与えられた行列Aに対して、正則性を判定し、正則行列であれば逆行列を求める。計算過程を示す。与えられた行列は以下の通り。 (i) $\begin{pmatrix} 1 & 5 \\ 3 & 7 \end{pmatrix}$ (ii) $\begin{pmatrix} -1 & 1 & 2 \\ 1 & 2 & 1 \\ -1 & 3 & 1 \end{pmatrix}$ (iii) $\begin{pmatrix} 1 & 3 & -2 \\ 2 & -1 & 0 \\ -3 & -2 & 2 \end{pmatrix}$ (iv) $\begin{pmatrix} 1 & 2 & 2 \\ 2 & 1 & 3 \\ 2 & -1 & 2 \end{pmatrix}$ (v) $\begin{pmatrix} 1 & a & b \\ 0 & 1 & c \\ 0 & 0 & 1 \end{pmatrix}$ (vi) $\begin{pmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 2 & 4 & 5 \\ 3 & 5 & 6 \end{pmatrix}$

代数学行列正則行列逆行列行列式掃き出し法
2025/6/12

1. 問題の内容

与えられた行列Aに対して、正則性を判定し、正則行列であれば逆行列を求める。計算過程を示す。与えられた行列は以下の通り。
(i) (1537)\begin{pmatrix} 1 & 5 \\ 3 & 7 \end{pmatrix}
(ii) (112121131)\begin{pmatrix} -1 & 1 & 2 \\ 1 & 2 & 1 \\ -1 & 3 & 1 \end{pmatrix}
(iii) (132210322)\begin{pmatrix} 1 & 3 & -2 \\ 2 & -1 & 0 \\ -3 & -2 & 2 \end{pmatrix}
(iv) (122213212)\begin{pmatrix} 1 & 2 & 2 \\ 2 & 1 & 3 \\ 2 & -1 & 2 \end{pmatrix}
(v) (1ab01c001)\begin{pmatrix} 1 & a & b \\ 0 & 1 & c \\ 0 & 0 & 1 \end{pmatrix}
(vi) (123245356)\begin{pmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 2 & 4 & 5 \\ 3 & 5 & 6 \end{pmatrix}

