i)(γα)=12(α+γ)+i2(γα)q = \alpha + \frac{1}{2}(1 + i)(\gamma - \alpha) = \frac{1}{2}(\alpha + \gamma) + \frac{i}{2}(\gamma - \alpha)
m=β+γ2m = \frac{\beta + \gamma}{2}
qmpm=12(α+γ)+i2(γα)β+γ212(α+β)i2(βα)β+γ2=αβ+i(γα)αγi(βα)\frac{q - m}{p - m} = \frac{\frac{1}{2}(\alpha + \gamma) + \frac{i}{2}(\gamma - \alpha) - \frac{\beta + \gamma}{2}}{\frac{1}{2}(\alpha + \beta) - \frac{i}{2}(\beta - \alpha) - \frac{\beta + \gamma}{2}} = \frac{\alpha - \beta + i(\gamma - \alpha)}{\alpha - \gamma - i(\beta - \alpha)}
qm=12(αβ+i(γα))q-m = \frac{1}{2}(\alpha - \beta + i(\gamma - \alpha))
pm=12(αγi(βα))p-m = \frac{1}{2}(\alpha - \gamma -i(\beta - \alpha))
ここで、i(pm)=12(iαiγ+(βα))=12(βα+i(αγ))=(qm)i(p-m)=\frac{1}{2}(i\alpha - i\gamma + (\beta - \alpha))=\frac{1}{2}(\beta - \alpha + i(\alpha - \gamma)) = - (q-m)
よって qmpm=i\frac{q-m}{p-m} = -i.
したがってargqmpm=arg(i)=π2\arg \frac{q-m}{p-m} = \arg(-i) = -\frac{\pi}{2}なので、MP\perpMQ。
また、qmpm=i=1|\frac{q-m}{p-m}| = |-i|=1なので、qm=pm|q-m|=|p-m|, すなわちMP=MQ。

3. 最終的な答え

MP\perpMQ, MP=MQ

「幾何学」の関連問題

(1) 直線 $l: 2x-y-4=0$ に関して点 $A(1, 3)$ と対称な点 $B$ の座標を求める。また、点 $C(3, 5)$ とし、$P$ を直線 $l$ 上の点とするとき、$AP + ...

座標平面対称点距離の最小化円と直線三角関数
2025/6/6

関数 $y = \frac{1}{2}x^2$ 上に2点 A, B があり、それぞれの x 座標は -4, 2 である。直線 AB と y 軸との交点を C とする。 (1) 直線 AB の式を求める...

二次関数図形面積直線座標
2025/6/6

四角形ABCDの2つの対角線ACとBDの交点をOとする。AC = 7, BD = 10, ∠AOB = 45°であるとき、四角形ABCDの面積を求めよ。

四角形面積対角線三角関数
2025/6/6

三角形ABCにおいて、$AB=4, AC=5$とする。角BACの二等分線が辺BCと交わる点をDとする。 (1) 線分ADを3:2に内分する点をE、直線BEと辺ACとの交点をFとする。BD:DC, AF...

三角形角の二等分線メネラウスの定理チェバの定理相似面積比外接円余弦定理
2025/6/6

四角形ABCDが円に内接していて、AB=1, BC=$\sqrt{2}$, CD=1, DA=$2\sqrt{2}$であるとき、 (1) BDの長さを求めよ。 (2) 四角形ABCDの面積を求めよ。

円に内接する四角形余弦定理面積三角比
2025/6/6

(1) 点(0, 10)から円 $x^2 + y^2 = 25$ に引いた接線の方程式を求める問題です。 (2) (1) 2点(-1, 0), (1, 2) から等距離にある点Pの軌跡の方程...

接線軌跡放物線平方完成
2025/6/6

問題は3つあります。 (1) $0 < \alpha < \frac{\pi}{2}$, $\frac{\pi}{2} < \beta < \pi$, $\cos \alpha = \frac{3}{...

三角関数三角比加法定理直線の傾き
2025/6/6

平行六面体ABCD-PQRSにおいて、三角形BDPの重心をGとする。3点A, G, Rが一直線上にある理由を「$\vec{AR} = \bigcirc \vec{AG}$が成り立つから」の形で答える問...

ベクトル空間ベクトル重心一直線上平行六面体
2025/6/6

四面体OABCにおいて、$\overrightarrow{OA}=\vec{a}$、$\overrightarrow{OB}=\vec{b}$、$\overrightarrow{OC}=\vec{c}...

ベクトル空間ベクトル四面体重心内分点
2025/6/6

問題文は全部で5つあります。 (1) 2点A(2,1), B(5,-2)から等距離にあるx軸上の点の座標を求める。 (2) 2点A(2,1), B(-3,2)から等距離にあるy軸上の点の座標を求める。...

座標平面距離内分点外分点中点対称点
2025/6/6