2. 解き方の手順

正則性の判定:行列式を計算し、行列式が0でなければ正則である。
逆行列の計算:正則行列の場合、掃き出し法または余因子行列を用いて逆行列を計算する。
(i) A=(1537)A = \begin{pmatrix} 1 & 5 \\ 3 & 7 \end{pmatrix}
det(A)=(1)(7)(5)(3)=715=80\det(A) = (1)(7) - (5)(3) = 7 - 15 = -8 \neq 0
よって、Aは正則である。
逆行列は A1=18(7531)=(7/85/83/81/8)A^{-1} = \frac{1}{-8} \begin{pmatrix} 7 & -5 \\ -3 & 1 \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} -7/8 & 5/8 \\ 3/8 & -1/8 \end{pmatrix}
(ii) A=(112121131)A = \begin{pmatrix} -1 & 1 & 2 \\ 1 & 2 & 1 \\ -1 & 3 & 1 \end{pmatrix}
det(A)=1(23)1(1+1)+2(3+2)=12+10=90\det(A) = -1(2-3) - 1(1+1) + 2(3+2) = 1 - 2 + 10 = 9 \neq 0
よって、Aは正則である。
逆行列を求めるには、掃き出し法を用いる。
(112100121010131001)(112100121010131001)(112100033110021101)(1121000111/31/30021101)(1012/31/300111/31/300035/32/31)(1012/31/300111/31/300015/92/91/3)(1001/95/91/30102/91/91/30015/92/91/3)\begin{pmatrix} -1 & 1 & 2 & 1 & 0 & 0 \\ 1 & 2 & 1 & 0 & 1 & 0 \\ -1 & 3 & 1 & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & -1 & -2 & -1 & 0 & 0 \\ 1 & 2 & 1 & 0 & 1 & 0 \\ -1 & 3 & 1 & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & -1 & -2 & -1 & 0 & 0 \\ 0 & 3 & 3 & 1 & 1 & 0 \\ 0 & 2 & -1 & -1 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & -1 & -2 & -1 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 1 & 1/3 & 1/3 & 0 \\ 0 & 2 & -1 & -1 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 0 & -1 & -2/3 & 1/3 & 0 \\ 0 & 1 & 1 & 1/3 & 1/3 & 0 \\ 0 & 0 & -3 & -5/3 & -2/3 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 0 & -1 & -2/3 & 1/3 & 0 \\ 0 & 1 & 1 & 1/3 & 1/3 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & 5/9 & 2/9 & -1/3 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 0 & 0 & -1/9 & 5/9 & -1/3 \\ 0 & 1 & 0 & -2/9 & 1/9 & 1/3 \\ 0 & 0 & 1 & 5/9 & 2/9 & -1/3 \end{pmatrix}
A1=(1/95/91/32/91/91/35/92/91/3)A^{-1} = \begin{pmatrix} -1/9 & 5/9 & -1/3 \\ -2/9 & 1/9 & 1/3 \\ 5/9 & 2/9 & -1/3 \end{pmatrix}
(iii) A=(132210322)A = \begin{pmatrix} 1 & 3 & -2 \\ 2 & -1 & 0 \\ -3 & -2 & 2 \end{pmatrix}
det(A)=1(20)3(40)2(43)=212+14=0\det(A) = 1(-2-0) - 3(4-0) - 2(-4-3) = -2 - 12 + 14 = 0
よって、Aは正則ではない。
(iv) A=(122213212)A = \begin{pmatrix} 1 & 2 & 2 \\ 2 & 1 & 3 \\ 2 & -1 & 2 \end{pmatrix}
det(A)=1(2+3)2(46)+2(22)=5+48=10\det(A) = 1(2+3) - 2(4-6) + 2(-2-2) = 5 + 4 - 8 = 1 \neq 0
よって、Aは正則である。
掃き出し法を用いる。
(122100213010212001)(122100031210052201)(122100031210052201)(122100011/32/31/30052201)(104/31/32/30011/32/31/30001/34/35/31)(104/31/32/30011/32/31/30001453)(100564010221001453)\begin{pmatrix} 1 & 2 & 2 & 1 & 0 & 0 \\ 2 & 1 & 3 & 0 & 1 & 0 \\ 2 & -1 & 2 & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 2 & 2 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -3 & -1 & -2 & 1 & 0 \\ 0 & -5 & -2 & -2 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 2 & 2 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 3 & 1 & 2 & -1 & 0 \\ 0 & 5 & 2 & 2 & 0 & -1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 2 & 2 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 1/3 & 2/3 & -1/3 & 0 \\ 0 & 5 & 2 & 2 & 0 & -1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 0 & 4/3 & -1/3 & 2/3 & 0 \\ 0 & 1 & 1/3 & 2/3 & -1/3 & 0 \\ 0 & 0 & 1/3 & -4/3 & 5/3 & -1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 0 & 4/3 & -1/3 & 2/3 & 0 \\ 0 & 1 & 1/3 & 2/3 & -1/3 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & -4 & 5 & -3 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 0 & 0 & 5 & -6 & 4 \\ 0 & 1 & 0 & 2 & -2 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & -4 & 5 & -3 \end{pmatrix}
A1=(564221453)A^{-1} = \begin{pmatrix} 5 & -6 & 4 \\ 2 & -2 & 1 \\ -4 & 5 & -3 \end{pmatrix}
(v) A=(1ab01c001)A = \begin{pmatrix} 1 & a & b \\ 0 & 1 & c \\ 0 & 0 & 1 \end{pmatrix}
det(A)=1(10)a(00)+b(00)=10\det(A) = 1(1-0) - a(0-0) + b(0-0) = 1 \neq 0
よって、Aは正則である。
(1ab10001c010001001)(1a010b01001c001001)(1001aacb01001c001001)\begin{pmatrix} 1 & a & b & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & c & 0 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & a & 0 & 1 & 0 & -b \\ 0 & 1 & 0 & 0 & 1 & -c \\ 0 & 0 & 1 & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 0 & 0 & 1 & -a & ac-b \\ 0 & 1 & 0 & 0 & 1 & -c \\ 0 & 0 & 1 & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix}
A1=(1aacb01c001)A^{-1} = \begin{pmatrix} 1 & -a & ac-b \\ 0 & 1 & -c \\ 0 & 0 & 1 \end{pmatrix}
(vi) A=(123245356)A = \begin{pmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 2 & 4 & 5 \\ 3 & 5 & 6 \end{pmatrix}
det(A)=1(2425)2(1215)+3(1012)=1+66=10\det(A) = 1(24-25) - 2(12-15) + 3(10-12) = -1 + 6 - 6 = -1 \neq 0
よって、Aは正則である。
掃き出し法を用いる。
(123100245010356001)(123100001210013301)(123100013301001210)(123100013301001210)(120530010331001210)(100132010331001210)\begin{pmatrix} 1 & 2 & 3 & 1 & 0 & 0 \\ 2 & 4 & 5 & 0 & 1 & 0 \\ 3 & 5 & 6 & 0 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 2 & 3 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & -1 & -2 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & -3 & -3 & 0 & 1 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 2 & 3 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & -1 & -3 & -3 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & -1 & -2 & 1 & 0 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 2 & 3 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 3 & 3 & 0 & -1 \\ 0 & 0 & 1 & 2 & -1 & 0 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 2 & 0 & -5 & 3 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & -3 & 3 & -1 \\ 0 & 0 & 1 & 2 & -1 & 0 \end{pmatrix} \rightarrow \begin{pmatrix} 1 & 0 & 0 & 1 & -3 & 2 \\ 0 & 1 & 0 & -3 & 3 & -1 \\ 0 & 0 & 1 & 2 & -1 & 0 \end{pmatrix}
A1=(132331210)A^{-1} = \begin{pmatrix} 1 & -3 & 2 \\ -3 & 3 & -1 \\ 2 & -1 & 0 \end{pmatrix}

3. 最終的な答え

(i) 正則。逆行列は (7/85/83/81/8)\begin{pmatrix} -7/8 & 5/8 \\ 3/8 & -1/8 \end{pmatrix}
(ii) 正則。逆行列は (1/95/91/32/91/91/35/92/91/3)\begin{pmatrix} -1/9 & 5/9 & -1/3 \\ -2/9 & 1/9 & 1/3 \\ 5/9 & 2/9 & -1/3 \end{pmatrix}
(iii) 正則ではない。
(iv) 正則。逆行列は (564221453)\begin{pmatrix} 5 & -6 & 4 \\ 2 & -2 & 1 \\ -4 & 5 & -3 \end{pmatrix}
(v) 正則。逆行列は (1aacb01c001)\begin{pmatrix} 1 & -a & ac-b \\ 0 & 1 & -c \\ 0 & 0 & 1 \end{pmatrix}
(vi) 正則。逆行列は (132331210)\begin{pmatrix} 1 & -3 & 2 \\ -3 & 3 & -1 \\ 2 & -1 & 0 \end{pmatrix}

「代数学」の関連問題

与えられた式を簡略化します。問題は以下の通りです。 $\frac{\sqrt{ab^3}}{\sqrt[3]{a^2b}} \times \sqrt[6]{a^5b}$

指数根号式の簡略化代数
2025/6/13

与えられた式 $\sqrt{a^3 \times \sqrt{a} \times \sqrt[4]{a}}$ を簡略化せよ。

指数根号式の簡略化累乗
2025/6/13

与えられた式 $\sqrt{a^3 \times \sqrt{a \times \sqrt{a}}}$ を簡略化せよ。

根号指数法則式の簡略化
2025/6/13

$\log_{27}9 + \log_4 14 - 2\log_4 \sqrt{7}$ の値を求める問題です。

対数対数計算
2025/6/13

$\frac{\sqrt[3]{a^4b}}{\sqrt[5]{ab^2}} \div \sqrt[3]{a^3b^5} = \frac{\sqrt[3]{a^4b}}{\sqrt[5]{ab^2}}...

指数根号式の簡略化
2025/6/13

問題は2つのパートに分かれています。 最初のパート(1)は次の式を展開すること、2番目のパート(2)は次の式を因数分解することです。 問題として取り上げるのは、1の(2)(x-3y)^3と、2の(2)...

式の展開因数分解二項定理
2025/6/13

放物線と直線の共有点を求める問題です。具体的には、以下の2つの問題があります。 (1) $y=x^2$ と $y=4x-4$ の共有点を求める。 (3) $y=3x^2-x$ と $y=x-1$ の共...

二次方程式放物線直線共有点連立方程式
2025/6/13

放物線と直線の共有点を求める問題です。与えられた放物線と直線の式から、共有点が存在するかどうかを判定し、存在する場合はその座標を求めます。以下の3つの問題があります。 (1) $y = x^2$, $...

二次関数放物線直線共有点判別式
2025/6/13

$\mathbb{R}^3$ において、与えられたベクトルが一次独立か一次従属かを調べる問題です。具体的には、以下の3つの場合について判定します。 (a) $\mathbf{a}_1 = \begin...

線形代数ベクトル一次独立一次従属行列式線形空間
2025/6/13

与えられた2次関数のグラフとx軸との共有点の個数と、共有点を持つ場合はその座標を求める問題です。

二次関数二次方程式判別式グラフ共有点
2025/6/13